Boekpresentatie Allerzielen Alom - kunst tot herdenken op mini symposium donderdag 3 april 13.30 17.00 uur, Meertens Instituut in Amsterdam
De doden niet verzwijgen maar vieren om wie ze waren en wat ze te vertellen hebben.
vrijdag 28 maart 2008
Op 2 november werd naar goed rooms-katholiek gebruik altijd Allerzielen gevierd. Men bad voor de overledenen, brandde kaarsen en legde chrysanten op de graven. Deze vorm van dodenherdenking is in onbruik geraakt, maar de behoefte voor rituelen rond sterven en dood zijn niet verdwenen.
Kunstenaar Ida van der Lee nam in 2005 het initiatief tot een nieuwe manier van Allerzielen vieren. Begonnen met een herdenking op één begraafplaats groeide het in 2007 uit tot een viering op vijf begraafplaatsen in Noord-Holland onder de titel Allerzielen Alom. Ruim 4000 belangstellenden bezochten de bijeenkomsten. De vraag om herhaling is groot. Dat schept een verantwoordelijkheid. Hoe gaan wij met deze behoefte om?
Op het mini symposium staan de volgende vragen centraal:
Kan de kunst het eeuwenoude Allerzielen losmaken van de religie?
Wat vormt de essentie van Allerzielen Alom en hoe overdraagbaar is dit?
Op het mini symposium presenteren onderzoekers van de Faculteit Religiewetenschappen van de Radboud Universiteit de resultaten van hun onderzoek naar de ervaringen van bezoekers van Allerzielen Alom. Zij buigen zich samen met een panel van ervaringsdeskundigen over de vragen die bij het onderzoek naar voren zijn gekomen. Ida van der Lee presenteert haar bevindingen van Allerzielen Alom aan de hand van beeldmateriaal en licht haar visie toe.
Sprekers en panelleden: Prof. Dr. Gerard Rooijakkers, dagvoorzitter en onderzoeker Meertens Instituut; Dr. Thomas Quartier, docent rituele studies Radboud Universiteit; Dr. Erik de Maaker visueel antropoloog Universiteit Leiden; Ida van der Lee, beeldend kunstenaar; Christiane Berkvens, remonstrants predikante; Gijsje Teunissen, Teunissen uitvaartbegeleiding, Ko Schuurmans, liturgist Bisdom Haarlem; Dorien de Bruijne, Yarden Crematorium Schagerkogge
De publicatie, Allerzielen Alom ¬- Kunst tot herdenken gaat in op het vieren van Allerzielen nieuwe stijl. Het is bedoeld als leidraad en inspiratie voor iedereen die zelf invulling wil
geven aan het herdenken van de doden, persoonlijk of beroepshalve. Het is de wens van kunstenaar Ida van der Lee dat Allerzielen uit zal groeien tot een dag waarop begraafplaatsen gastvrije ontmoetingsplekken zullen zijn voor de levenden. De doden niet verzwijgen maar vieren om wie ze waren en wat ze te vertellen hebben.
Peter Brusse vertelt in het voorwoord zijn ervaringen als kind met Allerzielen en geeft zijn visie op herdenken. Ida van der Lee beschrijft de achterliggende gedachten en aanpak van het Allerzielen Alom-project en zet uiteen waarom kunst en verbeelding bij herdenken belangrijk zijn.
Erik de Maaker en Thomas Quartier, beiden verbonden aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, hebben de Allerzielenvieringen op de voet gevolgd ten behoeve van hun onderzoek naar persoonlijke religiositeit en nieuwe riten rondom de dood. De enquêtes die zij hebben afgenomen bij het publiek hebben een schat aan informatie opgeleverd. Zij geven in het boek een profiel van de bezoekers, gaan in op de rituele werking van de ontworpen herdenkingsvormen en analyseren waarom Allerzielen Alom zo aanspreekt.
Ten slotte bevat deze publicatie een uitgebreide beschrijving van alle kunst-en gedenkvormen ter inspiratie. Het boek geeft door de ruim vijftig fotos en de vele citaten uit de enquêtes een indrukwekkend beeld. Niet alleen de doden verdienen het, maar wij ook, zo zei een bezoeker.
Uitgeverij: Meinema, ISBN 978 90 211 4203 6
Aanvang 13:30 uur, het duurt tot circa 17.00 uur: aanmelden noodzakelijk
Locatie Meertens Instituut, Johan Muyskenweg 25, 1090 GG Amsterdam
T 020-4628500
Contactpersoon Ellen Klaus, 023 5319139, 06 24253539 ellenklaus@kcnh.nl
Dit symposium en de publicatie kwamen mede tot stand door het Mondriaan Fonds en de medewerking van het Meertens Instituut
Allerzielen Alom is een project van Ida van der Lee in samenwerking met Projectbureau Zaanstreek, Kunst en Cultuur Noord-Holland, Kunstenaars & Co en de Radboud Universiteit Nijmegen. (www.allerzielenalom.nl en www.idavanderlee.nl)
