Vervolg Doornroosje (vraag 9100)
2 april 2007
Vraag nummer: 4732 (oude nummer: 9114)
Heer van der Putten,
Mijn complimenten voor het snelle beantwoorden van mijn vorige vraag nummer 4726 (oude nummer: 9100) over een overgangsbepaling m.b.t. slbp-graven!
Nu duidelijk is dat slbp-graven dus gewoon blijven bestaan(tot iemand ze wakker kust) vraag ik me wel af hoelang dat mag of kan. In onze huidige verordening is opgenomen dat als zich na het overlijden van de rechthebbende binnen een jaar geen gegadigde meldt voor het grafrecht, het grafrecht dan aan de gemeente vervalt. In de oude verordeningen wordt m.b.t. het vervallen van grafrechten niets geregeld. Nu zijn er nogal wat slbp graven waar al jaren lang (varierend van circa 20 tot 60 jaar) geen rechthebbende van bekend is. vervolgens meldt zich iemand die aantoonbare (familie)banden heeft met de in het slbp-graf begraven overledenen. Deze persoon wil aanspraak maken op het graf. Moet hier dan het recht weer worden hersteld in oude rechten of is het mogelijk deze persoon rechthebbende van het graf te maken onder de vigerende verordening.
Kortom, als er m.b.t. het vervallen van rechten niets is geregeld in oude verordeningen komt er dan nooit een einde aan een slbp graf?
Of is het misschien een mogelijkheid om alle slbp-graven zonder rechthebbende te inventariseren en deze bij B&W besluit aan de gemeente te laten vervallen?
Bij voorbaat dank,
Cees Uittenbogaard
Antwoord:
Geachte heer,
Er valt nog wel wat meer over dit soort situaties te filosoferen. Ik had dat ook al eerder bedacht, maar dan ga je buiten het bestek van een rubriek als deze, waarbij op een simpele vraag snel een simpel antwoord gegeven wordt of kan worden. Maar er is geen tijd voor een hecht onderbouwd wetenschappelijke verantwoord uitgebalanceerd verhaal. En als ik die verhalen wel via de site geef, houd ik ook geen betalende klanten meer over.
Bij dit soort situaties praat je theoretisch, omdat er geen ervaringen mee zijn. Althans mij geen ervaringen mee bekend zijn. De burger die het er niet mee eens is, is vaak niet in staat om voor zijn rechten op te komen. En als een begraafplaatshouder, gemeente of kerk, voet bij stuk houdt, schrikt de burger vaak terug voor de advocaten- en proceskosten. Wat dat betreft heeft de begraafplaatshouder het recht van de sterkste, of het nu juist of onjuist is wat men beslist door de verordening te wijzigen.
Er is geen vaste termijn waarop een slbp-graf ten einde komt, of niet meer wakker gekust kan worden. Het kan wel door omstandigheden niet meer. Namelijk als er geen rechthebbende is, omdat het graf niet tijdig overgeschreven is. Maar deze voorwaarde kan de gemeente niet hard spelen, omdat de gemeente belanghebbenden op het verkeerde been heeft gezet door onjuiste regelgeving. Als er iemand is die redelijkerwijs als opvolgende rechthebbende aangemerkt zou moeten worden, de levenspartner van de rechthebbende of een kind, dan moet die ook geaccepteerd worden. Een regel die wél altijd effect heeft om het graf te kunnen laten vervallen, is de ernstige verwaarlozing van artikel 28 Wet op de lijkbezorging. Dan kun je in theorie nog zeggen dat een rechthebbende, als die er geweest was, het graf wellicht had opgeknapt, maar dat is te indirect geredeneerd.
Als iemand een beroep doet op een slbp-graf en stelt dat het vervallen van rechten onrechtmatig was, dan moet het graf in de oude rechten worden hersteld. Het is een vorm van erkenning van oude rechten, erkennen dat het al die jaren eigenlijk is blijven bestaan. Je zet de rechten dan alleen op naam. Je geeft het graf niet opnieuw uit. En zeker niet onder de voorwaarden van de huidige verordening (graf voor bepaalde tijd 20 jaar).
U vraagt "Als er m.b.t. het vervallen van rechten niets is geregeld in oude verordeningen komt er dan nooit een einde aan een slbp graf?" Ja, dat klopt. Maar ik wijs er op dat het de bedoeling was van graven voor onbepaalde tijd in de zin van eeuwigdurend, dat ze ook altijd zouden voortbestaan. Dat heeft de gemeenteraad zelf ooit besloten. Dan moet de gemeente nu niet zeuren.
U oppert de idee of het mogelijk is om alle slbp-graven zonder rechthebbende te inventariseren en deze bij B&W besluit aan de gemeente te laten vervallen. Nee, dat heeft geen enkel effect. Volgens de verordening zijn de rechten al vervallen, je kunt ze niet nóg eens laten vervallen. Dat verandert niets aan het 'slapende' karakter.
Je kunt maar op één manier van dit soort graven af komen en dat is om ze gewoon helemaal rücksichtslos te ruimen, onder de stelling dat de rechten toch al lang vervallen zijn. Als dan iemand achteraf klaagt, betekent dat feitelijk niets meer, een geruimd en verdwenen graf is definitief. De gevolgen zijn misschien publieke commotie in de krant en een met de mond vol tanden staande wethouder in de raadsvergadering.
Wellicht is het echter zo, dat in de beheersverordening van uw begraafplaatsen staat, dat bij het verwijderen van het monument en het ruimen van de inhoud van een graf de gemeente telkens de voormalige rechthebbende moet aanschrijven, dan wel een jaar een waarschuwingsbordje moet plaatsen. Ik weet het niet, heb geen actuele versie van de beheersverordening in archief en kan zo snel - heb even gekeken - deze verordening ook niet op de site van uw gemeente vinden.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
