Zeggenschap over de urn in urnenmuur (onenigheid over bestemming as)
28 mei 2008
Vraag nummer: 5446 (oude nummer: 10784)
Ik ben betrokken bij de afwikkeling van een nalatenschap van mijn tante. Mijn tante had mij via een codicil, opgemaakt in 2002, aangewezen als executeur. Mijn tante is in 2004 overleden. Ik heb de crematie geregeld en ben in het bezit van de urn met haar as. De as heb ik nog niet uitgestrooid, omdat ik dit emotioneel gezien wilde doen nadat de erfenis geregeld zou zijn en het uitstrooien als een afsluiting wil zien. Haar stiefzoon betwistte na de crematie de geldigheid van het codicil. Hieraan is veel voorafgegaan, maar dat wil ik u onthouden. Hoewel mijn juridisch adviseur zei dat hij wel mogelijkheden zag, heb ik een stapje terug gedaan. Mijn vader, die eveneens genoemd werd in het codicil èn in haar testament, is aan het verdelen van de nalatenschap begonnen. Door gezondheidsproblemen (en door het dwarsliggen van de stiefzoon) heeft mijn vader in 2007 ontheffing van het executeurschap gekregen van de kantonrechter en is een notaris als executeur benoemd.
Met mijn tante hadden mijn vader en ik destijds de regeling van de crematie en het uitstrooien besproken. In haar testament staat niets over het uitstrooien.
De notaris heeft nu namens de stiefzoon gevraagd of ik de asbus bij haar wil afgeven, zodat deze in een urnenmuur bij het crematorium geplaatst kan worden, zodat de stiefzoon van mijn tante op zijn manier afscheid kan nemen.
Dit is niet in overeenstemming met de wens van mijn tante. Ik heb wel begrip voor de wensen van de stiefzoon, maar wil na 5 jaar de as alsnog op de door mijn tante aangewezen plek uitstrooien.
De notaris vraagt mij nu de asbus te brengen en rept niet over het uitstrooien en wie de zeggenschap over de urn houdt/krijgt. Daarnaast is de afwikkeling van de erfenis door de notaris gekoppeld aan de plaatsing van de urn in de muur en komen de kosten voor rekening van alle erfgenamen. Zij zal pas tot uitbetaling overgaan als de urn geplaatst is en de kosten bekend zijn.
Graag uw advies. Zal ik hieraan meewerken of niet.
Antwoord:
Geachte heer,
De persoon die de crematie geregeld heeft is de persoon die op grond van de wet de bestemming van de as mag bepalen. Dat heeft niets te maken met het zijn van executeur, erfgenaam, een bepaalde familierelatie, etc. Dat is een 'persoonlijk' recht van u, gelet op de wet. Uit dien hoofde heeft de notaris geen recht of wettelijke titel om de asbus te vragen. U mag over de as beschikken.
Anderzijds is het gewenst om een praktische oplossing te vinden en te kijken wat voor opties er zijn.
Er is geen jurisprudentie dat een executeur as kan opeisen. Maar er is wel jurisprudentie over gevallen waarbij een of meer nabestaanden wensen dat de as (in een nis of in een graf) wordt bijgezet en andere nabestaanden wensen dat de as verstrooid wordt. De rechter kiest dan altijd voor het bewaren van de urn, onder het motto dat verstrooien altijd nog kan. De rechter zal niet voor het bijzetten van de urn kiezen, als een duidelijke andere wens van de overledene bekend is. U en uw vader kennen de wens van de overledene, maar helaas is deze wens niet in het codicil opgenomen. De stiefzoon zal de wens waarschijnlijk bestrijden. De kans is dan groot dat een rechter - stel dat hem of haar deze kwestie wordt voorgelegd - voor het bewaren van de asbus kiest.
Ik zou als ik u was het volgende voorstel doen: instemmen met het plaatsen van de asbus in een urnenmuur bij het crematorium, waarbij de kosten voor rekening komen voor de nalatenschap, maar waarbij u de zeggenschap over de nis en de urn houdt. En waarbij wordt afgesproken dat na afloop van de huurtermijn van de nis de as verstrooid wordt op de door uw tante gewenste plaats. Dat lijkt me een mooi en redelijk compromis, in overeenstemming met de vigerende jurisprudentie.
Als men met dit voorstel niet akkoord gaat, kunt u de as gewoon zelf verstrooien op de door tante gewenste plaats. Want u hebt eigenlijk met niemand iets te maken, alleen met de wens van uw tante. De notaris-executeur en de stiefzoon hebben ook niets te eisen. Het verstrooien conform de wens van uw tante is dan ook volstrekt legitiem. Als u door uw tante tot execteur benoemd bent, had uw tante een bepaald vertrouwen in u. Zij heeft de keuze van de bestemming van de as niet overgelaten aan haar stiefzoon. Dus u kunt er ook naar handelen. Er staan geen sancties op, het is niet strafbaar en er zijn geen financiële of andere claims mogelijk.
Maar het compromis van de 'tijdelijke' bijzetting is denk ik het meest elegant.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
