Verantwoording als aanspreekpunt bij terminale patient
23 mei 2019
Vraag nummer: 57951
Ik ben aanspreekpunt voor iemand die terminaal ziek is en in een verpleegthuis is opgenomen om te sterven. Deze meneer heeft geen contact met zijn kinderen. Ik ben de enige die zich op hem bekommert. Als meneer komt te overlijden en men vraagt mij zijn kamer in het verpleegtehuis leeg te halen, ben ik dan wettelijk aansprakelijk (of kan de gemeente mij aanspakelijk stellen) voor alle verdere kosten en regelen van de begrafenis? Ik wil dat nl niet. Waar moet ik mij aan houden als kennis/aanspreekpunt mbt overlijden en de zaken die erna gaan spelen.
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Ik weet niet wat u of wat het verpleeghuis onder 'aanspreekpunt' verstaat. Dat kan heel smal of heel breed worden opgevat, maar gaat nooit verder dan het moment van overlijden van die meneer.
Want u bent geen erfgenaam en geen vertegenwoordiger van de erfgenamen. U schrijft ook niet dat u per testament aangewezen bent als executeur. Dus ik zie geen verantwoordelijkheid - maar ook geen bevoegdheid - voor u om bijvoorbeeld de kamer van die meneer leeg te halen. En ook geen andere rechten of plichten.
Als niemand aanstalten maakt om de uitvaart van die meneer te regelen, kan het verpleeghuis de gemeente waarschuwen. Dat betekent niet dat de gemeenten meteen de uitvaart gaat regelen, maar het betekent dat de gemeente de kinderen opspoort, hen informeert over het overlijden van hun vader en hen de kans geeft om de uitvaart te regelen. De gemeente mag geen uitvaart regelen zonder dat zij eerst de kinderen de gelegenheid heeft gegeven om het zelf te doen. De kinderen zijn namelijk uiteindelijk financieel verantwoordelijk als de gemeente een uitvaart regelt. Echter ze zijn waarschijnlijk veel goedkoper uit als ze het zelf (laten) doen. Daar moeten ze eerst de kans toe krijgen.
Het verpleeghuis zal de overledene waarschijnlijk enkele dagen in haar mortuarium moeten bewaren alvorens anderen de nodige stappen (kunnen) zetten.
U schrijft als kennis het aanspreekpunt te zijn m.b.t. het overlijden en de zaken die daarna geen spelen. Maar dat betekent niets, als uw positie niet is geformaliseerd doordat die meneer u in een testament uit executeur of uitvaart-executeur heeft benoemd. U kunt hooguit tegen het verpleeghuis of de gemeente zeggen "Dit heeft meneer graag gewild", maar daar hoeft niemand zich aan te houden. Sterker: daar mag niemand zich aan houden. Want de erfgenamen, de kinderen, hebben als enigen daar iets over te zeggen. Tenzij zij bij testament zijn onterfd en u als executeur bent aangewezen.
U hebt het woord 'testament' niet opgeschreven, maar dat is wel nodig als meneer een en ander wil regelen. Als die meneer echt iets wil regelen moet hij ook zorgen dat u de beschikking hebt over voldoende geld om een uitvaart te regelen. Dat kan meneer doen door een bedrag op deposito te storten voor zijn uitvaart met de afspraak dat u beschikkingsbevoegd bent om er over te beschikken. Dat kan bijvoorbeeld bij de stichting Grafzorg Nederland (www.grafzorg.nl).
Ik verwijs u naar vraag 6480 'Uitvaart regelen buiten de kinderen om' in de lijst van Meest gestelde vragen op de homepage van deze adviesrubriek.
Zie over dit soort problemen in de subrubriek 'Kosten uitvaart' van de rubriek 'Overige onderwerpen' o.a. vraag 6412 (oud 12780): 'Uitvaartkosten (oudtante; erfgenaam weigert vergoeding kosten)'; vraag 6186 (oud nr 12360): 'Oom wil dat ik zijn begravenis regel' en vraag oud nummer 12367, nu 6192 als reactie op 6186.
Met name ook voor andere lezers van deze vraag wijs ik op het voorkomen van problemen zoals bijvoorbeeld in vraag 5823: 'Executeur-testamentair? (Risico kosten regelen uitvaart)'en vraag 5751 (oud nr 11455): 'Verantwoordelijk voor de uitvaartkosten? (Regelen uitvaart oude dame; erfgenamen zijn boos)' in de subrubriek Overige onderwerpen > Kosten uitvaart.
Ook een voorbeeld met boze erfgenamen is vraag 5722 in de subrubriek Overige onderwerpen > Vragen van uitvaartondernemers.
Een voorbeeld van een benadering van dit soort problematiek vanuit de positie van een verpleeghuis is te vinden in vraag 57747 'Advies over overlijden en geen contactpersoon hebben'. Zie ook andere vragen over het regelen van uitvaarten in de subrubriek 'Uitvaartplechtigheid'.
Samenvattend: als u niet bij testament bent aangewezen om de uitvaart te regelen en als u niet de beschikking hebt over een budget via een uitvaartdeposito, is het niet verstandig om enige belofte of verantwoordelijkheid op u te nemen. Als u alleen bij een bankrekening zou kunnen, kunt u in conflict raken met erfgenamen. Dat speelt niet bij een uitvaartdeposito, omdat er dan geen discussie (meer) mogelijk is over de besteding van het geld aan de uitvaart. Erfgenamen kunnen 1 dag na het overlijden een bankrekening leeg trekken en dan kunt u de uitvaart niet meer betalen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Vergelijk offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartmarkt.nl
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
