Asielzoeker
24 oktober 2002
Vraag nummer: 1338 (oude nummer: 1686)
Tue Feb 29 10:42:11 2000
Een asielzoeker, woonachtig in een asielzoekerscentrum, ligt in een (onomkeerbaar) coma. De man heeft geen (bereikbare) familie. Wie is gerechtigd om voor deze persoon (o.a. medische) beslissingen te nemen?
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
U legt het geval voor van een asielzoeker, woonachtig in een asielzoekerscentrum, die in een (onomkeerbaar) coma ligt. De man heeft geen (bereikbare) familie en u vraagt wie gerechtigd is om voor deze persoon o.a. medische beslissingen te nemen.
Als een meerderjarige als gevolg van zijn geestelijke of lichamelijke toestand niet in staat is zijn belangen van zelf behoorlijk waar te nemen, kan de kantonrechter te zijnen behoeve een mentorschap instellen. (Als het gaat om vermogen, geld, goederen e.d., dan kan daarnaast nog sprake zijn van onderbewindstelling). Normaal kan dit worden verzocht door een familielid; als er geen familie is, dan door de Officier van Justitie, maar het kan ook worden verzocht door de instelling waar betrokkene verblijft. Een en ander is geregeld in de artikelen 450 en volgende van Boek I van het Burgerlijk Wetboek. Bij mijn weten geldt dit niet alleen voor Nederlanders, maar ook voor alle personen die in Nederland verblijven, zoals asielzoekers.Het is echter een zo uitzonderlijke situatie, waar ik geen ervaring mee heb, dat ik het niet 100% zeker durf te zeggen, maar alleen voor 99%.
Ik verwacht echter dat Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) van het ministerie van Justitie, die verantwoordelijk is voor de opvang van asielzoekers, hier wel een oplossing voor kent. Want er zijn grote aantallen asielzoekers, die vaak alleen zijn en waar men dus oplossingen moet zoeken en toepassen wanneer dit soort zaken gebeuren. De door de kantonrechter benoemde mentor (bijvoorbeeld een ambtenaar van de IND) treedt op in de plaats van de asielzoeker en kan ook besluiten nemen ten aanzien van verpleging en verzorging.
Als de asielzoeker komt te overlijden, vervalt van rechtswege de taak van de mentor. Dan ontstaat er juridisch geen gat, omdat de Wet op de lijkbezorging iedereen die zich de zaak aantrekt en begint met het regelen van een uitvaart, de bevoegdheid geeft om dat inderdaad ook te doen. De ex-mentor of medebewoners van het asielzoekerscentrum kunnen de uitvaart regelen. Daar hoeft geen bijzonder besluit van de kantonrechter of een andere instantie aan te pas te komen.
Overigens heeft de wettelijke regeling dat iedereen die een uitvaart begint te regelen, daarmee automatisch bevoegd wordt, ook wel merkwaardige kanten. Stel een vader overlijdt, en voordat de kinderen zijn gewaarschuwd, begint een buurman met het regelen van de uitvaart, dan is die buurman volledig bevoegd e.e.a. zo te regelen als hij wil. Hij heeft alleen van de wetgever de leidraad meegekregen dat hij de wens van de overledene moet volgen. Het zal in de praktijk niet zo snel voorkomen, maar het zou wel kunnen.
