Begraven zonder overlijdensverklaring
5 november 2002
Vraag nummer: 1449 (oude nummer: 1803)
Tue, 5 Nov 2002 14:24:45
Is het mogelijk, dat iemand zonder overlijdensverklaring begraven wordt? Wanneer dit toch gebeurt is; hoe kan dit dan tot stand zijn gekomen?
Ik schets hier het fictieve geval uit een detectivespel:
Iemand wordt dood gevonden, naar het ziekenhuis overgebracht en vervolgens begraven zonder overlijdensverklaring. Deze wordt pas 2 dagen na de begrafenis afgegeven. Hoe is dit mogelijk?
Alvast bedankt voor uw antwoord.
Met vriendelijke groet,
Michiel
Antwoord:
Geachte heer,
Het is niet mogelijk dat iemand zonder de nodige papieren legaal begraven wordt. En het gaat niet alleen om de 'verklaring van overlijden', maar ook om andere papieren.
Als iemand overlijdt, komt een arts het lijk schouwen. Als er sprake is van een natuurlijke dood, geeft de arts een 'verklaring van overlijden' af. Als hij twijfelt, gaat de gemeentelijke lijkschouwer schouwen. Als die van mening is dat sprake is van een natuurlijke dood, kan deze ook een verklaring van overlijden afgeven. Als geen sprake is van een natuurlijke dood, wordt het een zaak van de officier van justitie. Die kan een onderzoek instellen, ook het lijk laten onderzoeken, en geeft vervolgens toestemming voor het begraven of cremeren: die toestemming heet 'verklaring van geen bezwaar'.
Met een 'verklaring van overlijden' of een 'verklaring van geen bezwaar' kan de uitvaartondernemer of een familielid naar het gemeentehuis en bij de afdeling Burgerzaken, tegen inlevering van de verklaring, een verlof tot begraven of een verlof tot verbranden krijgen.
Het verlof tot begraven of het verlof tot verbranden moet aan een beheerder van een begraafplaats of van een crematorium worden overgelegd. En zonder verlof vindt er geen begrafenis of crematie plaats.
De houder van een begraafplaats of crematorium die begraaft of cremeert zonder verlof, maakt zich ernstig strafbaar.
Het verhaal uit het detectivespel klopt feitelijk al niet: iemand die dood is wordt niet naar een ziekenhuis vervoerd. Want wat moet hij daar? De medische wetenschap is niet zo ver dat men doden weer levend laat maken. Nee, de overleden wordt naar een mortuarium vervoerd (dat ligt soms ook bij of zelfs in een ziekenhuis, maar dat is toeval), dan wel naar huis, als de nabestaanden tijdig kunnen worden gevonden en hun wensen kenbaar kunnen maken. Maar stel dat iemand in een ziekenhuis terecht zou komen, dood, dan zou er zeker geschouwd worden. En begraven zonder verlof zie ik niet gebeuren, want waarom zou een beheerder dat toestaan en zich strafbaar maken?
Het kan alleen als er illegaal gehandeld wordt, maar geen enkele beheerder van een begraafplaats zou - in mijn opinie - zo gek zijn om zich strafbaar te maken, zijn baan op het spel te zetten (lijkt me reden voor ontslag op staande voet), etc.
Maar als het detectivespel een legale mogelijkheid noemt, houd ik me aanbevolen die t.z.t. van u te vernemen.
mr W.G.H.M. van der Putten
5 november 2002
