Eerste urnen tentoonstelling in Europa te zien in Oisterwijk

dinsdag 12 september 2017

Zowel in het Oosten als in het Westen neemt cremeren toe. Met die toename groeit ook de aandacht voor rituelen die behoren bij de rite de passage van het overlijden. In de manifestatie ‘Urnen’ wordt dit thema met lezingen, publicaties, de tentoonstelling en overdenkingen van verschillende kanten belicht.

Centraal staat de urnententoonstelling die met een viertal culturele instellingen in 2016 is ontwikkeld. Kunstenaars en ontwerpers uit diverse landen presenteren hun verbeelding van de urn, wat zowel de betekenis van de omgang met overledenen laat zien alsook de vaardigheid en creativiteit van het maakproces.

Cremeren in opmars

In Nederland en ook in de rest van Europa werden de doden lange tijd voornamelijk begraven. In 1920 werd maar 0,2 % van de overledenen gecremeerd. In 1970 was dat aantal al gegroeid tot 13,6 % en daarna is het snel gegaan. Vanaf het midden van de 20e eeuw kwam cremeren in opgang en vandaag de dag laat 63% zich cremeren, een percentage dat nog steeds groeit.

Aan die toename van het cremeren liggen verschillende culturele veranderingen ten grondslag. Zo wordt als reden aangedragen dat de meeste mensen tegenwoordig niet meer gebonden zijn aan de plaats waar ze geboren zijn. Door verhuizingen is het sentiment van de geboortegrond verdwenen. Daarnaast zijn de kosten van cremeren een stuk lager dan begraven en wordt er ook beweerd dat overledenen hun nabestaanden niet willen opzadelen met onderhoud en onderhoudskosten van een graf.

Een ander aspect is de invloed van religies. In bijvoorbeeld Azië is het cremeren in sommige landen juist al gebruikelijk, wanneer de meerderheid van de bevolking Boeddhistisch is. Maar zelfs in landen met een sterke Confucianistische inslag, zoals Zuid-Korea, waar begraven de voornaamste keus is en was, neemt het cremeren toe. In Nederland heeft de ontkerkelijking ervoor gezorgd dat steeds meer mensen zelf de keus hebben tussen begraven en cremeren. Daarnaast is het in de katholieke kerk sinds 1963 toegestaan gecremeerd te worden en neemt het verzet tegen cremeren ook in de protestantse kerk al langere tijd sterk af. Moslims moeten daarentegen wel begraven worden.

Kunst

Urnen behoren tot de oudste artefacten die de mens gemaakt heeft. Bijna alle urnen die in de prehistorie zijn gemaakt hebben tekens van kunst in zich. Ze zijn met specifieke vaardigheid gemaakt en voor of na het stoken aan de buitenzijde gedecoreerd. In de tentoonstelling in Oisterwijk komen urnen die recent gemaakt zijn door kunstenaars en ontwerpers, voornamelijk uit Azie.
De 150 urnen die in Oisterwijk getoond worden zijn dan ook niet alleen gebruiksvoorwerpen, maar zijn tevens voorbeelden van de hedendaagse keramiek cultuur. Zowel de gedachte achter de urn, het werken vanuit het materiaal en werken vanuit traditie komen samen in deze tentoonstelling.

Organisatie

In 2016 is de selectie urnen voor het eerst gepresenteerd ter gelegenheid van de Gyeonggi International Ceramic Biennale. Sundaymorning@ekwc werkt sinds 2010 nauw samen met de GICB, een van de grootste keramiek biennales ter wereld met meer dan 4 miljoen bezoekers per editie. De ‘Urnen’ manifestatie is opgezet in samenwerking met de organisatie van GCIB, de Tainan University, het Aichi Museum voor Keramiek en de Shigaraki Residency in Japan.

Te bezoeken

De tentoonstelling is te zien in het Europees Keramisch Werkcentrum in Oisterwijk en is iedere week van woensdag tot en met zondag geopend, van 11.00u tot 17.00u. Toegang €5,-. Almystraat 10, 5061 PA Oisterwijk. www.Ekwc.nl

Kaarten vanaf 8 stuks zijn ook vooraf bestelbaar, stuur mail naar Jenny@ekwc.nl.