Grafrecht en onderhoudsrecht (voor het onderhoud van de begraafplaats) 3
18 juni 2018
Vraag nummer: 55400
Geachte mr. van der Putten,
Als bedoeld in art. 229 eerste lid a en b van de Gemeentewet, kunen gemeenten rechten heffen voor huren en diensten, maar "in verordeningen op grond waarvan rechten als bedoeld in artikel 229 eerste lid, onder a en b, worden geheven, worden de tarieven zodanigvastgesteld dat de geraamde baten van de rechten niet uitgaan boven de geraamde lasten ter zake" (art. 229B eerste lid, kostendekkendetarieven beginsel).
Dus, in de Gemeentewet is bepaald dat rechten in rekening mogen worden gebracht voor het beheren en onderhouden van de begraafplaats, alsmede voor het verlenen van diensten. Maar, tegenover een recht moet een concrete tegenprestatie van de overheid staan, waarvan de rechten zich onderscheiden van belastingen, waarbij een concrete op het individu gerichte prestatie ontbreekt. Dat is het geld die belanghebbenden voor het 'grafrecht' (huur recht) betalen kan niet worden besteed aan diensten niet verbonden met de begraafplaats, maar moet besteed zijn alleen aan het beheer en onderhoud van de begraafplaats.
Aangezien ik al een 'grafrecht' aan de gemeente heb betaald voor het huur van een graf op de begraafplaats voor 20 jaar, volgens art. 229B eerste lid, moet dit geld alleen maar besteed worden aan het beheer en onderhoud van de begraafplaats gedurende 20 jaar met kostendekende tarieven. Dus, door de grafrecht heb ik al betaald voor geleverde, of gepland te worden verleend, diensten aan het beheer en onderhoud van de begraafplaats gedurende 20 jaar. Als de onderliggende diensten voor 'grafrecht' en 'onderhoud van de begraafplaats' niet gespecificeerd zijn in de verordeningen (beheer en invordering), dit is alleen maar 'dubbele belasting' voor dezelfde dienst het 'onderhoud van de begraafplaats'.
Inderdaad, in de 'heffingsverordening' zijn er geen diensten onderliggende het ‘huur recht’ (grafrecht) en ‘onderhoudsrecht’ voor het (algemene) 'onderhoud van de begraafplaats' gespecificeerd. Bovendien, in de 'beheersverordening' is er geen sprake van diensten voor het ‘onderhoud van de begraafplaats’. Alle artikelen in hoofdstuk ‘Onderhoud’ zijn gewijd alleen aan het ‘onderhoud van graven’ (niet begraafplaats). Dus, de afgescheiden ‘onderhoudsrechten’ mogen alleen geheven worden voor het ‘onderhoud van graven’. En geen ‘onderhoudsrecht’ mag worden geheven voor het ‘onderhoud van de begraafplaats’, omdat zulke diensten niet zijn bedoeld en niet bepaald in de beheersverordening. Terwijl het beheer en onderhoud van de begraafplaats mag en moet worden betaald door heffen van het ‘huur recht’/grafrecht (zie ook bijvoorbeeld 'Nota Onderzoek', 2010, p. 25, van gemeente Utrechtse Heuvelrug).
Dus, waarom moet ik extra betalen voor hetzelfde 'onderhoud van de begraafplaats', als het 'grafrecht' ('huur recht') volledig werd afgekocht voor bepaalde tijd ?
Met vriendelijk groet,
Serge
Antwoord:
Geachte heer,
Ik denk dat we in rondjes draaien. Zoals ik twee weken geleden al aangaf, hangt het antwoord op de vraag of 'onderhoud' ook onder 'grafrechten' valt af van de wijze hoe de grafrechten voor de betreffende begraafplaats in de akte van uitgifte en in de beheers- en heffingsverordening zijn gedefinieerd. Grafrecht is niet per definitie ook onderhoud. U geeft geen voorbeelden waar dit het geval is.
In algemene zin ben ik het met u eens dat als ergens door een gemeente rechten worden geheven, daar ook een dienst tegenover moet staan. Dat is het verschil tussen belastingen en rechten. Een belasting is een gelegaliseerde diefstal waar niets tegenover hoeft te staan, maar voor heffingen moet de gemeente concreet iets doen. Een week geleden had ik al enkele voorbeelden uit de jurisprudentie gegeven.
Maar hoe het in concrete situaties, moet telkens voor elk geval afzonderlijk worden beoordeeld. U verwijst naar de 'Nota onderzoek' van de gemeente Utrechtse Heuvelrug uit 2010. Interessant, maar een nota is geen regeling.
Relevant is wat in de verordening en akte staat. Voor de gemeente Utrechtse Heuvelrug geldt wat over het onderhoud in de Beheersverordening gemeentelijke begraafplaatsen Utrechtse Heuvelrug 2015 staat:
"Artikel 24 Onderhoud door de gemeente
1. De gemeente draagt zorg voor het algemene onderhoud van en op de begraafplaats. Onder algemeen onderhoud wordt niet verstaan onderhoud aan individuele graven. De rechthebbende is verplicht voor het algemene onderhoud een bedrag te betalen. De hoogte van dit bedrag wordt vastgesteld in een afzonderlijke verordening."
Dit lijkt mij een duidelijk geval dat de gemeente Utrechtse Heuvelrug - naast grafrechten - ook kosten voor het algemeen onderhoud van de begraafplaats in rekening kan brengen.
Maar stel dat een gemeente niet zulke duidelijke bepalingen heeft. Als iemand twijfelt of een aanslag in onderhoudskosten wel terecht is, kan hij bezwaar maken en vervolgens beroep instellen bij de rechtbank. Dat is voor dit soort zaken goedkoop, want men kan de zaak zelf aanbrengen en betaalt alleen een griffierecht.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Naschrift:
Zie vervolg vraag nummer 55458 en vraag nummer 55509.
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Mag je samen met je huisdier worden begraven?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
