Wilsbeschikking handgeschreven (en ter beschikking stellen van de wetenschap)
9 mei 2017
Vraag nummer: 50667
Beste meneer/mevrouw,
Voor mijn vader ben ik bezig met een wilsbeschikking voor het terbeschikkingstellen van het lichaam na het overlijden. Mijn vader is nog wilsbekwaam, maar is door de aandoening parkinson aangetast in zijn motoriek. Hierdoor is zijn handschrift niet leesbaar meer. Is het ook rechtelijk geldig als ik , zijne dochter, deze wilsbeschikking schrijf en meneer hier zelf de handtekening onderzet?
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Dit is niet de juiste manier.
Ten eerste is het zo dat uw vader wel een wilsbeschikking kan opstellen dat hij zijn lichaam ter beschikking van de wetenschap stelt, maar dat zal geen effect hebben. Instituten nemen namelijk tegenwoordig alleen overledenen aan, die die wens bij leven al kenbaar hebben gemaakt en zich bij hen hebben ingeschreven. Uw vader moet zich dus nu al melden bij een instituut. De namen en adressen van instituten die lichamen aannemen, vindt u op de site www.lichaamsdonatie.info.
Een door iemand anders opgestelde verklaring die betrokkene ondertekent is in het Nederlands recht nooit een rechtsgeldige wilsbeschikking. Die moet namelijk volledig eigenhandig geschreven zijn (met datum en handtekening). Als men dat niet (meer) kan, is alleen een door een notaris opgemaakt testament een rechtsgeldig alternatief.
Maar de vraag is hier ook of uw vader een wilsbeschikking nodig heeft. U wilt waarschijnlijk zijn wens respecteren en dan is er geen wilsbeschikking nodig om u zo ver te krijgen dat u zijn wens uitvoert. Het punt is dan of er andere kinderen of erfgenamen zijn die die wens misschien niet kennen en waarvan onbekend is of zij die willen uitvoeren. Als dat het geval is en uw vader zekerheid wil hebben, moet hij een testament laten opmaken.
Een afschrift van dat testament moet u bij de hand houden, zodat het beschikbaar is op het moment van overlijden. Normaal gesproken kan het wel 1 of 2 weken duren voor een testament bij een notaris wordt geopend. Dat is in het geval iemand zijn lichaam aan de wetenschap wil achterlaten, natuurlijk te laat.
Als het er vooral om gaat om andere nabestaanden te overtuigen van de wens van uw vader zonder dat u zichzelf nu direct bij de rechter ziet staan, dan kunt u inderdaad voor uw vader een wilsbeschikking opstellen, die hij ondertekent. Maar dan zou ik dat doen in het bijzijn van getuigen, met wie over de kwestie gesproken wordt en die als getuigen de verklaring mede ondertekenen. Dan is de wens van uw vader bekend. Dat heeft ook juridische waarde ten aanzien van de uitvaart. Maar niet zo sterk als een echte wilsbeschikking of testament. Het legt wel een morele plicht op nabestaanden om de wens van uw vader te volgen.
Echter, het is bij het ter beschikking stellen van een lichaam voor de wetenschap altijd nog maar de vraag of, als het moment daar is, een instituut het lichaam wil hebben. Het aanbod is hoger dan de vraag.
Uw vader moet daarom een alternatief bedenken, wat er moet gebeuren als zijn lichaam niet te beschikking van de wetenschap gesteld kan worden omdat de wetenschap beleefd bedankt. Dan zal hij toch begraven of gecremeerd moeten worden. Het is altijd verstandig om daarover na te denken en de wensen op te (laten) schrijven. Ook hier geldt weer: verwacht u problemen in de familie, laat dan de notaris een testament opmaken. Zijn geen problemen te verwachten, dan kunt u een verklaring opstellen die uw vader tekent, liefst in het bijzijn van getuigen die ook mede tekenen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
