Cryonisme

Invriezen van lichaam

Er zijn mensen die willen dat hun lichaam wordt ingevroren wanneer ze zijn overleden. Deze mensen, ook wel cryonisten genoemd, hopen dat de (medische)wetenschap zich in de toekomst zover ontwikkelt dat ze in staat is om deze ingevroren lichamen weer tot leven te brengen. In Nederland staat de Wet op de lijkbezorging het niet toe dat overledenen voor lange tijd worden bewaard, tenzij dit voor wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan, maar in Amerika zijn twee bedrijven die mensen invriezen (deze bedrijven worden ook wel providers genoemd). Hier kunnen ook buitenlanders worden ingevroren.

Cryonisten zijn zich er van bewust dat ze eigenlijk meewerken aan een experiment want op dit moment is het nog onmogelijk om mensen die zijn overleden weer tot leven te brengen. Er zijn geen garanties dat dit in de toekomst wel kan.

Wachtlijsten

Het aantal mensen dat hun lichaam wil laten invriezen neemt de laatste jaren toe. Er is sprake van een groeiende vraag, maar het aanbod groeit niet in hetzelfde tempo mee. Daardoor zijn er bij sommige aanbieders wachtlijsten ontstaan en kan dus niet iedereen zijn of haar lichaam laten invriezen.

Mensen die willen weten of er voor hen ruimte is om ingevroren te worden kunnen contact opnemen met de Dutch Cryonics Organisation (zie links naar de website verderop in dit artikel).

Drie fasen van de dood

Cryonisten onderscheiden de dood in drie fasen. In de eerste fase stopt de ademhaling en de bloedcirculatie en werkt het hart niet meer. Dit zijn de eerste momenten van het overlijden waarbij nog geprobeerd zal worden om de patiënt te redden. De tweede fase wordt omschreven als het moment waarbij het niet meer mogelijk is om het hart van de patiënt weer aan het kloppen te krijgen. In de derde en tevens laatste fase zijn alle lichaamscellen dood. Voor Cryonisten is het heel belangrijk dat ze in de tweede fase in stikstof worden ingevroren. Kort gezegd, voor een cryonist ben je pas dood als alle neurale verbindingen (de synapsen) verloren zijn gegaan. Zolang die nog intact zijn, is de informatie in de hersenen nog behouden waarin je geheugen/identiteit ligt opgeslagen en is het in principe nog omkeerbaar.

Hoe werkt het?

Omdat het in Nederland niet is toegestaan om een lichaam voor lange tijd te bewaren moet het lichaam van de overledene worden overgebracht naar Amerika. Om in de toekomst met succes weer tot leven te worden gebracht is haast geboden. Nadat een arts de dood heeft vastgesteld moet zo snel als mogelijk worden begonnen met de invriesprocedure. De overledene moet worden aangesloten op een hart-long machine om de circulatie van bloed en zuurstof weer op gang te brengen. Vervolgens worden diverse medicamenten in het lichaam gebracht en wordt de overledene ingepakt in ijs. Het bloed wordt (net als bij thanatopraxie of balsemen) vervangen door een oplossing met conserverende middelen.

In Amerika maken de ‘invriesbedrijven’ gebruik van uitvaartondernemers die zorgen dat het invriezen goed en snel plaatsvindt of ze werken met een speciaal opgeleide stand-by eenheid. Nederlanders die ingevroren willen worden kunnen lid worden van de Dutch Cryonics Organisation(DCO). Leden van deze vereniging kunnen elkaar helpen om te zorgen dat iemand die een cryonics-contract heeft bij het Amerikaanse bedrijf Alcor of het Cryonics Institute (CI) zo snel mogelijk wordt gekoeld naar een temperatuur van 0 oC. Daarna zal het vervoer naar Amerika geregeld moeten worden. Om de DCO zo snel mogelijk op de hoogte te kunnen stellen van het overlijden dragen veel cryonisten een SOS-kettinkje of armband met daarop belangrijke contactgegevens.

Eenmaal aangekomen in Amerika wordt een soort van antivriesmiddel ingebracht. In enkele dagen wordt het lichaam langzaam afgekoeld naar een temperatuur van -196 oC. Vervolgens wordt het lichaam in een ‘dewar’, een soort van mega thermosfles, geplaatst die gevuld wordt met stikstof. Deze stikstof moet regelmatig worden aangevuld omdat het verdampt.

Wat kost het?

Wie wil dat zijn of haar lichaam wordt ingevroren moet wel redelijk diep in de buidel tasten. De bedragen voor het invriezen van een heel lichaam liggen rond de 150.000 dollar. Een cryonist kan er ook voor kiezen om alleen het hoofd te laten invriezen, dit bespaart geld maar het heeft ook andere voordelen. Bij een eventuele evacuatie als gevolg van een ramp is het makkelijker te verplaatsen, daarnaast ontstaat er minder schade bij het invriezen. Een cryonist is ook niet bang dat hij/zij, wanneer weer tot leven gebracht, moet leven met een hoofd zonder lichaam. Moderne technologie die in staat is om leven terug te halen is volgens cryonisten ook in staat om het ontbrekende lichaam weer terug te klonen. Er zijn mogelijkheden om een levensverzekering te gebruiken om het invriezen en bewaren te bekostigen. Op de website van de DCO vindt u meer informatie over de financiering. Op deze site vindt u overigens ook nog veel meer praktische hulp wanneer u overweegt om uw lichaam te laten invriezen.

Cryonisme in Nederland

Zoals opgemerkt is cryonisme in Nederland niet toegestaan. Maar dat wil dus niet zeggen dat er geen mogelijkheden zijn voor Nederlanders om zich te laten invriezen. Wanneer een Nederlander hiervoor wil kiezen kan hij of zij het beste contact opnemen met de Dutch Cryonics Organisation (DCO). Deze vereniging kan mensen helpen om in contact te komen met een bedrijf in Amerika waar overledenen worden ingevroren. Daarnaast kan de organisatie adviezen geven over de financiering en de praktische uitvoering na het overlijden.

Voor zover officieel bekend zijn er nog geen Nederlanders ingevroren. De Russische provider Kryorus beweert een Nederlander te hebben ingevroren, maar om privacy redenen is hier verder niets over bekend. De DCO heeft daar wel informatie over opgevraagd in Rusland maar heeft nooit een antwoord gekregen. Wel zijn er zes Nederlanders die een volledig werkend contract hebben met een van de Amerikaanse providers (dat wil zeggen dat ze ook de financiering rond hebben). Deze mensen zijn lid van de DCO. Daarnaast zijn er nog minstens drie mensen uit ons land die een contract hebben bij een invriesbedrijf (provider) en geen lid zijn van de DCO.

Afscheid nemen van overleden cryonist

Wanneer iemand er voor kiest om zich na zijn of haar dood te laten invriezen is er nauwelijks gelegenheid om nog afscheid te nemen van de overledene. De invriesprocedure moet zo snel als mogelijk plaatsvinden, het liefst al na twee minuten en maximaal na zes uur. Mocht er meer tijd overheen gaan dan is het invriezen niet geheel zinloos meer, maar de kans op beschadigingen is groter en dus is de kans op succes dan kleiner.

Nabestaanden kunnen wel een afscheidsdienst houden, maar het is niet meer mogelijk om de overledene hierbij op te baren. Wanneer nabestaanden dat willen is het (meestal) mogelijk om de cryonaut te bezoeken in Amerika. Maar deze nabestaanden moeten er wel rekening mee houden dat er waarschijnlijk niet veel te zien is (alleen een aantal dewars waarin de lichamen worden bewaard).

De geschiedenis

De cryonics-beweging is ontstaan nadat Robert Ettinger zijn boek 'The Prospect of Immortality' (Nederlandse titel: De Diepvriesmens) uitbracht in 1964. In dit boek legt de auteur uit dat cryonics kan werken. Hij doet dat aan de hand van verschillende experimenten. Hij schrijft in het boek ook over insecten die zich in de wintermaanden invriezen om later spontaan weer te ontdooien.

In 1966 deden Japanse onderzoekers een opmerkelijk experiment bij katten. Het bloed in de hersenen van de katten werd vervangen door een oplossing met glycerol waarna de hersens werden ingevroren tot -20 oC. De hersens werden bewaard in een periode variërend van 1 nacht tot zes maanden. Na het ontdooien werd oplossing vervangen door vers kattenbloed en werden de hersens aangesloten op een EEG apparaat. Geheel tegen alle verwachtingen in bleek dat de hersens weer activiteit gingen vertonen.

In 1967 werd H. Bedford, een gepensioneerd hoogleraar psychologie, de eerste ‘cryonaut’. Zijn lichaam werd ingevroren bij CSC. Het bedrijf verwachtte destijds duizenden lichamen te gaan invriezen, maar het bleek een te optimistische inschatting. De tijd was er nog niet rijp (genoeg) voor. Er ontstonden geldtekorten en uiteindelijk werd ook de voorraad stikstof niet op tijd bijgevuld. Hierdoor gingen de ingevroren lichamen uiteindelijk rotten. Toen dit in 1978 naar buiten kwam zorgde het voor een grote rel die ook wel het Chatsworth-schandaal wordt genoemd.

Echt serieus genomen werd het cryonisme pas in 1986 nadat Eric Drexler in zijn boek "Engines of Creation" heeft aangetoond dat het in theorie mogelijk moet zijn om piepkleine robotjes te programmeren die is staat zijn zichzelf te repliceren en de schade die door het invriesproces aan de cellen ontstaat te repareren.

In de loop van de jaren is het invriezen steeds verder geprofessionaliseerd. In Nederland behartigt de Dutch Cryonics Organisation(DCO) de belangen van Nederlandse cryonisten. Leden kunnen kiezen voor een passief of een actief lidmaatschap. Actieve leden kunnen andere overleden leden helpen om hun laatste wens zo goed als mogelijk uit te voeren. De Wet op de lijkbezorging geeft weinig ruimte om een lichaam vanuit Nederland snel en zonder veel obstakels naar Amerika te vervoeren. De DCO probeert er voor te zorgen dat dit in de toekomst gemakkelijker wordt.

Hoewel we in het Nederlands nog steeds van "invriezen" spreken, wordt er eigenlijk niet meer ingevroren, maar gevitrificeerd. Bij deze procedure wordt er minder schade aan de cellen aangericht, waardoor de geavanceerde technologie van Eric Drexler (de zgn Moleculaire Nanotechnologie) niet meer nodig is. Het onderzoek naar een verdere verbetering van de techniek gaat nog steeds door.