Rechthebbende niet meer wilsbekwaam
18 december 2019
Vraag nummer: 59533
Geachte heer van Putten,
Er komen de laatste tijd regelmatig vragen binnen over rechthebbende die niet meer wilsbekwaam zijn zo ook nu.
Een rechthebbende van een graf is opgenomen in een verpleeghuis en is niet meer wils bekwaam.
Nu kwam de vraag van haar man wat er gebeurd als hij komt te overlijden.
Wie geeft er dan toestemming, want zijn vrouw is niet meer wilsbekwaam om toestemming te geven voor de bijzetting.
Zelf zou ik voor stellen om de rechten over te nemen, maar hoe geeft iemand de rechten op als hij / zij niet meer wilsbekwaam is.
Hoe te handelen als men is aangesteld als bewindvoerder of curator. Wettelijk maakt dit het misschien makkelijk, maar geldt dit ook voor overname van grafrechten, en wat als je geen bewindvoerder of curator bent.
Graag zie ik uw kundig advies tegemoet.
Met vriendelijke groet,
Janny Bransen - Ligtenberg
Antwoord:
Geachte mevrouw,
De situatie is niet zo ingewikkeld, maar vergt wel voorbereiding. Terecht dat de echtgenoot nu met vragen komt.
Het zou inderdaad zo kunnen zijn dat als de man komt te overlijden, de vrouw geen toestemming meer kan geven voor het openen van het graf, als het een bestaand graf is. Als dit echtpaar kinderen heeft, zou het graf al op naam van een van de kinderen gezet kunnen worden. Dat kind kan dan het graf laten openen.
Als het echtpaar geen kinderen heeft, kan gedacht worden aan een neef of nicht die de zorg voor het graf op zich wil nemen. Want het gaat dan niet alleen om de toestemming bij begravingen, zowel van de man als later ook van de vrouw, maar ook om een rechthebbende te hebben voor de duur van het grafrecht. Een broer of zus is van dezelfde generatie als het echtpaar, dus dat is geen duurzame oplossing.
Het echtpaar kan er ook denken om de zorg voor het graf toe te vertrouwen aan de stichting Grafzorg Nederland (www.grafzorg.nl). Die stichting voorziet precies in deze problematiek. Grafzorg kan toestemming geven voor de begravingen en het graf beheren tijdens de looptijd van het grafrecht. De kosten van dit beheer zijn in 2019 euro 465,- kan ik u meteen melden. Dan kan zonodig voor beide begravingen toestemming worden gegeven en er zicht op worden gehouden dat de grafsteen weer keurig op het graf komt te staan.
Als de vrouw niet meer wilsbekwaam is, kan ze worden bijgestaan door een vertegenwoordiger. Zij kan bijvoorbeeld haar echtgenoot machtigen.
Als het gaat om medische beslissingen moet misschien een mentor worden aangesteld. Als het gaat om financiële zaken, dan is misschien een beschermingsbewind of curatele noodzakelijk. Dan kan ook de echtgenoot als zodanig worden aangesteld.
Als de echtgenoot eerder overlijdt dan zijn vrouw, zal een zal een ander familielid of een professionele partij de belangen van de vrouw moeten gaan behartigen.
Maar zolang er (nog) geen formele bewindvoerder of curator is, mag de vrouw zelf met een handtekening het grafrecht overdragen. En anders kan de bewindvoerder of curator namens haar het graf overdragen. Een bewindvoerder of curator zal nooit zelf een graf gaan beheren, want haar of zijn taak en bevoegdheid stopt op het moment van overlijden.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP (voor gemeenten)
De financiële kant van de lijkbezorging roept voor de houders van gemeentelijke begraafplaatsen vaak vragen op. Van den Bosch & Partners organiseert daarom samen met mr. Willem van der Putten op 23 januari 2020 een speciale themamiddag rondom de financiën van de gemeentelijke begraafplaats. De organisatie is in handen van de Academie Lokale Belastingen.
Vanuit de fiscale kant zal mr. Edwin Borghols, vennoot bij Van den Bosch & Partners, de belangrijke fiscale aspecten van de begraafplaats behandelen. Willem van der Putten zal vanuit zijn grote ervaring andere financiële aspecten voor zijn rekening nemen. Daarbij komen aan de orde vragen als:
• Hoe hoog mogen de lijkbezorgingsrechten worden vastgesteld?
• Moet er onderscheid worden gemaakt tussen grafrechten en onderhoudsrechten?
• Kunnen er verschillende soorten onderhoudsrechten worden vastgesteld?
• Kan er verschil in onderhoudsrechten worden gemaakt tussen algemene en particuliere graven?
• Kunnen er nieuwe rechten worden opgelegd aan bestaande graven met oude contracten?
• Maakt het verschil of graven liggen op een begraafplaats die oorspronkelijk een kerkelijke begraafplaats was?
• Kan er onderscheid worden gemaakt tussen verschillende typen grafmonumenten of graven op verschillende grafvakken?
• Voor welke diensten kunnen er rechten worden geheven? Kan men bijvoorbeeld rechten heffen voor een opgraving, als de uitvoering bij een extern bedrijf ligt, dat een eigen rekening indient?
• Kunnen er afkoopsommen voor het recht op een graf of voor 20 jaar onderhoud geheel in de exploitatie worden opgenomen?
• Kunnen er verschillende rechten worden geheven voor graven met twee of meer overblijfselen?
• Hoe kan grafonderhoud op de langere termijn het beste worden bekostigd?
• Kunnen de kosten van graven die eeuwigdurend zijn afgekocht nog worden meegenomen in de exploitatie?
De eerste themamiddag is gehouden op 31 oktober 2019. Deze is succesvol verlopen. De evaluaties waren zonder uitzondering lovend.
Er komt dus een nieuwe mogelijkheid op donderdag 23 januari 2020 in Utrecht.
Zie https://www.lokbel.nl/cursus/themamiddag-financien-van-de-begraafplaats.
