Eeuwigdurende grafrechten (afdwingen door rechthebbende; wetsgeschiedenis)
4 maart 2020
Vraag nummer: 60203
Geachte heer Van der Putten,
Het graf is ingegaan in 1928, en de rechthebbende wil het graf voor eeuwig sluiten en niet ingaan op een verlenging wat wij aanbieden. De rechthebbende geeft het volgende aan: In de parlementaire geschiedenis is het volgende te vinden over eeuwigdurende grafrechten (Kamerstukken II 2007/08, 30 696, nr. 9, p. 12): "De beslissing om eeuwigdurende grafrechten uit te geven, berust bij de houder van de begraafplaats. Factoren als de capaciteit van een begraafplaats en (de kosten van) het onderhoud van graven spelen daarbij een rol. En zien dan ook aanleiding om in de wet de uitgifte van eeuwigdurende grafrechten te verbieden. Dat zou bovendien onredelijk bezwarend zijn voor joden en moslims en anderen die uit religieuze overtuiging voor eeuwigdurende grafrust kiezen. Dit wetsvoorstel brengt dan ook geen veranderingen in de mogelijkheid eeuwigdurende grafrechten uit te geven en heeft ook overigens geen gevolgen voor reeds bestaande grafrechten.
Wij hebben hetgeen uitgelegd over de wetswijziging die in 1991 is ingegaan, daarbij is er een nieuwe reglement van de begraafplaats uitgekomen, de oudere komen hierdoor te vervallen.
Wat kunnen wij en mogen wij aanbieden?
Hartelijk dank.
Antwoord:
Geachte mevrouw,
U moet zich gewoon houden aan hetgeen in uw reglement staat over de verlenging van grafrechten. Nou ja, niet helemaal. Want in het reglement van uw begraafplaats staat dat grafrechten met 30 jaar verlengd kunnen worden; dat is wettelijk niet toegestaan. 20 jaar is momenteel het maximum.
Wat de betreffende rechthebbende wil, kan en mag niet volgens de Wet op de lijkbezorging. Volgens de Wet op de lijkbezorging kan een bestaand grafrecht voor bepaalde tijd niet worden verlengd voor langere termijnen dan 20 jaar, per keer dat verlengd wordt. Wel kunnen verleningen voor 20 jaar elkaar over 20, 40, 60, 80 jaar etc. opvolgen, als men iets of iemand heeft die dat voor de rechthebbende regelt.
Het sluiten van een graf is een oude praktijk, die de wet sinds 1991 niet meer toestaat.
De betreffende rechthebbende is wel inventief, moet ik zeggen. Maar hij of zij komt met de verkeerde stukken aanzetten en verbindt er de verkeerde conclusies aan.
Het betreffende kamerstuk is de Nota naar aanleiding van het verslag van de vaste kamercommissie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De kamercommissie vergadert dan over het wetsontwerp en komt met vragen en opmerkingen. Die worden gewoonlijk schriftelijk ingediend. De regering reageert daar dan op met een stuk waarin al die vragen en opmerkingen worden behandeld. Dan krijg je dus de Nota (van de regering) als reactie op het verslag van de vragen/opmerkingen in de kamercommissie.
Op blz. 12 van de Nota reageert de regering op vragen van de VVD-fractie. Die fractie vraagt "of het onderhavige wetsvoorstel eeuwigdurende grafrechten onmogelijk maakt, hoe daar in de toekomst mee om wordt gegaan en wat er met de bestaande eeuwigdurende grafrechten gebeurt." Dan heeft de regering het lastige punt dat er helemaal geen eeuwigdurende graven bestaan, in Nederland. Er bestaan alleen graven voor onbepaalde tijd. Maar de ambtenaren die namens de regering reageren, willen dan niet een fractie publiekelijk op de vingers tikken, dat zij een term gebruikt - 'eeuwigdurend' - die weliswaar door leken veelvuldig in de mond wordt genomen, maar juridisch/wettelijk onjuist is. Dan reageert de regering beleefd, door dezelfde woordkeus te gebruiken. Maar dat is eigenlijk gewoon fout.
Ik ben zelf - lang geleden - ook een ambtenaar geweest die antwoorden op kamervragen en op standpunten van kamerfracties moest formuleren. Een van de eerste regels is dan om niet belerend op te treden en te zeggen dat iemand zich vergist of foute termen gebruikt. Het hoofddoel is om kamerleden niet tegen de haren in te strijken en ze goed geluimd te houden of te krijgen om met het wetsvoorstel in te stemmen. Ze op hun fouten wijzen, helpt dan niet.
Maar van enige afstand - in tijd en in functie - kan ik nu nuchter constateren dat de passage over eeuwigdurende grafrechten qua woordkeus gewoon fout is. Maar als je in plaats van 'eeuwigdurende grafrechten' de term 'grafrechten voor onbepaalde tijd' leest, klopt het wel.
Wat bepalend is voor de toepassing van een wet, is natuurlijk gewoon wat de tekst van de wet is. Niet wat een kamerfractie van een bepaald onderwerp vindt.
Kamerstukken zoals een dergelijke nota zijn op zich altijd interessant, omdat ze vaak toch wel een toelichting geven op aspecten die anders nergens aan bod komen. De passage "De beslissing om eeuwigdurende grafrechten (voor onbepaalde tijd) uit te geven, berust bij de houder van de begraafplaats" maakt duidelijk dat een begraafplaatshouder, zoals uw bestuur, beslist welke graven zij uitgeeft. Een rechthebbende kan dus niet eisen dat een bepaald type graf of voor een bepaalde termijn wordt uitgegeven. En een rechthebbende kan zeker niet eisen dat een begraafplaatshouder tegen de wet in handelt, door een graf 'te sluiten'. Nog los van de vraag wat het 'sluiten' van een graf in zou kunnen houden, want daar zijn ook heel veel varianten van, zoals ik u in antwoord op een eerdere vraag schreef.
Als de betreffende rechthebbende meent toch recht op het sluiten van het graf te hebben, kan hij of zij zich tot de Ombudsman uitvaartwezen wenden, als uw begraafplaats is aangesloten bij de LOB. En hij of zij er eerst een formele klacht bij het bestuur van heeft gemaakt. Voor de procedure en werkwijze kan men kijken op de site www.OmbudsmanUitvaartwezen.nl.
Hij of zij kan ook naar de burgerlijke rechter stappen. Daarvoor moet men een advocaat in de arm nemen en met flinke kosten rekening houden. De procedure bij de ombudsman kan iemand zelf doen en kost niets.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
TIP
www.urnenwinkel.nl. De mooiste collectie urnen voor de beste prijs.
