Aanbevelingen na afloop van de conferentie Rouwen in pluriform Nederland
maandag 8 november 2004
Op vrijdag 5 november jl vond de conferentie plaats:
Rouwen in pluriform Nederland
omgaan met rouw vanuit de hindoeïstische, islamitische en christelijke traditie
georganiseerd door de Landelijke Stichting Rouwbegeleiding (LSR).
De conferentie had als doel bijdragen te leveren aan het bieden van (meer) ruimte om te kunnen rouwen op een manier die aansluit bij de achtergrond van nabestaanden. Hierbij de aanbevelingen die het resultaat zijn van de gesprekken die wij met de inleiders en alle aanwezigen hadden.
Dit waren beleidsmakers van koepelorganisaties en adviesorganen van drie maatschappelijke sectoren, te weten onderwijs, gezondheidszorg en arbeid, en uit de vakbond en de politiek. De aanbevelingen werden ondersteund door drie deskundigen op het gebied van rouw en verlies, namelijk hoogleraar verliesverwerking prof. dr. J. van den Bout, dr. R. Fiddelaers Jaspers en door dr. J. de Keijser.
Er is een dringend advies gegeven door de aanwezigen om religie en rituelen terug te halen in de samenleving. We moeten blijven praten, vooral in deze tijd, over levensvraagstukken, zonder hierbij direct oplossingsgericht te denken.
Aanbevelingen
- Er is in alle drie sectoren meer kennis nodig omtrent het omgaan met sterven en rouwen in niet-westerse religies. Opleidingen in zowel onderwijs, arbeid als gezondheidszorg dienen deze leerstof op te nemen. Zodat het omgaan met sterven en rouwen vanuit niet-westerse tradities even vanzelfsprekend wordt als vanuit de christelijke.
- We moeten niet te bang zijn om elkaar aan te spreken en te vragen naar rituelen en rouwgevoelens. Het is belangrijk om tijd te nemen voor elkaar. Bedrijven en organisaties hebben handreikingen nodig, protocollen (waarin op genomen etiquetteregels) over de rituele gebruiken in verliessituaties waardoor mensen gemakkelijker met elkaar kunnen communiceren.
- Versterk de rouwzorg binnen de allochtone gemeenschappen in Nederland. Maak gebruik van niet-westerse zorgverleners, leraren en collega-werknemers of leid ze op. Vergroot de toegankelijkheid van de bestaande zorg voor mensen met een niet-westerse achtergrond.
