Bestemming as; executeur, opdrachtgever of testament?
14 februari 2010
Vraag nummer: 7315 (oude nummer: 15094)
Mijn broer is benoemd tot executeur en bezorger van de uitvaart (testamentair vastgelegd). Ik ben opdrachtgever geweest van uitvaart. Wie bepaalt bestemming van as. De bezorger van uitvaart, de opdrachtgever van uitvaart of de (meerderheid van) erfgenamen zoals opgenomen in testament? Er zijn 5 erfgenamen. In Testament is niet opgenomen wat met as moet gebeuren.
Antwoord:
Geachte heer,
De Wet op de lijkbezorging (Wlb) zegt in artikel 18:
1. In de lijkbezorging wordt voorzien door degene, die het in artikel 11 bedoelde verlof (tot begraven of cremeren bij de gemeente) aanvraagt, dan wel door degene, die redelijkerwijze geacht kan worden in diens plaats te zijn getreden. De lijkbezorging geschiedt overeenkomstig de wens of de vermoedelijke wens van de overledene, tenzij dat redelijkerwijs niet gevergd kan worden.
2. Onder lijkbezorging wordt voor de toepassing van deze paragraaf begrepen het geven van bestemming aan de as van een gecremeerd lijk.
Als u de opdrachtgever van de uitvaart was, bent u degene die volgens artikel 18 lid 1 Wlb in de lijkbezorging heeft voorzien. Dat iemand anders volgens het testament de bezorger van de uitvaart geweest had moeten of kunnen zijn, is niet relevant. Voor artikel 18 is de feitelijke situatie relevant.
Degene die in de lijkbezorging voorziet, u dus in dit geval, moet volgens de tweede zin van lid 1 van artikel 18, in combinatie met lid 2, wel rekening houden met de wens of de vermoedelijke wens van de overledene inzake de bestemming van zijn as.
Als in het testament niet is bepaald wat met de as moet gebeuren en ook anderszins geen wens van de overledene bekend is, bent u als opdrachtgever vrij om die wens zelf te bepalen. Natuurlijk is het wel normaal en fatsoenlijk om daarbij rekening te houden met de wensen van andere directe nabestaanden. Maar als er geen duidelijke meerderheid is voor een bepaalde bestemming, bent u degene die de knoop kan doorhakken.
In ieder geval hebben de executeur en/of de erfgenamen het niet qualitate qua voor het zeggen; de opdrachtgever heeft het volgens de wet wel qualitate qua voor het zeggen.
De (bestemming van de) as valt helemaal buiten het erfrecht. Het is niet zo dat als er bijvoorbeeld 5 erfgenamen zijn, dan iedere erfgenaam voor 1/5 deel beslissingsrecht over de as heeft.
De as was er immers nog niet op het moment van overlijden van de erflater en maakt dus geen onderdeel uit van de nalatenschap.
De wetgever heeft in artikel 18 Wlb een regeling willen treffen die bewust niets met het erfrecht van doen heeft. Soms is er wel familie die de uitvaart regelt, een broer of zus of neef of nicht, maar zijn 'goede doelen' zoals het KWF of het Rode Kruis de erfgenaam. Wat zou bijvoorbeeld het KWF of het Rode Kruis over de abstemming moeten zeggen en waarom?
5 erfgenamen lijkt nog wel 'te doen'. Maar soms is de erfenis erg versplinterd. In mijn directe omgeving overleed iemand en waren er ruim 40 mensen erfgenaam, waarvan sommige voor 1/147e deel. Het is dan ondoenlijk en absurd om die erfgenamen samen te laten beslissen.
De wetgever hanteert daarom het systeem dat 1 persoon, de opdrachtgever, de knoop kan doorhakken. Wie het er niet mee eens is, kan zich dan tot de rechter wenden. Maar zal dan erg zware motieven moeten hebben om kans van slagen te hebben.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
