Reactie op: Wlb bij foetus <24 weken (2)
21 maart 2024
Vraag nummer: 68072
Hallo,
Ik las uw antwoord op de vraag over de regels mbt het (al dan niet gezamenlijk) cremeren van foetussen.
Het Radboud UMC in Nijmegen heeft bijvoorbeeld zo'n regeling: een crematie met lotgenootjes. Daar wordt zes keer per jaar gezamenlijk gecremeerd en de as wordt dan - na 2 weken - uitgestrooid bij het Vlindermonument.
Voor meer info, zie: https://www.radboudumc.nl/afdelingen/mortuarium/zorg-na-overlijden/crematie-met-lotgenootjes
De opdrachtgever is in dit geval het ziekenhuis. Die heeft kennelijk een regeling met het crematorium. Het lijkt mij dat ze dit uit goodwill, transparantie of piëteit doen, want het had natuurlijk ook bij een installatie voor het verbranden van ziekenhuisafval gekund. Maar dan krijg je weer een ethische discussie en/of ophef, lijkt mij.
Helemaal uniek is zo'n regeling overigens niet, want dit gebeurt ook bij het cremeren van restanten van ter beschikking gestelde lichamen. Die vallen buiten de WLB maar worden wel vaak bij crematoria gecremeerd. Ik meen zelfs dat er op het terrein van het crematorium van Groningen een monument voor staat.
Je zou dus denken dat het allemaal afhangt van wie de opdrachtgever is. Als je als particulier met een foetus naar het crematorium stapt, krijg je de normale individuele dienstverlening (ik snap dat wel, want de oven moet op een speciaal programma en er moet een tray worden gebruikt, anders is de as nauwelijks terug te vinden. Bij een gezamenlijke crematie is dat wat makkelijker).
Begrijp ik nu goed uit uw antwoord, dat zo'n regeling van bijvoorbeeld het Radboud en het crematorium wettelijk helemaal niet is toegestaan, of halen we meerdere dingen door elkaar?
Antwoord:
Geachte heer,
Hartelijk dank voor uw berichtje. Een waardevolle en interessante aanvulling op de materie.
Ik zie deze optie van het universitair Radboud ziekenhuis in Nijmegen - net als u - als een sympathieke variant op het verbranden van specifiek ziekenhuisafval. Het voelt tegenwoordig bij veel mensen niet goed om bijvoorbeeld kinderen van 22 weken oud af te voeren als 'ziekenhuisafval', net als geamputeerde ledematen, overtollig buikvet en verwijderde tumoren.
Ik weet niet welke regels er zijn voor het verwerken van specifiek ziekenhuisafval. Dat valt buiten het bereik van mijn vakgebied.
Maar ik moest ook denken aan het cremeren van stoffelijke resten die over blijven na ontleding. Dat gebeurt. Ik heb ook wel eens gehoord dat zulke resten op begraafplaatsen zijn aangeboden. Dat lijkt me op zich een goed idee, maar ik heb dan ook weer gehoord dat die resten soms zwaar verpakt in dik plastic in volgepropte kisten werden aangeleverd. Dat zou ik als begraafplaats weigeren, want zo kan geen normale en waardige ontbinding plaatsvinden.
Inderdaad is het cruciaal wie vanuit welk perspectief opdracht geeft voor een crematie. Bij een particulier die de as later nog een individuele bestemming wil geven, zijn de normale regels van toepassing, zoals individueel cremeren en as pas na een maand afgeven. Bij het aanbieden van specifiek ziekenhuisafval, zijn de normale regels voor crematies niet aan de orde. Ook wanneer een begraafplaatshouder stoffelijke resten (met toestemming van de nabestaanden) laat cremeren wanneer de graven geruimd zijn, zijn de crematieregels niet van toepassing.
Een crematorium hoeft niet voor elke soort crematie een verlof te hebben. Een verlof is nodig bij individuele crematies. Bij onvolgroeide menselijke vruchten kan een verklaring van een behandelend arts in de plaats van een verlof van de ambtenaar van de burgerlijke stand komen (artikel 11a Wlb). Bij het cremeren van 'ziekenhuisafval' of van geruimde stoffelijke resten uit graven, is geen verlof nodig.
Zo'n regeling als van het Radboud met een crematorium is mijns inziens wel toegestaan. Maar het is op het eerste oog lastig om te zien waar de situaties verschillen en wat waarom wel is toegestaan en wat niet.
Een vuistregel kan zijn dat voor elke individuele crematie waarbij de as individueel aan nabestaanden ter beschikking wordt gesteld, altijd de normale regels voor cremeren gelden.
Het is niet zo dat in crematie-ovens alleen overledenen en voldragen doodgeborenen mogen worden gecremeerd. Het mogen ook foetussen en geruimde resten zijn.
In theorie zou je in crematie-ovens ook bijvoorbeeld dieren kunnen cremeren, maar dan krijg je een ander soort probleem. Namelijk dat deze activiteit niet is toegestaan in het bestemmingsplan. Dan ligt het probleem op het vlak van de ruimtelijke ordening.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Nieuwe site voor mensen die zelf de regie over hun overlijden in handen willen hebben:
www.exit.nl. Met:
- documenten voor medische beslissingen: euthanasieverklaring, volmacht, behandelverbod etc.;
- uitvaartwensen vastleggen;
- een eenvoudige crematie regelen.
TIP
Een uitvaart zoals u dat wilt, zonder compromisssen. Regel hier uw uw exclusieve begrafenis of crematie.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals over het zelf kiezen van een plaats voor het verstrooien van as:
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
