Voortijdig sluiten van de kist
18 augustus 2002
Vraag nummer: 910 (oude nummer: 1235)
Geachte heer Van der Putten,
Hoewel ik niet verwacht dat er nu nog iets aan te doen is, leg ik het volgende toch graag aan u voor. Zo'n 8 jaar geleden overleed mijn oma. Tijdens de rouwbezoeken lag zij altijd opgebaard in een open kist. De dag van de uitvaartplechtigheid echter, troffen wij bij binnenkomst in het uitvaartcentrum een gesloten kist. Toen wij de uitvaartondernemer vroegen waarom hij de kist had gesloten, was zijn antwoord dat dit beter was omdat 'moeder reeds tekenen vertoonden van ontbinding'. Zelfs na zacht aandringen bleek de uitvaartondernemer niet bereid de kist te openen. Wij vonden dit bijzonder vervelend, omdat wij ons graag hadden voorbereid op eem afscheid. We hadden er gewoon niet op gerekend dat wij haar niet meer konden zien. We hadden het moment van sluiting van de kist zelf bepaald. In de categorie 'De Uitvaart' op deze website wordt dat ook aanbevolen. In ieder geval vonden wij het raar dat de uitvaartondernemer bepaalde wanneer wij oma voor het laatst hadden gezien.
Mijn vraag is nu of die uitvaartondernemer in zijn recht stond. Had hij, nadat wij toch duidelijk hadden aangegeven dat wij wilden dat de kist heropend zou worden, geen gehoor moeten geven aan onze wens?! Natuurlijk wilde hij vervelende verrassingen voorkomen, maar uiteindelijk willen wij toch het besluit nemen.
R. Koeleman
Antwoord:
Geachte heer Koeleman,
Niets of niemand kan de directe nabestaanden verbieden om een kist te laten openen, als zij dat willen. De uitvaartondernemer niet, een arts niet, niemand. Mij lijkt, in de door u beschreven situatie, dat de uitvaartondernemer aan de wens van de familie tegemoet had moeten komen.
Maar zoals met meer dingen in het leven gaat het niet altijd om 'gelijk hebben' of 'in je recht staan'. Soms is het erg onverstandig om de kist toch nog te laten openen, bij voorbeeld wanneer iemand door een ongeval om het leven is gekomen en het lichaam erg gehavend is. Het is daarom vaak raadzaam om het 'besluit' - wat nooit meer kan zijn dan een advies - van de uitvaartondernemer toch op te volgen.
In het geval zoals u het beschrijft, zou ik persoonlijk hebben gekozen voor een tussenoplossing: de kist laten openen voor één familielid of vertrouwenspersoon, die dan zou moeten beoordelen of het al dan niet verstandig is om de overledene nog aan anderen te tonen. Als deze dan de familie adviseert niet meer te kijken, kan dat soms wat gemakkelijker worden geaccepteerd.
Het door u beschreven gevoel van onvrede kan ik me goed voorstellen. Ik heb de door u beschreven situatie met mijn eigen oma meegemaakt, die tijdens een vakantie in Kenia overleed. Het is al weer zo'n twintig jaar geleden. Het duurde toen vrij lang voordat ze weer in Nederland was. De uitvaartondernemer hield ons als familie voor, dat ze door de warmte, tijd en transport wel wat geleden had. Niet iedereen van de familie heeft toen gekeken. De meesten wel. Ik ook en daar heb ik nooit spijt van gehad, integendeel.
Als puntje bij paaltje komt: de familie heeft de zeggenschap en de uitvaartverzorger heeft zich daar naar te richten. Het is dan wel zijn taak om de familie goed voor te bereiden op wat men te zien krijgt.
mr W.G.H.M. van der Putten
6 september 1997
