Consultatie Wetsvoorstel bestemming lichamen van overledenen van start

dinsdag 8 oktober 2024

Jaarlijks overlijden in Nederland zo’n 170.000 mensen. Het is van groot belang dat het lichaam van een overledene op een waardige en respectvolle manier wordt behandeld en dat zoveel mogelijk wordt gehandeld naar de wensen van de overledene. De Wet op de lijkbezorging die regelt wat er met het lichaam van een overledene moet gebeuren, is toe aan modernisering. Minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties geeft daarom vandaag het Conceptwetsvoorstel bestemming lichamen van overledenen in consultatie, ter vervanging van de huidige wet, mede namens de minister van Justitie en Veiligheid en de staatssecretaris Jeugd, Preventie en Sport.

Ter bescherming van de menselijke waardigheid van overledenen, de belangen van de nabestaanden en de volksgezondheid is het van belang om regels te stellen over de bestemming van het lichaam van een overledene. Op dit moment zijn die regels vastgelegd in de Wet op de lijkbezorging. Daarin staat onder andere dat bij overlijden een schouw plaatsvindt en eventueel aanvullend onderzoek om de aard van het overlijden, de doodsoorzaak en de identiteit van een overledene vast te stellen. En dat daarna het lichaam wordt begraven, gecremeerd of gedoneerd ten behoeve van de wetenschap of wetenschappelijk onderwijs.

Wijzigingen

Modernisering is allereerst nodig om meer ruimte te bieden aan de bestemming van het lichaam volgens de wens van de overledene. In het Wetsvoorstel bestemming lichamen van overledenen wordt de keuzemogelijkheid voor de bestemming van het lichaam na overlijden uitgebreid en wordt alkalische hydrolyse geïntroduceerd. Alkalische hydrolyse staat ook wel bekend als resomeren en zorgt ervoor dat het lichaam van een overledene oplost in een vloeistof. Er is in Nederland al enige jaren belangstelling voor alkalische hydrolyse. Zo bleek uit onderzoek van I&O Research in 2017 dat destijds een kwart van de Nederlanders deze mogelijkheid in overweging zou nemen als bestemming voor hun lichaam na overlijden. Na een positief advies van de Gezondheidsraad over alkalische hydrolyse is besloten om deze bestemmingsmogelijkheid in het wetsvoorstel op te nemen. Ten slotte wordt ook de naam van de wet gemoderniseerd.

Ook binnen de al bestaande bestemmingen, biedt het wetsvoorstel nieuwe keuzemogelijkheden. Zo wordt het begraven binnen 24 uur vergemakkelijkt en wordt gezamenlijk begraven en cremeren in één kist mogelijk.

Verder worden er wijzigingen voorgesteld om de procedures voor het vaststellen van de aard van het overlijden en de identiteit van de overledene te verbeteren en de integriteit van het lichaam van overledenen beter te waarborgen. De politie krijgt verschillende bevoegdheden om onderzoek te doen aan het lichaam van de overledene en de omgeving waar het lichaam is aangetroffen als er aanwijzingen zijn voor een mogelijk niet-natuurlijk overlijden. En de gemeentelijk schouwarts kan een nader onderzoek verrichten naar de aard van het overlijden als hij er niet van is overtuigd dat het overlijden een natuurlijke oorzaak heeft. Zo wordt geprobeerd te voorkomen dat misdrijven onopgemerkt kunnen blijven.

Consultatie

Het wetsvoorstel is tot stand gekomen na raadpleging van uiteenlopende partijen uit onder meer de uitvaartsector, religieuze organisaties, de VNG en de justitieketen. Het wetsvoorstel staat op www.internetconsultatie.nl/wblo. Reageren op de consultatie kan tot en met 16 december 2024. Na de consultatie wordt het wetsvoorstel waar nodig aangepast en vervolgens aangeboden aan de Raad van State, waarna het bij de Tweede Kamer kan worden ingediend.

Downloaden

Voorstel van Wet

Memorie van Toelichting