Op de begraafplaats

Hoe verloopt een begrafenis?

Elke familie zal het begrafenisritueel op een eigen manier vormgeven. Om toch enigszins een beeld te geven, volgt hier een beschrijving van de voornaamste handelingen die op de begraafplaats plaatsvinden.

Aankomst

Bij de meeste begrafenissen zijn de genodigden ruim op tijd aanwezig. Bij de ingang van de begraafplaats of bij de aula wachten zij op de komst van de rouwstoet met de naasten en de overledene. Als de rouwstoet arriveert, stapt de uitvaartverzorger uit om ‘voor de stoet uit te lopen’. Ook de dragers (of draagsters) lopen met de lijkwagen mee. Soms nemen zij bij aankomst van de lijkwagen eerst hun hoed af. Op een teken van de uitvaartverzorger zetten ze hun hoed weer op en lopen vervolgens voor of naast de lijkwagen verder mee.

Afscheid in de aula

Op de meeste begraafplaatsen is een aula waar een afscheidsplechtigheid kan worden gehouden. De dragers dragen de kist naar binnen. Nadat de dragers de aula hebben verlaten, begeleidt de uitvaartverzorger de familie en de genodigden naar de aula. Voor de familie is er vaak een aparte ontvangkamer. Soms gaat de familie als eerste de aula binnen, waarna vervolgens de belangstellenden binnenkomen. Het gebeurt ook dat de genodigden al binnen zitten en dat de familie als laatste binnenkomt.

De gang naar het graf

Na de afscheidsplechtigheid in de aula wordt de overledene naar het graf gebracht. Dragers ‘schouderen’ de kist of rijden de kist op een rijdende baar naar het graf. Zij worden gevolgd door de familie, de naasten en de overige belangstellenden. Het gebeurt vaak dat de uitvaartverzorger aan familieleden en belangstellenden vraagt de bloemen naar het graf te dragen.

Voor het echte dragen op de schouders zijn zes of acht dragers nodig, een rijdende baar kan het met vier dragers af. Als ze dat willen kunnen naasten en familieleden na overleg met de uitvaartverzorger zelf de kist dragen.

Het vraagt wel enige oefening om de kist gelijktijdig te tillen en in de pas te blijven lopen.

Bij het graf

De ene begraafplaats werkt altijd met een graflift, op de andere begraafplaats wordt de kist boven het graf op twee balkjes geplaatst om later de kist aan touwen te laten zakken. Sommige begraafplaatsen staan het toe dat familieleden of vrienden zelf de kist in het graf laten zakken.

Er kan nog een afscheidsplechtigheid aan het graf plaatsvinden. Hierna kan de kist zakken. Sommige nabestaanden vinden het laten dalen van de kist te confronterend. Zij kiezen ervoor de kist te laten staan. Anderen willen meehelpen het graf dicht te gooien. De meeste begraafplaatsen staan dit toe.

Rituelen aan het graf

Naast de religieuze rituelen die een geestelijke aan het graf kan verrichten, zijn er ook andere rituelen rond het afscheid. Bijvoorbeeld het oplaten van witte duiven of het loslaten van ballonnen. Dit is ook het laatste moment om de overledene nog iets mee te geven in het graf.

Tenslotte worden de aanwezigen bedankt, door iemand van de familie of door de uitvaartverzorger. Daarna volgt het afscheid nemen van de overledene. Soms gebeurt dat door langs het graf te lopen en een bloem op de kist te werpen. In plaats van bloemen kan men ook een schepje zand storten.

De condoleance

De condoleance is het laatste onderdeel van de uitvaart. Dat kan gebeuren in de condoleanceruimte van de begraafplaats of in een andere ruimte, bijvoorbeeld een hotel of restaurant in de buurt. De klassieke koffie met cake heeft inmiddels plaatsgemaakt voor een uitgebreider assortiment. Steeds vaker wordt er bij de condoleance een glas wijn geschonken of er wordt een bittergarnituur gepresenteerd.

In het condoleanceregister kunnen de belangstellende hun naam en adres opschrijven. Dat is ook makkelijk voor de familie om achteraf de bedankkaartjes te versturen.