Wie heeft recht op de as?
31 januari 2003
Vraag nummer: 1973 (oude nummer: 2359)
Fri, 31 Jan 2003 14:24
Beste meneer van der Putten,
Mijn vriend is 1 oktober 2001 overleden. Ik ben de opdrachtgever en de betaler van de crematie. De crematie werd betaald door de werkgever van mijn vriend: het ministerie van Defensie, van geld dat voor mijn bestemd was. Er werd toen besloten (in overleg met zijn ouders) dat de as verstooid zou worden over zee.
Mijn vriend had een ex-vrouw en een minderjarig dochtertje. De ex-vrouw had een advocaat ingeschakeld i.v.m. de erfenis. Deze is echter wel aangenomen en er is een verklaring van erfrecht uitgegeven.
Die ex-vrouw dreigt nu met een rechtzaak. Ik kreeg een brief van haar advocaat. Hij wilde dat ik binnen 2 weken (na 21 januari) schriftelijk toestemming gaf dat ik de as beschikbaar zou stellen aan de minderjarige erfgename. Deed ik dit niet dan zou hij een rechter benaderen. Tevens stuurde hij een brief naar het crematorium waarin hij aangaf dat hij twijfelde of ik de opdrachtgever zou zijn en dat hij indien nodig een rechter zou inschakelen.
Het crematorium gaf mij echter aan dat de ex-vrouw al met de verklaring van erfrecht bij hun was geweest om de as op de eisen, dit kon dus niet. Volgens hun had ik, als opdrachtgever van de crematie, alle rechten en plichten.
Ik heb echter tijdens het kenbaar maken van de baten en lasten van mijn vriend aangegeven dat ik de uitvaartkosten vorderde jegens de erfgename. Zij beschikt (door de aangenomen erfenis) over voldoende financiële middelen.
Hierop heb ik nooit meer een reactie gehad. Die ex-vrouw heeft schuldsanering voor zichzelf aangevraagd.
De as van mijn vriend had allang verstrooid kunnen zijn, maar ik heb de familie (en zijn dochtertje) de mogelijkheid gegeven om een sieraad met as te 'bestellen'. Hierop kreeg ik echter ook geen enkele reactie. Dus toen ik uiteindelijk na een jaar de as wilde laten verstrooien ging dit niet meer, omdat haar advocaat er 'beslag' op gelegd had.
Nu wordt ik dus gedreigd met een rechtzaak. Ik kan aantonen dat ik de opdrachtgever ben, want ik heb de opdracht voor de crematie getekend. Ik wil de as niet afgeven omdat de ex-vrouw een andere bestemming voor de as heeft dan dat mijn vriend had. Misschien krijgt zij echter nog steun van de familie van mijn vriend, want ik heb hier inmiddels geen contact meer mij en zij wel.
Nu heb ik dus een aantal vragen voor u:
1. Wat zijn mijn kansen in een eventuele rechtzaak?
2. Hoe lang zou zo'n rechtzaak kunnen duren?
3. Kan een rechter mij verplichten om de as of een gedeelte daarvan af te staan aan het kind of zelfs de ex-vrouw of de familie?
4. Zou ik in een rechtzaak kunnen eisen dat het kind de as kan krijgen als zij 18 jaar is, zodat zij er dan ook zelf over kan beslissen en niet die ex-vrouw?
5. Als ik de kosten van de uitvaart terug zou krijgen, geef ik dan ook mijn recht op de as op?
6. Heb ik een advocaat nodig als zij hier een rechtszaak van maken?
Hopelijk kunt u mij antwoord geven op mijn vragen. Ik heb uw hulp echt nodig, ik zit met de handen in mijn haar. Alvast bedankt voor uw hulp.
Met vriendelijke groeten,
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Als opdrachtgever van de crematie hebt u - wettelijk (!) - de zeggenschap over de as. Een advocaat van een andere partij kan wel een crematorium vragen om de as tijdelijk niet uit handen te geven, maar dat kan alleen een beperkte periode zijn. Het crematorium is immers contractueel én wettelijk verplicht om de as aan u te geven. Er is alleen een tijdelijk oponthoud mogelijk, waarbinnen de advocaat een rechtszaak moet hebben aangespannen, anders vervalt zijn verzoek.
