Tijd tussen overlijden en begrafenis
18 augustus 2002
Vraag nummer: 909 (oude nummer: 1234)
Hoe wordt de maximale tijd die tussen het overlijden en begrafenis/crematie moet zitten bepaald. Waarom is dit soms in het buitenland en bij andere geloven anders?
Antwoord:
(Tekst geactualiseerd in 2010)
De tijd waarbinnen na een overlijden begraven of gecremeerd moet worden, staat gewoon in de wet (artikel 16 van de Wet op de lijkbezorging). Begraving of crematie mag niet eerder dan 36 uur na het overlijden; het moet uiterlijk op de zesde werkdag na het overlijden. Het weekeinde - zaterdag en zondag - en feestdagen zijn geen formele werkdagen, zodat het begraven of cremeren feitelijk nooit eerder dan de achtste dag na het overlijden hoeft plaats te vinden.
Hier kunt u uitrekenen wanneer er uiterlijk begraven of gecremeerd moet worden.
Van deze termijnen mag worden afgeweken (artikel 17 Wet op de lijkbezorging). Na advies van een arts mag de burgemeester van de gemeente waar het stoffelijk overschot zich bevindt een andere termijn stellen. Meestal geeft de afdeling Burgerzaken van een gemeente - namens de burgemeester - zonder problemen verlof voor een andere termijn, bijvoorbeeld om godsdienstige redenen of omdat familie uit een ver land de uitvaart wil bijwonen.
Wanneer nabestaanden een kortere termijn dan 36 uur wensen, is toestemming van de officier van justitie nodig, voordat de gemeente verlof verleent.
Als het verlof geweigerd zou worden, kan men binnen 24 uur in beroep bij de Commissaris van de Koningin, die volgens de wet onmiddellijk een besluit moet nemen. Er is geen hoger beroep mogelijk.
Ik geef enkele rekenvoorbeelden voor de regeling zoals die per 1 januari 2010 geldt.
Als iemand op een maandag overlijdt, kan hij een week later op dinsdag worden begraven of gecremeerd. Dat is op de 8e dag na die van het overlijden.
Als iemand op een vrijdag overlijdt, kan hij 10 dagen later op maandag worden begraven of gecremeerd.
Als de feestdagen een beetje gunstig vallen (voor de scholieren en werknemers onder ons) dan is een uitvaart na 12 dagen mogelijk, zonder dat uitstel hoeft te worden aangevraagd.
Stel dat Kerstmis in een bepaald jaar op donderdag 25 december valt, en dat iemand op woensdag 17 december is overleden, dan is de uitvaart op maandag 29 december mogelijk zonder dat uitstel hoeft te worden gevraagd.
Stel dat in een bepaald jaar Kerstmis op een maandag en dinsdag valt, dan kan iemand die op vrijdag 15 december overlijdt op woensdag 27 december begraven of gecremeerd worden, want 27 december is dan de zesde werkdag.
Nog even voor het overzicht: algemeen erkende feestdagen in de zin van de Algemene termijnenwet zijn: de Nieuwjaarsdag, de Christelijke tweede Paas- en Pinksterdag, de beide Kerstdagen, de Hemelvaartsdag, de dag waarop de verjaardag van de Koning wordt gevierd (30 april) en de vijfde mei. Voor de toepassing van deze wet wordt de Goede Vrijdag met de algemeen erkende feestdagen gelijkgesteld.
Zie voor de in de Algemene termijnenwet met erkende feestdagen gelijkgestelde dagen in 2010 Termijn begraven en cremeren na wetswijziging in 2010. Met algemeen erkende feestdagen worden in de jaren 2011-2013 gelijkgesteld 6 mei 2011, 3 juni 2011, 18 mei 2012, 24 december 2012, 31 december 2012 en 29 april 2013, 10 mei 2013 en 27 december 2013.
Er zijn in de wet termijnen gesteld, omdat enerzijds lijkbezorging van een schijndode of het snel kunnen uitwissen van sporen van een misdrijf moet (kunnen) worden voorkomen en anderzijds de volksgezondheid geen gevaar mag lopen.
Dat in het buitenland en bij andere geloven soms andere termijnen spelen, heeft meestal te maken met de klimatologische en hygiënische omstandigheden van die landen. Meestal is de reden puur praktisch. In warme landen is het moeilijk een stoffelijk overschot langere tijd goed te bewaren, zonder dat de ontbinding (te) snel intreedt. Ook al heeft men tegenwoordig in veel van die landen ook de beschikking over moderne technieken en koelvoorzieningen, toch houdt men vaak vast aan tradities. Ook sommige religieuze opvattingen op dit vlak, bijvoorbeeld het begraven binnen 24 uur van moslims, zijn van oorsprong heel praktisch.
Zie voor uitvaarttradities in andere landen en religies elders binnen deze site, bijvoorbeeld met behulp van de zoekmachine.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Bijvoorbeeld: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
