Vermenging van as
23 april 2003
Vraag nummer: 2185 (oude nummer: 2594)
Wed, 23 Apr 2003 09:35
Beste heer van der Putten,
Als het de wens is van de nabestaanden (rechthebbende) de as van vader en moeder te vermengen en in één urn te bewaren welke urn wordt geplaats in de urnentuin van onze begraafplaats, is dit dan wettelijk toegestaan?
Met dank voor uw antwoord en met vriendelijke groet,
Marjan Holierhoek
Antwoord:
Geachte mevrouw Holierhoek,
Het mengen van as, als je de bedoeling hebt om de as te bewaren en bij te zetten, is verboden. Tenminste vanuit de optiek van het bewaren van de as van de individuele personen X en Y. Je moet as individueel bewaren en altijd tot 1 persoon kunnen herleiden.
De zaak ligt anders, als de as – vanuit de optiek van de wetgever – wordt verstrooid. Dan hoeft de as niet herleidbaar te zijn.
Het is mogelijk om aan de wens van de nabestaanden om de as van vader en moeder te vermengen en in één urn te bewaren (in de urnentuin van een begraafplaats, of elke andere plek) te voldoen, als je deze vermenging ziet als verstrooiing in de zin van de wet. Wat is daar het nut van, om het juridisch als verstrooiing te zien? Heel eenvoudig (zoals de meeste juridische dingen, anders zouden juristen het zelf niet begrijpen): de opdrachtgever doet - door het mengen formeel te laten aanmerken als verstrooien - afstand van het recht om nog individueel de as van vader of van moeder op te kunnen vragen.
Als ik beheerder van een begraafplaats of crematorium/columbarium was, zou ik betrokkene dus schrijven: ja, de as kan gemengd worden bewaard. Maar omdat de as dan niet meer tot een individu herleidbaar is, staat het mengen wettelijk gelijk met verstrooiing. Dat betekent dat u afstand doet van het recht om de as ooit nog te herleiden tot individuele personen.
Omdat ieder weldenkend mens beseft dat dit de consequentie is, zal men daar geen probleem mee hebben.
Overigens is het ook denkbaar de as van 2 personen samen in 1 urn te bewaren zonder de as te mengen, bijvoorbeeld door 2 stevige plastic zakken met as in de urn te bewaren. Dan is de as wel weer herleidbaar tot een individu.
Het gelijkstellen van mengen aan verstrooien betekent niet dat de as verstrooid is. Als men later de as wel zou willen verstrooien, moet daar nog voor betaald worden. Ook kan de as later nog om meerdere kinderen worden verdeeld, als men zou willen. Mits men maar beseft dat het geen individueel herleidbare as is.
Het lijkt een beetje een open deur intrappen, door zo nadrukkelijk te stellen dat mengen gelijk wordt gesteld met verstrooien. Maar de wetgever heeft nadrukkelijk geregeld dat as herleidbaar moet zijn. Dit om mensen die zich willen laten cremeren en nabestaanden te kunnen garanderen, dat hun as niet met die van anderen verwisseld kan worden. Daarom staat in artikel 9 van het Besluit op de lijkbezorging (Blb) dat er zodanig moet worden gecremeerd, dat vermenging of verwisseling van de as met die van andere lijken niet mogelijk is. Vroeger stond in de wet, in artikel 8, dat een vuurvast steentje in de kist moest worden gelegd. Artikel 8 is in 1998 gewijzigd, omdat men een vuurvast steentje bij begraven onzin vond (dat was het ook, maar er zit een heel verhaal over deregulering achter, dat ik u nu zal besparen). Maar ook omdat het vaste praktijk is dat bij cremeren altijd een vuurvast steentje wordt gebruikt, en artikel 9 Blb bestaat, durfde men het wettelijk voorschrift van het steentje in artikel 8 Wlb te schrappen. Daarnaast is er nog het voorschrift van artikel 58 Wlb, van het bergen van as in een (of meer) asbus(sen), die gesloten is en voorzien is van een onuitwisbare naam. Allemaal regels om de herleidbaarheid van as te garanderen. Als men van die garantie afstand doet, moet het bewust gebeuren.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
23 april 2003