Dat de dochter van uw vriend zijn erfgenaam is, heeft hier allemaal niets mee te maken. De wetgever kent de zeggenschap over de as niet toe aan een of meer erfgenamen, maar aan de opdrachtgever.
Concreet over naar uw vragen:
1. Ik schat uw kansen in een rechtszaak hoog in: volgens de wet hebt u het recht geheel aan uw kant. Het is inderdaad een mooi gebaar om de familie de mogelijkheid te geven om een beetje as in een sieraad te krijgen. Zo'n gebaar jegens de dochter 'doet' het ook bij de rechter goed en versterkt juridisch ook uw positie.
2. Een rechtszaak kan lang duren. Ik zou het persoonlijk zo plooien dat ik de andere partij zou 'dwingen' om een kort geding te starten. Dan is men er meestal snel van af en is er snel duidelijkheid; bovendien is het vaak goedkoper, omdat er maar 1 zitting en een uitspraak is. Een rechtszaak kan vele maanden en soms wel jaren duren en de voorbereiding en correspondentie en vooroverleg e.d. kunnen veel tijd vergen en erg kostbaar zijn. Ik ben altijd liefhebber van de snelle en goedkope actie (nou ja, goedkoop is het nooit, maar anders is het nóg duurder). Maar het hoe en wat is te ingewikkeld om hier uit te leggen en bovendien afhankelijk van de preciese gang van zaken en uw persoonlijke omstandigheden.
3. Dat kan. Maar het lijkt mij onwaarschijnlijk dat als er geen testament is waarin iets over de as is beschikt, u de as zou moeten afstaan. Wellicht een deel ten behoeve van het kind, maar zeker niet aan de ex-vrouw (ze is niet voor niets ex) of aan de familie. Maar de levenspartner van iemand komt normaal gesproken op de eerste plaats, als er keuzes gemaakt moeten worden.
4. Als de rechter zou vinden dat het kind een deel van de as zou moeten krijgen (maar dat hebt u in feite al aangeboden; waar het hier om gaat is dat men u de hele as wil ontnemen, als ik uw verhaal goed begrijp), dan is dat nu. De wettelijke vertegenwoordiger van het kind (waarschijnlijk de moeder en ex-vrouw) krijgt het dan wel feitelijk in handen, maar dat kunt u niet voorkomen. Als de moeder dan iets doet waar het kind het nu of later niet mee eens is, zal de moeder zich ten opzichte van het kind moeten verantwoorden.
5. Mij lijkt dat u recht hebt op vergoeding van de kosten van de uitvaart. Deze behoren ten laste te komen van de nalatenschap, dus van de erfgenaam (het kind, in dit geval). Dat staat helemaal los van uw zeggenschap over de as. De vraag is echter, wat de rol van de werkgever in dit verband was, omdat u zegt dat die de crematie heeft betaald. U kunt natuurlijk alleen vorderen wat u werkelijk zelf aan kosten hebt gehad.
6. U hebt een advocaat nodig in een rechtszaak. Maar naar mijn mening eigenlijk nu al, want tegen het verbale geweld van de advocaat kunt u zelf moeilijk op. Het is wel goed dat het crematorium de as niet aan de moeder heeft gegeven en de verklaring van erfrecht heeft genegeerd; volkomen terecht. Maar het crematorium mag de asbus niet eindeloos vast houden. Eigenlijk moet het crematorium tegen u en de andere partij zeggen dat ze de as bijvoorbeeld een maand vast houdt en dat ze na die maand de bus aan u geeft. Als de advocaat dan een rechtszaak is begonnen, aantoonbaar, geen dreiging, maar echt een dagvaarding, dan kan/mag/moet het crematorium de asbus nog vasthouden, maar anders niet. Als het crematorium de asbus langer vast houdt, gedraagt zij zich ten opzichte van u onrechtmatig. En dan hebt u mogelijk ook zelf een advocaat nodig om de asbus vrij te krijgen (of u laat als alternatief een print van deze reactie zien, is wat goedkoper).
Maar in een rechtszaak kunt u niet zonder advocaat, behalve in een kort geding, want daar is voor de gedaagde een advocaat niet verplicht. Maar als leek hebt u zonder advocaat geen schijn van kans.
Zie ook de andere antwoorden op vragen in deze rubriek en wijs uw advocaat daar op.
mr W.G.H.M. van der Putten
31 januari 2003
