Uitvaart door gemeente, maar zonder afscheid?!
6 januari 2004
Vraag nummer: 2781 (oude nummer: 3704)
Weledelgeleerde Heer W. van der Putten,
Ik heb vanavond naar het Steunpunt overlijdenszorg van 0800-STERFGEVAL gebeld met een vraag over het niet kunnen bijwonen van een crematie van onze vriend, die door de gemeente Heerlen bekostigd wordt.
Op 1 januari jl. is onze vriend Jan Cxxxxx gestorven in de gemeente Heerlen. Jan is wonende in de gemeente Venray.
Daar hij hoge schulden had kon hij geen uitvaartverzekering bekostigen.
Zijn familie heeft afstand gedaan van het erfrecht zoals ik vernomen heb en een vriend uit de gemeente Venray heeft alles geregeld.
Daar niemand voor de kosten wil opkomen en er geen verzekering afgesloten was heeft die vriend de gemeente Heerlen ingeschakeld om de uitvaart te regelen.
Jan's familie en vrienden hebben besloten om hem niet te begraven en hadden liever een crematie.
Dit om dan de urn na 30 dagen terug naar venray te laten komen en hem bij te zetten of uit te strooien in zijn geboorteplaats.
Nou hebben we vanavond te horen gekregen dat het NIET mogelijk is om bij de crematie aanwezig te zijn, omdat de gemeente Heerlen dit met zoweinig mogelijke kosten wil doen.
Daar we ook bij de uitvaartonderneming Schifferheide te Kerkrade zijn geweest en Jan daar onder erbarmelijke omstandigheden gezien hebben ( niet gewassen, niet opgebaard, geen kist maar gewoon een plank uit de koeling !) zouden we toch nog waardig afscheid willen nemen.
Dit alles hebben we vanavond 6 januari 2004 te horen gekregen.
De crematie is woensdag 7 januari vroeg in de morgen ( tussen 08:00-09:00) !!!
Onze vraag is; is het toch niet mogelijk om bij de verbrandingsoven aanwezig te zijn ???
We weten dat een bijeenkomst in de aula niet meer haalbaar is, financieël en organisatorisch.
Kan dit zomaar ???
We zijn vanavond meteen terug gebeld geworden door een medewerker van Steunpunt overlijdenszorg van 0800-STERFGEVAL en die heeft ons geadviseerd om u te mailen en hij heeft ook u gemaild en een boodschap bij u op de voicemail ingesproken.
Graag hadden wij advies willen hebben over wat we nog kunnen doen of wat niet meer.
Indien u onze vraag de moeite waard vind om op de site te gebruiken, geef ik daar toestemming voor en hoop dat andere mensen hier ook hun advies uit kunnen winnen. Maar ik hoop niet dat iemand dit advies nodig heeft.
Ik hoop dat het mogelijk is dat u reageerd voor de crematie.
Het mag per mail maar ook per telefoon want met al dit verdriet is slapen toch niet mogelijk.
Met vriendelijke groet,
Wilfried en Sharon Zwakhalen
Antwoord:
Geachte heer en mevrouw Zwakhalen,
Als de lijkbezorging van een persoon door de gemeente gebeurt, is de gemeente niet verplicht om een afscheidsbijeenkomst te organiseren. De huur van de aula van een crematorium kost geld en de gemeente is inderdaad niet verplicht om daar geld aan uit te geven.
Bij crematie heb je dan inderdaad een probleem, als je als vriend of familie de uitvaart wilt bijwonen. Want bij een begrafenis kun je je vervoegen bij het graf, als de kist wordt neergelaten. Ook als er verder geen andere bijeenkomst is. Bij een crematie ligt dat anders: het cremeren wordt dan een puur technische zaak (dat is het neerlaten van de kist in een graf natuurlijk ook), maar dan in die zin dat er in principe niemand anders dan personeel bij is.
Bij veel gemeenten is het bewust beleid om de uitvaart zo sober mogelijk te houden, om te ontmoedigen dat mensen te makkelijk van deze mogelijkheid gebruik maken. Wie bepaalde wensen heeft, moet ze zelf maar regelen en betalen, zo redeneert zo'n gemeente dan.
Of het mogelijk is om bij de verbrandingsoven aanwezig te zijn, als de kist naar binnen wordt geschoven, weet ik niet. Het crematorium hoeft het niet toe te staan; het ovengebied is het werkdeel van het gebouw dat in principe alleen voor personeel toegankelijk is. Voorts is het zo dat in sommige crematoria de werkruimte bij een oven vrij krap is. Men kan er met de kist in en die de oven in draaien en er kunnen 1 of 2 personeelsleden bij, maar dan is de ruimte ook aardig vol. In het verleden werd bij de bouw van dergelijke ruimtes niet bedacht dat er wel eens publiek bij aanwezig zou willen zijn. Dat zijn pas ontwikkelingen van de laatste 10-15 jaar. Moderne crematoria zijn meestal ruimer gebouwd.
Een crematorium hoeft echter, ook al zou er ruimte zijn, niet toe te staan dat er publiek bij de oven komt. Per slot zou men anders de verhuur van de aula 'kannibaliseren': als iedereen toch 'gratis' bij de oven kan, wordt de aula niet meer gehuurd.
U kunt natuurlijk altijd vragen of u er bij mag. Maar het crematorium hoeft het niet toe te staan. Het personeel vindt het soms vervelend om op de vingers te worden gekeken; men is er niet op gekleed, men moet de boterhammen, koffie etc. opruimen als er vreemden komen, enz. Voor het personeel is het vaak ook emotioneel belastend als er steeds mensen komen die afscheid nemen. Het personeel is aangenomen voor uitvoerend werk en niet als rouwbegeleider.
Het feit dat familie en vrienden het regelen en bekostigen van de uitvaart aan de gemeente overlaat, heeft nu eenmaal als consequentie dat dingen anders gaan dan men zelf gewild zou hebben. Het niet hebben van een moment van afscheid/bezinning is een feitelijke consequentie van crematie; bij het begraven had men zich bij het graf kunnen verzamelen.
De gemeente is ook niet verplicht om familie of andere nabestaanden te informeren over de dag en het tijdstip van de uitvaart. Zij weet vaak ook niet wie nabestaanden zijn, als die op een ander adres dan de overledene wonen.
Als uw vriend nog meerderjarige kinderen en een (ex-)echtgenote heeft, kan de gemeente overigens de kosten op hen verhalen. Dat staat los van het wel of niet aanvaarden van de erfenis. Zie ook andere vragen over door een gemeente bekostigde en geregelde uitvaarten in de sub-rubriek 'Kosten uitvaart'.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Zie over een uitvaart door de gemeente ook:
