Erven en bankzaken (en/of-rekening)
27 januari 2003
Vraag nummer: 1958 (oude nummer: 2340)
Mon, 27 Jan 2003 16:05
De titel komt misschien niet helemaal overeen met de vragen die ik zou willen stellen.
Mijn moeder is voor 2 jaar terug overleden, zij was getrouwd met mijn vader onder huwelijkse voorwaarden. Zij heeft mij en mijn broer als enige erfgenamen benoemd. Het testament is uitgesproken maar nog niet volledig uitgevoerd. Na onderzoek door mijn broer en mij is gebleken dat een aantal en/of rekening reeds ´leeg´ zijn, ofwel boekingen gedaan na het overlijden van onze moeder.
Vraag is dus, aangezien mijn ouders gehuwd waren onder huwelijkse voorwaarden, hebben wij vooralsnog inzage in de bankzaken en -boekingen van mijn vader. En zijn mijn broer en ik de erfgenamen van (een gedeelte) van die rekeningen.
Verder is de vraag of die en/of rekeningen niet geblokkeerd worden bij overlijden, dat is in dit geval niet gebeurt, ondanks melding.
Hartelijk dank voor uw moeite.
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Zeker hebt u beiden als erfgenamen van uw moeder recht hebt op inzage van de en/of-rekeningen, althans tot en met het ogenblik van overlijden. Het saldo van de dagen na het overlijden is voor u een belangrijke leidraad voor het bepalen van de omvang van de erfenis.
Dat de rekeningen na het overlijden nog gebruikt zijn, is niet vreemd. Een kenmerk van de en/of-rekeningen is nu juist dat ze NIET geblokkeerd worden na een overlijden. Vaak worden ze juist daarom geopend, zodat er na het overlijden nog iemand bij het geld kan. Dat ze na een overlijdensmelding niet geblokkeerd zijn, is dus geheel terecht.
Overboekingen of afnames van die rekeningen na het overlijden van uw moeder moeten door uw vader zijn gebeurd (tenzij het gaat om overschrijvingen die een of enkele dagen voor haar overlijden door uw moeder zijn gedaan en enkele dagen verwerkingstijd vergden). U kunt na het overlijden van uw moeder als mede-rekeninghouder - u treedt per slot geheel in de rechten en plichten van uw moeder - van uw vader inzage van de rekeningen verlangen, dan wel van de bank alsnog een overzicht van de betalingen vragen. Alles wat door uw vader is afgenomen is mogelijk onderwerp van discussie.
Dan is het aan uw vader om uit te leggen om wat voor betalingen het gaat en om te bekijken of hier wel of niet ten onrechte geld aan de nalatenschap van uw moeder is onttrokken.
Ik heb in deze rubriek al meer vragen gehad over de en/of-rekeningen. Het is niet zonder meer zo dat het geld op zo'n rekening voor de helft van de beide rekeninghouders is, of dat een andere verdeling bij voorbaat vast staat. Het geld kan ook geheel van 1 rekeninghouder zijn.
Van belang is, waar het geld van afkomstig is, dat telkens op die rekening komt of kwam. Als het alleeen komt uit het loon of een pensioen van één van de rekeninghouders, dan moet het geld aan die persoon worden toegeschreven. Stel dat het geld op de rekening geheel kwam van het pensioen van uw vader, terwijl uw moeder geen pensioen of andere inkomsten had, dan zou het hele saldo in principe aan uw vader kunnen toevallen. Dat uw moeder voor deze rekening medeberechtigd was om ook 'dagelijkse' dingen te doen (geld voor boodschappen opnemen, doktersrekeningen betalen, etc.) doet daar niets aan af. Van belang is dan voorts om te kijken naar de huwelijkse voorwaarden: wat is daar in geregeld? Je kunt op verschillende manieren delen en verdelen. Er zijn huwelijkse voorwaarden, waarin wordt gezegd dat het inkomen van een of beide echtelieden aan het eind van elk jaar wordt verrekend (opgeteld en door 2 gedeeld). Soms wordt het - formeel - direct na betaling gedeeld. Soms na aftrek van de kosten van het huishouden. Die huwelijkse voorwaarden zijn dus van belang om te kunnen bepalen dat als er geld van óf uw vader óf uw moeder op die rekening(en) kwam, ofdat het direct gedeeld zou worden of niet.
Het is mogelijk dat op het moment van het overlijden van uw moeder ál het geld op de en/of-rekeningen in feite van haar was, óf juist alleen van uw vader, óf per definitie voor de helft van beiden. Het hangt dus af van de vraag wie kostwinnaar (van loon of pensioen) was en van de vraag (het antwoord staat in de huwelijkse voorwaarden) of zulke inkomsten direct werden gedeeld of niet.
En natuurlijk kan er geld op die rekeningen staan dat afkomstig is van een spaarrekening van één van beide echtelieden, maar dan is de herkomst en eigendom buiten discussie.
mr W.G.H.M. van der Putten
27 januari 2003
