Van de Armen (uitvaart door gemeente)
12 oktober 2004
Vraag nummer: 3371 (oude nummer: 4794)
Een vriend van ons, een Engelsman, heeft besloten in NL te gaan wonen en staat hier ook ingeschreven. Onlangs is deze man overleden. Hij heeft geen geld. De gemeente zou dus voor zijn uitvaart moeten zorgen. Dit is, naar ons is verteld, een begrafenis. Maar het was de uitdrukkelijke wens van de persoon om gecremeerd te worden. De gemeente wil echter niet deze kosten betalen (volgens hen is dat 'een stuk duurder, en begraven is bij ons standaard, anders wil iedereen weer wat anders'). In hoeverre zijn zij verplicht deze laatste wens te honoreren, of is hier sprake van, in dit geval 'geen', gewoon fatsoen? Er is geen testament, maar onze vriend heeft duidelijk aan ons, in totaal een vijftien tal personen, te kennen gegeven, wat hij wilde. Wij hebben geprobeerd voor te stellen gezamelijk de meerprijs te betalen, maar dan trekt de gemeente zich totaal terug. Ze ruiken kennelijk geld. Kan dat wettelijk gezien?
Antwoord:
Geachte heer,
Als de gemeente voor een uitvaart zorg draagt, omdat niemand anders het doet, heeft zij zich ook te richten naar de wensen van de overledene, mits die bekend is. Dat richten is echter geen aboslute plicht. Bijvoorbeeld als daardoor de uitvaart duurder wordt, is dat een goede reden om die wens niet uit te voeren.
De gemeente mag redeneren dat als de overledene een dergelijke wens ècht belangrijk vond, hij/zij daar dan ook zelf een regeling voor had kunnen treffen. Per slot is dood gaan de meest zekere zaak waar een mens rekening mee kan houden. En een eenvoudige uitvaartverzekering is bepaald niet onbetaalbaar.
Begraven is voor een gemeente doorgaans goedkoper, omdat men op de eigen begraafplaats kan begraven zonder grafhuur aan zichzelf te hoeven betalen. Slechts weinig gemeenten hebben een eigen crematorium.
De gemeente hoeft zich er ook niets aan gelegen te laten dat derden meerkosten willen betalen. En zij kan zich inderdaad op het standpunt stellen dat als anderen een crematie willen regelen, dat dat prima is, maar dan doen ze het maar helemaal zelf.
De wetgever gaat er van uit dat mensen zelf, dan wel hun nabestaanden in een uitvaart voorzien.
De voorziening door de gemeente is een allerlaatste middel, voor het geval er geen familie of vrienden zijn. Gemeenten pogen het niets-doen door familie en vrienden niet aan te moedigen door zich al te royaal en inschikkelijk op te stellen. Als mensen zelf geen regeling voor hun uitvaart treffen, is het voor de wetgever niet vanzelfsprekend dat de gemeenschap er voor opdraait.
Zie meer vragen in de sub-rubriek Kosten uitvaart.
mr W.G.H.M. van der Putten
Zijn kinderen verplicht de uitvaart van hun ouders te betalen?
Kunnen nabestaanden een uitvaart bijwonen die door de gemeente wordt geregeld?
