Laissez-passer voor Polen
22 februari 2018
Vraag nummer: 53947
Goedemorgen meneer Van der Putten,
Op dit moment verzorg ik de begeleiding voor het overbrengen van een levenloos geboren kindje (39 weken) van Poolse ouders. Dit kindje wordt in Polen begraven, en de benodigde papieren hiervoor zijn verzorgd en in kopie naar Polen gestuurd. Het is namelijk zo dat de Poolse wet een verbod heeft op vervoer van overleden personen door niet-uitvaartondernemers. Men mag wel de overgebleven as van een persoon vervoeren. Met andere woorden, het kindje zou tot de Poolse grens door de ouders door Duitsland kunnen worden vervoerd, omdat de laissez-passer en andere geldige documenten aanwezig zijn. Nu wordt de familie m.i. op onnodige (hoge) kosten gejaagd, omdat de betreffende Poolse uitvaartondernemer documenten van de ambassade nodig heeft (volgens telefonisch contact) en hierna naar Nederland komt om het kindje op te halen. De ouders rijden dan in eigen vervoer er achter aan. Is de laissez-passer niet juist een internationaal middel om overledenen te vervoeren? Of kan je om complicaties stuiten zoals boven omschreven? Graag zou ik dit Poolse wetsartikel willen inzien (ben door mijn eigen juridische opleiding wat sceptisch om "zomaar" iets te accepteren zonder het zelf gelezen te hebben... Hoor graag van u.
Met vriendelijke groet,
Marja Oosterman, Oleander Uitvaartzorg, Tiel
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Uw scepsis ten aanzien van de verplichting om een overledene binnen Polen alleen te laten vervoeren door een uitvaartondernemer, lijkt mij terecht. In het algemeen heb ik de ervaring dat zodra het over iets internationaals gaat, ambassades en dergelijke vaak onzin uitkramen. Men lijkt vaak niet te kunnen begrijpen - of meer: accepteren - dat er terreinen zijn waar geen regels voor zijn. En dan lijkt het dat ze ter plekke worden verzonnen. Ik heb een aantal voorbeelden in de subrubriek 'Vervoer as buitenland'.
Ik ken de Poolse wet niet en zou ook niet weten waar ik een (vertaalde) versie zou kunnen vinden.
Ik heb op de site van de Poolse ambassade in Nederland gezien dat men een consulaire vergunning/toestemming voor het vervoer moet hebben. Die wordt afgegeven als men een verklaring heeft van de burgemeester van de gemeente waar de overledene zal worden begraven. Voorts moet er een laissez-passer zijn. Dat is dus wat de Poolse ambassade vindt; dat is nog geen wet. Niet hier en niet in Polen.
Nu kijk ik even naar de Nederlandse wetgeving. Dan kijk ik eerst in de Verdragenbank of Nederland een overeenkomst heeft met Polen inzake het vervoer van overledenen. Nee, dat is niet het geval. Dan is van toepassing lid 4 van artikel 11 van het Besluit op de lijkbezorging: "4. In de overige gevallen (als er geen verdrag is - WvdP) geschiedt het vervoer van een lijk uit Nederland naar het buitenland of omgekeerd ongehinderd, mits bij het lijk aanwezig is een verklaring, afgegeven door de bevoegde autoriteit van het land vanwaar het lijk wordt aangebracht, vermeldende de naam van de overledene en de plaats waarheen het lijk wordt vervoerd." Dat is een (heel kort) briefje van de burgemeester van de plaats waar de overledene nu is, met de naam van de overledene en de plaats waarheen hij wordt vervoerd. Dat is voldoende.
Polen kan geen andere of aanvullende eisen stellen aan de overkomst van een overledene uit Nederland, om de simpele reden dat daar geen afspraken met Nederland over zijn gemaakt.
Ik lees niet op de site van de ambassade dat vervoer door een uitvaartondernemer een wettelijk vereiste. Het wordt beschreven als zijnde het meest gangbare geval.
Ik verwacht dat in Polen ook een verlof tot begraving van de locale overheid nodig zal zijn. Met dat verlof kunnen de ouders het kind ter begraving aanbieden aan de beheerder van de begraafplaats. Ik zie geen reden om een uitvaartondernemer in te schakelen. Als iemand meent dat dat wel het geval is, dan moet die iemand dat aantonen met de wet in de hand. Niet u, dat het niet zo is. Men kan ook nooit aantonen dat iets niet bestaat. Degene die zegt dat iets wel bestaat kan en moet het aantonen.
Ik weet niet of er bij de grens tussen Duitsland en Polen controles plaats vinden. Ik denk van niet. Als het wel zo is, dan hebben de ouders met de verklaring van de Nederlandse burgemeester een perfect legaal vervoersdocument. Een internationale verklaring van overlijden van de gemeente kan ook nog wel handig zijn. Ook om het verlof tot begraven bij de Poolse gemeente aan te vragen.
Meer dan legale papieren hebben, kun en hoef je niet te doen.
Verder lijkt het mij een kwestie van 'gewoon doen'. Ik kan mij niet voorstellen dat iemand de ouders bij de grens zal aanhouden en zeggen dat ze het kind nu in een rouwauto moeten overladen. Ik ken geen enkele internationale regel dat vervoer over de weg in een rouwauto moet. Ik kan mij nog wel voorstellen dat er bepalingen zouden kunnen zijn als dat het vervoer in een daarvoor geschikt voertuig zou moeten plaatsvinden. Maar het kistje van een baby past overal in.
Verder is er een simpele oplossing: de moeder moet gaan huilen. Ik heb de afgelopen weken van een aantal treffende situaties gehoord waarbij papieren niet helemaal in orde zouden zijn, die met tranen zijn opgelost.
Ik ben benieuwd om later nog eens van u te horen hoe deze kwestie is opgelost of uitgevoerd. Dat zal leerzaam zijn voor andere gevallen.
Ik wens de ouders veel sterkte.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Op zaterdag 14 april 2018 wordt de derde editie gehouden van de Uitvaartbeurs Amsterdam. In de historische Westerkerk kunnen bezoekers inspiratie en informatie vinden bij meer dan tachtig stands. De Uitvaartbeurs Amsterdam is de grootste consumenten uitvaartbeurs van Nederland.
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
