Crematie in stilte regelen buiten de kinderen om, waarbij niemand aanwezig was
5 oktober 2009
Vraag nummer: 6934 (oude nummer: 13985)
Mijn schoonmoeder heeft op een moment van woede haar drie kinderen onterfd in 2007. Hiervoor heeft ze een testament laten maken. Haar uitdrukkelijke wens was dat ze zich zo spoedig mogelijk na het overlijden wilde laten cremeren. Tevens was haar wens dat haar kinderen die haar bij leven niet wisten te vinden niet welkom waren bij haar crematie. Verder had ze in het testament niemand verder uitgesloten.
Echter twee van de drie kinderen wisten haar wel te vinden bij haar leven. Onder anderen mijn vrouw en ik hebben mijn haar het laatste jaar intensief bezocht in het verpleeghuishuis waar ze 100% afhankelijk was van verzorging/verpleging, AWBZ). Van onze bezoeken zijn het personeel en de huisarts getuige. Moeder heeft zeker nog vier keer in het laatste half jaar tegen mijn vrouw gezegd dat ze het testament wilde laten veranderen, herzien. Dit is er helaas niet van gekomen, daar mijn schoonmoeder plotsklaps overleed op donderdagavond een paar week geleden.
We hebben de ochtend na het overlijden direct de notaris ingeschakeld daar wij wisten dat er een testament was.
De notaris ontbood ons direct te komen, er waren volgens hem calamiteiten.
Bij aankomst nam de notaris meteen de regie in handen en zei dat hij maar 10 minuten tijd voor ons had. Vervolgens melde hij dat de drie kinderen zijn onterfd en moeder morgenochtend (zaterdagochtend) wordt vervoerd naar het crematorium om gecremeerd te worden op het moment dat er plaats was. Mijn vrouw heeft de notaris uitdrukkelijk meegedeeld dat we de laatste tijd vaak bij moeder waren geweest en wederzijds het verleden hebben laten rusten en dat de verstandhouding weer goed was. Tevens is uitdrukkelijk medegedeeld aan de noatris dat moeder zou worden overgeplaatst naar een zorgcentrum dicht bij ons in de buurt alwaar ze de mantelzorg van mijn vrouw zou ontvangen. Dit was net één week voor haar overlijden besproken met de huisarts en het afdelingshoofd waarbij mijn schoonmoeder uitdrukkelijk te kennen heeft gegeven dat ze zeer graag wilde worden overgeplaatst om zo de mantelzorg van haar dochter te kunnen krijgen. (wij wonen nu ongeveer 3 uur reizen van het verpleeghuis waar moeder het laatst werd verzorgd). De notaris vond alle meldedelingen onzerzijds niet terzake. Daarna melde hij: U mag niet meer op de kamer komen van moeder en deze kamer laat ik vanmiddag nog leeg halen.
We waren enorm gechockeerd en volledig uit het veld geslagen en stonden binnen 10 minuten buiten, zonder enige verdere uitleg of wat dan ook van de notaris, terwijl de notaris wist dat we een waardig afscheid wilden en zeer geemotioneerd, maar hij heeft aangegeven dat dat niet ter zake was. Hij heeft ook op geen enkele manier gevraagd getracht op de hoogte te komen van de huidige situatie en verstandhouding tussen de kinderen en moeder. Stond niks op papier dus was ook niks aan de orde. (Zo koud werd het werkelijk afgehandeld).
Alleen mijn vrouw en ik hebben moeder nog via de begrafenis ondernemer gezien in de kist in het zorgcentrum, verder heeft niemand maar dan ook niemand van de nabestaanden afscheid kunnen nemen, ook niet de erfgenamen. De begrafenisondernemer had de uitdrukkelijke opdracht van de notaris gekregen om alleen de kist met het stoffelijk overschot van mijn schoonmoeder af te leveren bij het crematorium en mocht verder niks regelen. De begrafenisondernemer heeft nog wel geprobeerd het vervoer naar het crematorium door te schuiven tot na het weekend, maar dat mocht niet van de notaris, hij bepaald, niemand anders.
We hebben pas na het weekend vernomen, nadat wij contact hebben gezocht met de begrafenisondernemer, dat mijn schoonmoeder direct bij aankomst in het crematorium is gecremeerd op zaterdagochtend om 9.30 uur, zonder dat er ook maar iemand bij aanwezig was of in de gelegenheid werd gesteld om daarbij te kunnen zijn. Dit was binnen 35 uur na haar overlijden.
