Opbaren

Het tonen van de overledene

Opbaren kan op verschillende plaatsen, doorgaans wordt er voor gekozen om iemand thuis of in een rouwcentrum op te baren. Maar het is ook mogelijk om een overledene op te baren in bijvoorbeeld een kerk, clubhuis of verenigingsgebouw. Een overledene moet altijd worden gekoeld, tenzij er thanatopraxie is toegepast op het lichaam. Bij een thuisopbaring kan eventueel gebruik gemaakt worden van speciale koelingen die het lichaam op de juiste temperatuur houden. Het nadeel van de koeling is dat deze geluid maakt wat sommige mensen als storend ervaren. Als nabestaanden nare geuren waarnemen bij het lichaam van de overledene is het raadzaam om een geurkaars of wierrook aan te steken.

De overledene kan in bed, in een kist of op een opbaarplank worden opgebaard. Nabestaanden kunnen ook kiezen voor een combinatie van thuis opbaren en het opbaren in een rouwcentrum. Zo kan de overledene de eerste dagen thuis blijven en pas de laatste dagen worden opgebaard in een rouwcentrum. De opbaring kan met diverse zaken worden aangekleed zoals bloemen, kaarsen, muziek etc. Soms wordt een (persoonlijk)voorwerp in de kist of tussen de handen geplaatst. Om een zo vertrouwd mogelijk gevoel te geven kan men er ook voor kiezen om het eigen deken van de overledene in de kist te leggen. De meeste rouwcentra bieden de mogelijkheid om de opbaarruimte tijdens de bezoekuren zelf aan te kleden met bijvoorbeeld eigen kandelaars en speciale objecten van thuis.

Thuis opbaren

Vroeger was thuis opbaren heel gewoon, maar daar kwam later verandering in toen de meeste mensen er voor kozen om de overledene niet meer thuis op te baren. Tegenwoordig wordt er weer heel veel gekozen voor thuis opbaring. Voor de nabestaanden is het prettig omdat ze de hele dag bij de overledene kunnen zonder dat ze rekening moeten houden met (eventuele)openingstijden van het rouwcentrum. Daarnaast geeft het de mogelijkheid om in de vertrouwde ‘eigen’ omgeving afscheid te nemen. Verschillende deskundigen zijn van mening dat thuis opbaren een positieve bijdrage heeft in het rouwproces.

Thuis opbaren is in nagenoeg alle gevallen mogelijk. Wanneer een overledene thuis is opgebaard moeten nabestaanden er rekening mee houden dat ze veel mensen over de vloer zullen krijgen die afscheid komen nemen. Men doet er goed aan om na te denken of men een speciale bezoekregeling wil waarbij anderen op bepaalde tijden afscheid kunnen nemen of dat men het juist prettig vindt dat anderen langs komen wanneer ze maar willen.

Rouwcentrum

Steeds meer rouwcentra in Nederland bieden nabestaanden de mogelijkheid om 24-uur per dag bij de overledene te kunnen zijn. Daarvoor hebben ze een zogenaamde ‘24-uurs kamer’. Nabestaanden krijgen in dat geval een eigen sleutel waarmee ze zonder aankondiging naar binnen kunnen. Wanneer een rouwcentrum niet beschikt over een 24-uurs kamer moeten nabestaanden rekening houden met openingstijden of moeten ze momenten afspreken waarop ze de overledene kunnen zien. Veel rouwcentra brengen extra kosten in rekening voor de momenten waarop de overledene wordt bezocht. Men doet dat omdat de overledene doorgaans wordt bewaard in een koelcel en voor een bezoek klaargezet moet worden in een speciale afscheidskamer.

Nabestaanden kunnen tijdens het bezoek aan de overledene muziek draaien. Daarnaast is het zo dat de meeste rouwcentra ook diverse religieuze attributen hebben van verschillende geloven zodat men de ruimte naar eigen geloof of cultuur kan inrichten. Nabestaanden hebben verder alle vrijheid om te kiezen voor een rouwcentrum naar eigen keuze.

Opbaren kinderen en baby’s

Door je kindje thuis op te baren kunnen ouders en eventuele broers en zussen de laatste dagen en uren zo lang mogelijk bij hem of haar zijn. Ditzelfde telt voor baby’s, veel verloskundigen adviseren ouders om hun baby thuis op te baren. De ervaring is dat thuis opbaren een positieve werking heeft op het rouwproces. Voor eventuele broertjes en zusjes kan thuis opbaren ook prettiger zijn. Veel kinderen voelen zich hierbij meer op hun gemak dan in een rouwcentrum. Door je kind of baby thuis op te baren is het ook makkelijker voor familie, vrienden en eventuele andere kinderen om afscheid te nemen.

Kleding

Nabestaanden kunnen zelf kiezen welke kleren de overledene aankrijgt. In sommige gevallen heeft een overledene een opmerking over kledingkeuze nagelaten in een laatste wilsbeschikking. Het advies is om de overledene kleren aan te trekken waarin hij of zij zich prettig voelde. Iemand die er altijd sportief bij liep kan het beste ook in sportieve kleren worden opgebaard. Advies is om te kiezen voor kleding met lange mouwen omdat veel overledenen blauwe plekken hebben op de armen. Wanneer er thanatopraxie is toegepast is dit overigens niet van toepassing.

Opbaren in de achtertuin

Nabestaanden die hun overleden dierbare wel graag in de buurt hebben, maar niet in huis kunnen er voor kiezen om de opbaring in de achtertuin te doen. Op die manier kunt u op elk gewenst moment naar uw dierbare en hoeft u niet naar een uitvaartcentrum.

Het opbaren in de tuin kan mogelijk in de schuur als die groot genoeg is, maar het kan natuurlijk ook in een tuinhuisje. Mocht u nog geen tuinhuisje in uw bezit hebben dan kunt u overwegen er een te kopen bij de bouwmarkt. Bijna elke week is er wel een bouwmarkt die een tuinhuisje in de aanbieding heeft. De huisjes zijn doorgaans eenvoudig in elkaar te zetten en snel te plaatsen. Nabestaanden kunnen ook overwegen om een afgesloten tent te huren als plek om een overledene op te baren.