Wie is er nu 'gerechtigde'(andere persoon dan de in testament genoemde personen gaven opdracht crematie)
1 november 2008
Vraag nummer: 5818 (oude nummer: 11585)
Wet Lijkbezorging: A heeft (namens B) opdracht tot crematie gegeven, waardoor A de positie van 'gerechtigde' zou hebben verworven.
Testament overledene: hierin wordten B en C gezamenlijk aangewezen als verzorgers van de crematie, beredderaars van de rouwdienst en algehele lijkbezorging.
Vraag:
Wie is nu de 'gerechtigde' ?
Is en blijft dat nu persoon A omdat die de opdracht tot crematie heeft gegeven of zijn en blijven dat de in het testament benoemde personen B en C ?
Antwoord:
Geachte heer,
Uw vraag is te vaag en theoretisch om een eenduidig antwoord te geven. Wie is A en waarom heeft A namens B een opdracht gegeven. En wat is nu het probleem? In welke fase van uitvoering van de wil van de overledene (want daar gaat het om). Hebben we het over de crematieplechtigheid of over de bestemming van de as?
Als A een uitvaartondernemer is, is duidelijk dat hij niet degene is die beslissingsbevoegd is inzake de inrichting van de crematieplechtigheid en de bestemming van de as. Dat is zijn opdrachtgever.
Dat kan anders liggen, als A een familielid of vriend van de overledene is. Die is dan zelf opdrachtgever.
Als A namens B een opdracht heeft gegeven, maar het crematorium niet weet dat A de bedoeling heeft namens B te handelen en B niet (tijdig) heeft bevestigd dat A namens hem handelt, dan heeft het crematorium met B niets te maken. Dan kent men alleen A. En dan is A de opdrachtgever die alles mag regelen.
Als er een testament is waarin B en C als beredderaars van de lijkbezorging zijn aangewezen, maar zij A feitelijk de mogelijkheid hebben gegeven om de crematie te regelen, dan heeft het crematorium dus ook niets mee B en C te maken. Met een testament heeft het crematorium ook niets te maken; een crematorium is geen uitvoerder van een testament. B en C kunnen alleen A er op aanspreken dat zij het heft van hem overnemen. Als A zich daar niet in kan vinden, kunnen B en C naar de rechter stappen.
Als het er nu concreet om gaat - maar dat vertelt u allemaal niet - wie na de crematie de zeggenschap over de asbestemming heeft, dan kan dat juridisch en wettelijk gezien A zijn. Maar B en C kunnen - door tussenkomst van de rechter als A niet vrijwillig meewerkt - alsnog de zeggenschap verwerven op basis van het testament. Het crematorium kan niet op eigen houtje B en C in plaats van A als gerechtigde om over de as te beslissen erkennen. Een crematoriumhouder is geen uitvoerder van een testament en geen rechter.
Als de asbus inmiddels in een nis bij het crematorium of een nis of een (urnen)graf op een begraafplaats is geplaatst, kan alles anders liggen. Dan is de persoon op wiens naam de nis of het graf staat de gerechtigde; misschien is dat A of misschien een andere pesoon D. B en C kunnen ook dan alleen een andere bestelling van de as eisen door tussenkomst van de rechter. Ook voor een begraafplaatshouder doet een testament niet ter zake; ook hij heeft alleen te maken met de persoon op wiens naam de ruimte staat waar de asbus is geborgen.
Overigens dient eenieder, zowel A, B, C en een eventuele persoon D, zich te laten leiden door de wens of vermoedelijke wens van de overledene. Als de overledene een testament heeft gemaakt, is hij hopelijk ook zo verstandig geweest om daar precies in aan te geven wat zijn wens ten aanzien van de as is. Maar ook hier geldt: als iemand zich daar niet vrijwillig aan houdt, kunnen anderen met het testament in de hand naar de rechter stappen. Dat kan een boel tijd, geld en ergernis kosten, maar dat hadden B en C kunnen voorkomen door zelf de opdracht voor de crematie te geven.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