Dit is een enorm emotioneel gebeuren voor ons als nabestaanden en zijn nog steeds gechockeerd.
Onze vraag is: mag een notaris dit zo eigenhandig besluiten zonder zicht te vergewissen van de inmiddels gewijzigde situatie in de verstandhoudingen tussen moeder en haar kinderen en zonder enig begrip voor emoties en beleving van de nabestaanden van eigen vlees en bloed. Er waren per slot van rekening genoeg mensen waar hij navraag had kunnen doen daar dit gegeven bij hem bekend is gemaakt door ons.
Wat kunnen we verder ondernemen?
Antwoord:
Geachte heer,
Een naar verhaal en een heel nare ervaring, natuurlijk.
Maar de notaris heeft waarschijnlijk geheel conform de opdracht van uw schoonmoeder gehandeld. En dat diende hij ook te doen, als dit haar instructies waren.
De mededeling van uw kant dat uw schoonmoeder er nu anders tegen aan keek dan 2 jaar geleden omdat er allerlei ontwikkelingen in de onderlinge verhoudingen waren, is iets waar een executeur-testamentair op zo'n moment niets mee kan en ook niets mee hoeft. Hij had - naar ik mag aannemen - instructies van uw schoonmoeder; zij was de enige persoon die deze instructies kon wijzigen en dat heeft zij niet gedaan.
Wat had u kunnen doen?
U wist dat er een testament was en dat dit voor de kinderen niet gunstig was, ook al kende u de precieze inhoud waarschijnlijk niet. Had u de notaris niet van het overlijden in kennis gesteld en zelf de uitvaart geregeld, dan zou u feitelijk de vrijheid hebben gehad om alles zo te regelen, zo het u zelf goed dunkte. Door het snel informeren van de notaris hebt u zichzelf buiten spel gezet.
Maar na het contact met de notaris had de zaak nog niet verloren hoeven te zijn. U had na dit optreden van de notaris onmiddellijk een advocaat moeten opzoeken; die had direct een kort geding kunnen aanspannen. In zeer spoedeisende kwesties als deze, kan dat ook dezelfde dag. Ik heb zelf zo gemiddeld 1 keer per jaar een vergelijkbare zaak waarbij ik 's ochtends de zaak bij de rechtbank aanbreng en 's middags een zitting en vervolgens direct een uitspraak heb. Dat zou in uw geval ook in de rede gelegen hebben.
Ik begrijp dat u na dit korte bezoek aan de notaris volledig uit het veld geslagen was, maar ja, dat is uw risico. Hoe zuur het ook is. Had u helder kunnen denken en een advocaat in kunnen schakelen, dan had alles nog anders kunnen lopen.
Als de notaris als executeur-testamentair duidelijke instructies had, heeft hij juist gehandeld. Dat hij zich van uw bezwaren niets aantrok, ligt voor de hand. Het zou te verwachten zijn dat u zou protesteren, gelet op de informatie anno 2007 die de notaris had.
U vraagt of een notaris dit zo eigenhandig mag besluiten zonder zich te vergewissen van de inmiddels gewijzigde situatie in de verstandhouding tussen een moeder en haar kinderen. De zaak ligt eigenlijk precies andersom. Het is zo dat de notaris NIET eigenhandig mag besluiten om iets anders te doen. Het is de taak en de bevoegdheid van de rechter om af te wegen of de verstandhouding tussen een moeder en haar kinderen aanleiding geven om de uitvoering van het testament bij te stellen. De notaris mag niet voor rechter spelen en zelf gaan afwegen of hij het testament deels wel of niet zal volgen. Kortom, u had meteen een advocaat moeten inschakelen om deze vraag aan de rechter voor te leggen. De notaris had zich dan aan de rechterlijke uitspraak moeten houden.
Ik denk dat u op dit moment niets meer kunt ondernemen. Ik meen dat de notaris geen verwijt kan worden gemaakt. Uw schoonmoeder had niet alleen moeten zeggen dat ze haar testament wilde wijzigen, maar het ook werkelijk moeten doen.
Het is wat hard om te zeggen, maar als er iemand een verwijt zou moeten worden gemaakt, is dat uw schoonmoeder. Zij had kunnen bedenken wat er zou gebeuren als zij plotseling voortijdig zou overlijden zonder haar testament aan te passen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Zie voor de vraag of men verplicht is een uitvaartondernemer in te schakelen:
