Opdrachtgever van crematie in buitenland wil de asbus in Nederland niet afgeven
2 november 2009
Vraag nummer: 7036 (oude nummer: 14255)
Mijn vader verbleef met zijn Colombiaanse vriendin (al 10 jaar samen) een aantal maanden in Colombia en het blijkt dat hij twee weken ernstig ziek is geweest, maar ik en de gehele familie hebben alleen vernomen van zijn overlijden. Ik, de dochter, als enige genoemde erfgename voor alles in zijn testament, heb toestemming verleend voor crematie in Colombia. De vrouw is inmiddels terug in Nederland met de as. Wellicht overbodig maar ook al werd zij niet genoemd in het testament heb ik haar financieel ondersteund. Ik heb haar echter niet betrokken bij de keuze van het graf en de steen. Mijn broer is jaren geleden tragisch overleden en ik heb een graf gekocht waarin ik hun nu samen plaats.
MAAR, het probleem is nu dat zij de asbus niet wil afgeven. En het niet eens is met het graf en daar de begraafplaats regelmatig over belt. Hoe kan ik de asbus nu verkrijgen? Moet ik dit via de rechter doen? Mijn vader is al in april overleden en nog steeds heb ik de asbus niet. Ik woon zelf in het buitenland, dus dat maakt de situatie was lastiger. Maar de feiten duidelijk. Hoe moet ik dit aanpakken?
Bij voorbaat hartelijk dank voor uw antwoord,
XX
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Als u er minnelijk niet uit komt met de vriendin van uw vader. kunt u overwegen om een advocaat in de arm te nemen. Die kan beslag laten leggen op de asbus, waarna er een rechtszaak kan plaatsvinden. Ik moet er wel op wijzen dat een rechtszaak een erg kostbare aangelenheid is.
Het is echter nog maar de vraag of u juridisch gezien rechten op de asbus kunt doen gelden. Naar Nederlands recht is het zo dat de persoon die de crematie regelt, ook beschikkingsbevoegd is ten aanzien van de asbus. Dat heeft niets met een testament van doen, tenzij in dat testament aanwijzingen staan over wat er met de as moet gebeuren. Het zijn van erfgenaam geeft op zichzelf geen enkel recht op de asbus. Dat de persoon die de crematie heeft geregeld geen erfgenaam is, maakt - naar Nederlands recht - niet dat hij of zij onbevoegd is om over de asbus te beslissen.
Eigenlijk moet je eerst terug gaan kijken hoe het Columbiaans recht in elkaar zit, want daar overleed uw vader. Wie daar in welke situatie recht op een asbus heeft of de zeggenschap over de asbus heeft. Dat weet ik natuurlijk niet; ik weet niets van Columbiaans recht. Dat zal bijna niemand in Nederland weten. Het zal wel uit te zoeken zijn, maar niet snel en eenvoudig.
Het kan zijn dat het Columbiaans recht u als erfgenaam of dochter wel rechten op de asbus geeft, maar dat zult u (uw advocaat) dan in een rechtszaak moeten bewijzen.
Anderzijds kan ik me moeilijk voorstellen dat in het Columbiaans recht de vriendin geen rechten of minder rechten dan u zou hebben. Zij was immers de levenspartner van uw vader. In het Nederlandse lijkbezorgingsrecht wordt een levenspartner gelijk gesteld aan een echtgenoot. In het Columbiaanse recht misschien ook wel.
Naar Nederlands recht zou de Columbiaanse vriendin, als uw vader hier in haar opdracht gecremeerd was, volledig beschikkingsbevoegd zijn over de asbus. Zij was de opdrachtgever en zij zou ook de legitieme houder van de asbus zijn. Ook na invoer van de asbus in Nederland is zij naar Nederlands recht de legitieme houder van de asbus. U hebt geen enkel recht.
Dat klinkt misschien hard of zuur, maar u moet bedenken dat er situaties kunnen zijn dat er 5 of 10 kinderen zijn, of tientallen erfgenamen. Die kunnen niet allemaal aanspraken hebben. Het is vaak ook onmogelijk om met al die mensen op een lijn te komen. Daarom heeft de wetgever gekozen voor een simpele regeling: 1 persoon beslist. En die persoon is degene de de opdracht gaf voor de crematie, omdat dat gewoonlijk de presoon is die de overledene het meest naast stond.
U hebt geen recht op de asbus, maar er is een uitzondering mogelijk. Alleen als het testament een uitdrukkelijke bepaling bevat dat uw vader wenste dat zijn asbus in het graf van uw broer zou worden geplaatst dan wel op dezelfde begraafplaats bijgezet wenste te worden, maakt u een kans in een rechtszaak. U schrijft daar niet over, dus ik denk dat een dergelijke bepaling niet bestaat. Dan is een rechtszaak nagenoeg kansloos. Want volgens het Nederlands recht kan de vriendin van uw vader dan doen en laten met de asbus wat zij wil.
Misschien is er een alternatief. Bijvoorbeeld dat u met de vriendin de afspraak maakt dat zij tijdens haar leven de asbus thuis mag bewaren of er iets anders mee mag doen, zolang ze de bus naar bewaart en de as niet verstrooit. En dat u na haar overlijden de asbus krijgt.
Misschien zijn ook andere opties mogelijk.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
