Termijn recht tot vasthouden as
21 januari 2009
Vraag nummer: 6100 (oude nummer: 12174)
Beste heer van der Putten, deze vraag is vast eerder gesteld, maar ik kan niet direct het antwoord vinden.
Rechthebbende is partner van overledene en wil as mee naar woonhuis. Vóór de ophaaldata belt de dochter van de overledene en zegt dat er een conflict is over asbestemming en dat partijen een rechtspersoon hebben ingeschakeld. Er zou sprake zijn van 2 testamenten, één nederlands en één portugees. Rechthebbende betwist de rechtsgeldigheid van het laatste testament. Zij vraagt ons als crematorium de as niet mee te geven aan de partner, de rechthebbende. Dit verzoek wordt schriftelijk bevestigd. Wij geven dochter 5 weken de tijd om e.e.a. uit te kunnen zoeken. Dit wordt ook gecommuniceerd aan rechthebbende.
In de 6e week van het 'uitstel' ontvangen wij een brief van de advocaat van de kinderen van de overledene waarin deze ons verzoekt de as niet af te geven alvorens een voorzieningenrechter een definitieve beslissing heeft genomen.
Onze vraag hierbij is: in hoeverre zijn wij verplicht de as - die door rechthebbende nu echt wordt opgeeist, aan haar mee te geven.
Bij voorbaat hartelijk dank en met hartelijke groet,
XX
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Ik zou liever praten over de 'plicht tot het vasthouden van as', dan het 'recht' tot het vasthouden van as. De plicht is gebaseerd op de zorgvuldigheid die in het maatschappelijk verkeer in acht moet worden genomen, naar alle partijen toe. Om partijen in staat te stellen een mogelijk conflict op te lossen, liefst minnelijk en anders door mediation of door tussenkomst van de rechter. Dat de as kan worden vastgehouden is ook gesteld in de kamerstukken inzake de wetswijziging tot verruiming van de mogelijhkheden van asbestemming uit 1998. Maar alles met mate en in redelijkheid.
Tot nu toe is alles in uw zaak goed gegaan. Zodra een belanghebbende stelt een probleem te hebben rond de asbestemming, kan de as worden vastgehouden. Dat zoiets met een telefoontje wordt ingeleid, spoedheidshalve, is geen probleem, als dit ook maar binnen enkele dagen schriftelijk bevestigd wordt en men een behoorlijke onderbouwing geeft. Alleen 'We zijn het er niet mee eens' is geen behoorlijke onderbouwing; maar 'Het is in strijd met het testament' of 'We zijn er zeker van dat vader het anders gewild zou hebben en kunnen dat ook aantonen', wel.
Ik vind een termijn van 5 weken een beetje aan de lange kant, eerlijk gezegd. Een wat kortere termijn van 3 of 4 weken 'dwingt' iets meer tot actieve oplossingen van beide kanten. In dit geval komt er pas in week 6 een brief van een advocaat; die had ook eerder kunnen komen.
Ik adviseer ook dringend om een termijn duidelijk te begrenzen. Bijvoorbeeld "We geven u een termijn van 4 weken, wat betekent dat we op 20 februari 2009 om 12.00 uur de as zullen vrijgeven aan de opdrachtgever." Want nu is de brief van die advocaat buiten de termijn. Het langer vasthouden van de asbus is nu niet netjes in de richting van de opdrachtgever. Die heeft in principe het recht aan haar kant en die moet niet aan het lijntje (kunnen) worden gehouden. Als er een duidelijke einddatum en tijdstip genoemd is, kun je op 20 februari om 12.01 uur de asbus afgeven. Als iemand dan later komt met een verzoek om de termijn te verlengen, is ie gewoon te laat. Daarom heb je een paar weken tijd voor actie.
Als er nu in week 6 een advocaat aan komt met een verzoek om de termijn te verlengen, is hij gewoon te laat. Misschien dat je 5 en een halve week ook als 5 kan lezen, maar 6 is te laat. Een verzoek om te wachten tot een voorzieningenrechter een beslissing neemt, vind ik ook mager, eigenlijk te mager. Dit is nauwelijks anders dan 5 weken geleden. Als de advocaat een afschrift van een uitgebrachte dagvaarding kan overleggen, ligt het anders. Als er een rechtszaak dient, behoort u de asbus nog niet af te geven. Maar alleen de aankondiging van een te starten zaak is op dit moment te mager.
Ik heb de betreffende brief natuurlijk niet gelezen, dus ik weet niet wat de advocaat precies geschreven heeft, of er nu gedagvaard is of niet. Maar ik denk dat het op dit moment het beste is om hem mede te delen dat u bereid bent de asbus nog korte tijd vast te houden, als zeker is dat er een rechtszaak dient en hem 3 of 4 werkdagen de tijd te geven om aan te tonen dat een dagvaarding is uitgebracht. En daarbij een dag en tijdstip te noemen, bijvoorbeeld dinsdag 14.00 uur. Na dinsdag 14.00 uur wordt de asbus te beschikking gesteld van de opdrachtgever. Dit moet dan per fax of e-mail worden medegedeeld, want een gewone brief is te traag en onzeker. Ik vind de termijn van 3 of 4 (werk)dagen lang genoeg, omdat de andere partij nu al ruim 5 weken heeft gehad.
Als beide partijen samen om uitstel vragen, omdat ze in onderhandeling zijn of mediation aangaan, is het ook goed om de termijn nog te verlengen. Maar niet 'zomaar' op wens van een partij.
Als het de kinderen in dit geval mensens is, zal de advocaat een dagvaarding kunnen overleggen. Hij moet dan trouwens ook aantonen dat die is uitgebracht, want anders loopt er nog geen zaak. Een tekst van een concept is geen dagvaarding.
Als het 'menens' is, kan de advocaat ook beslag laten leggen op de asbus. Maar ja, dat is dezelfde moeite als het uitbrengen van een dagvaarding en dan kan hij beter het laatste doen.
Dat blijven rekken van die termijnen is altijd heel vervelend. Het is voor uw organisatie lastig om telkens weer te moeten afwegen wat nu redelijk en verstandig en juridisch correct is. En voor een opdrachtgever is die onduidelijkheid ook heel erg vervelend. U moet daarom een duidelijke einddatum en eindtijd noemen van een termijn dat u bereid bent een asbus vast te houden. Als er dan voor afloop van de termijn geen harde feiten zijn op basis waarvan de termijn verlengd zou moeten worden, zoals bewijs van een lopende rechtszaak of bericht van beide (!) partijen over een lopende mediation, moet u de asbus meteen ter beschikking stellen. Per slot staat volgens de wet de opdrachtgever in zijn recht.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
