Eigendom monument en/of grafkelder
15 augustus 2018
Vraag nummer: 55854
Geachte heer v.d. Putten.
Op 11 nov. 2002 geeft u antwoord op vraag 1661 van mw. Bleijenberg.
U legt het verschil uit tussen juridisch eigen en economisch eigendom van een monument.
Geldt dit ook voor grafkelders?
Namens de Beheersstichting Begraafplaatsen Culemborg.
Met groet en dank. Gerrit Kamphorst.
Antwoord:
Geachte heer,
In mijn antwoord op vraag 1661 leg ik niet het verschil uit tussen juridisch economisch eigendom, want dan zou ik een ander verhaal houden met een andere insteek. Ik gebruik het beeld dat de term 'economisch eigendom' bij veel mensen oproept om de verschillen duidelijk te maken tussen de positie van de rechthebbende en die van de begraafplaatshouder. Dat is net iets anders.
De term 'economisch eigendom' bestaat eigenlijk niet. U zult die term nergens in een wetboek kunnen vinden. Maar veel mensen voelen het verschil tussen 'economisch' eigendom en gewone eigendom wel goed aan. Bij economisch eigendom kun je je als eigenaar gedragen zonder het formeel te zijn. Dat gold tot 2011 ook voor grafmonumenten.
De term'economisch eigendom' is in de vorige eeuw in zwang geraakt. Vroeger, tot ongeveer 20, 25 jaar geleden, kon men een gebruiksrecht op onroerend goed vestigen. Toen werd op die economische eigendomsoverdracht van onroerend goed geen overdrachtsbelasting geheven. Tegenwoordig laat de belastingdienst dat niet meer toe; de regels zijn aangepast.
Ik zou anno 2018 inzake grafkelders niet over juridisch en economisch eigendom willen praten. Sinds 1 maart 2011 regelt artikel 32a van de Wet op de lijkbezorging dat de natrekking zoals geregeld in artikel 5:20 BW behalve voor gedenktekens, ook niet geldt voor bouwsels waarin zich een graf bevindt, en voor hetgeen in of op een grafkelder is geplaatst. (Zie kamerstukken 32 456). Ik moet bekennen dat het mij niet helemaal duidelijk is of artikel 32a nu ook geldt voor de grafkelders zelf. Er staat in artikel 32a alleen dat de normale regel van natrekking - indien is begraven in een grafkelder - niet van toepassing is op hetgeen in of op de grafkelder is geplaatst. Maar niet op de grafkelder zelf. Mij is eerlijk gezegd niet helder wat er IN een grafkelder zou kunnen staan, dat nagetrokken zou kunnen worden. OP een grafkelder kan ik mij een deksel of een grafmonument voorstellen. Als je allerlei bouwsels in en op de grafkelder niet laat natrekken, ligt het m.i. voor de hand dat ook de kelder zelf niet wordt nagetrokken. Omdat je anders een voor discussie vatbare mix van rechten en plichten krijgt, wat de grafkelder zelf is en wat er in of op staat. Dat onderscheid is denk ik niet altijd even makkelijk te maken. Maar als je met verschillende eigenaren van doen krijgt, wordt het nog ingewikkelder. Dat zal de wetgever niet gewild hebben. De wetgever zal een heldere regeling beoogd hebben. Dan moet je aannemen dat bedoeld is dat de grafkelder zelf ook niet nagetrokken wordt, zolang het graf niet geruimd mag worden.
Als de grafkelder volledig eigendom kan zijn van iemand anders dan de begraafplaatshouder, hoef je het onderscheid tussen 'economisch eigendom' of 'juridisch eigendom' niet te maken. Dan kan alleen maar sprake zijn van volledige eigendom, ofwel gewoon van 'eigendom', want de term 'eigendom' impliceert al dat het volledig en juridisch is.
Tot 2011 zou ook voor grafkelders het onderscheid tussen de begrippen 'economisch eigendom' of 'juridisch eigendom' wel zinvol hebben kunnen zijn. Nu niet (meer).
Het maakt bij grafkelders tegenwoordig verschil of de begraafplaatshouder de grafkelder heeft laten plaatsen en dan het graf-met-kelder uitgeeft, dan wel of de rechthebbende de kelder heeft laten plaatsen en heeft betaald. In het laatste geval is duidelijk dat de persoon die de kelder besteld en betaald heeft, de eigenaar is. In het eerste geval hangt het ook van de inhoud van de overeenkomst van grafuitgifte en het reglement af, wie als eigenaar van de kelder moet worden aangemerkt.
Maar ik heb het gevoel dat mijn verhaal hierboven eigenlijk niet zo zinvol is. Ik denk dat u op de begraafplaats tegen een bepaald probleem of tegen een bepaalde vraag aanloopt en dat u zelf de oplossing of het antwoord bedenkt (verschil juridisch en economisch eigendom, vraag 1661) en dat u nu een vraag stelt over die oplossing (klopt die nog?), maar niet over het eigenlijke probleem. Doordat de wet is veranderd in 2011 is dat onderscheid tussen juridisch en economisch niet meer aan de orde. En hebt u nog geen antwoord op uw eigenlijke vraag. Misschien moet u die eigenlijke vraag alsnog stellen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
