As los in monument urnentuin
1 oktober 2003
Vraag nummer: 2524 (oude nummer: 3145)
We kregen gisteren de vraag van mensen of het mogelijk is de as te verwerken in een monument zonder gebruik te maken van de asbus met registratie. De as zou wel in een gesloten ruimte van het monument komen.
Dit zou uitgevoerd moeten worden door de steenhouwer, waarna het monument geplaatst zou worden in de urnentuin.
De vragen:
mag de asbus hiertoe geopend worden door steenhouwer of rechthebbende? Of moet bij crematorium al iets geregeld worden?
kan de begraafplaats bij de administratie dit gewoon verwerken, zonder problemen met registratie?
wat gebeurt er bij afloop van het grafrecht of bij wijziging van de asbestemming, indien men ook niet langer gebruik wil maken van het monument?
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Een wat lastige vraag, omdat de vraagstelling een beetje onduidelijk is. Wat is bedoeld met 'verwerken'? Wordt de as IN een materiaal verwerkt, bijvoorbeeld in glas waar de as echt in gesmolten wordt, of gaat het er om dat de vorm van een asbus niet in het model monument past dat men voor ogen heeft. Als de vorm van de asbus niet past, kan het in een zak van stevig plastic, waardoor toch de boel bij elkaar blijft. Ik ga maar even uit van losse as in een holle ruimte.
Een punt is, dat de begraafplaats wettelijk (Wlb in combinatie met artikel 10 Besluit op de lijkbezorging) verplicht is de registreren wiens as daar bewaard wordt. Als je geen gesloten asbus krijgt, heb je objectief gezien geen zekerheid om wiens as het gaat. Dat zou je trouwens ook niet hebben als de asbus in een monument zit, waar de steenhouwer het al in doet en je niet als begraafplaats plaatst en controleert.
Ik meen dat wat deze familie wenst moet kunnen, omdat de wet tegenwoordig alle vormen van asbestemming vrij laat en dat je als de as niet meer in een bus zit, dit als een vorm van verstrooiing kunt aanmerken. Ik meen dat je de situatie dat wanneer de as de voorgeschreven identificeerbare hermetisch gesloten bus verlaat, juridisch moet zien als verstrooiing.
Overigens past dit ook bij het gegeven dat de steenhouwer of de familie de asbus openen. Dat mag, maar alleen bij verstrooiing. Iedereen mag ter verstrooiing de asbus openen, dus het hoeft niet bij een crematorium te gebeuren.
Ik zou in dit geval van de rechthebbende op het graf een schriftelijke verklaring vragen dat het gaat om de as van die en die persoon en in het register (de administratie) opnemen dat de as van die persoon los is bijgezet. Dat komt neer op bijvoorbeeld een extra aantekening in het veld 'Overige opmerkingen' op het blad in het computersysteem, waarin ik heel feitelijk de situatie zou omschrijven: de as van persoon X (althans volgens de opgave van de rechthebbende is het persoon X), is los zonder asbus in het monument geborgen.
Als de rechthebbende het monument en de as ooit terug wil hebben, kan dat. Dat is vergelijkbaar met het geval dat als bijvoorbeeld de as verstrooid zou zijn, maar nog ergens op een hoopje ligt, men dat hoopje weer bij elkaar veegt en meeneemt. Dat kan. Juridisch is en blijft het dan nog steeds verstrooide as.
Als het grafrecht vervalt en je als begraafplaats het monument ruimt, weet je op grond van de aantekeningen in het register en het dossier (bewaart u ook maar een print van deze vraag), wat je feitelijk tegenkomt. Je kunt dan de as
door de wind weg laten waaien en de 'aangevangen verstrooiing', zoals ik het zie, 'afmaken'.
Zie ook vergelijkbare vragen zoals vraag 2802 "As in sierurn plaatsen (zonder 'echte' asbus)" in de sub-rubriek 'Bijzetten asbus'.
mr W.G.H.M. van der Putten
