(Kerkhof weigert) Bijplaatsen asbus Frans in graf
2 november 2002
Vraag nummer: 1430 (oude nummer: 1784)
Mon Apr 30 22:48:27 2001
Geachte heer van der Putten,
Vorig jaar is mijn man Frans overleden. Via de uitvaartondernemer heb ik uw adres gekregen. Graag wil ik het volgende aan u voorleggen.
De asbus van Frans willen we graag bij zijn ouders in het graf plaatsen. De grafrechten van dit graf zijn vanaf augustus 1983 betaald en zijn met de huidige akte geldig tot 2014. De akte staat op naam van de zus van Frans en zij noch de andere familieleden hebben geen bezwaar tegen het plaatsen van de asbus in het graf en het plaatsen van een gedenkplaat van 30 x 30 cm op het graf.
Ter informatie:
- Frans is geboren in een klein dorp in Gelderland en heeft hier tot ons huwelijk gewoond. Toen hij uit dat dorp vertrok was hij 26; bij overlijden 53 jaar;
- zijn moeder heeft tot haar dood in 1983 in het dorp gewoond;
- zijn vader heeft vanaf zijn geboorte tot 2 jaar voor zijn dood hier gewoond. De laatste twee jaar verbleef hij in een verzorgingshuis;
- het ouderlijk huis wordt bewoond door de zus van Frans en haar gezin;
- Het kerkhof ligt midden in het dorp en kan op geen enkele wijze worden vergroot.
Voor de goede orde hebben we bij het kerkbestuur een verzoek ingediend tot plaatsing van de asbus en de gedenkplaat. Dit is afgewezen op de volgende gronden:
- Frans was geen inwoner meer van het dorp en hij is op vrijwillige basis vertrokken;
- Frans was niet meer katholiek (we hebben ons jaren geleden laten uitschrijven).
In het kerkhofreglement wordt op geen enkele plaats gesproken over de mogelijkheid van het plaatsen van een asbus (er wordt dus ook niet gezegd dat het niet mag). Bij ons weten en voor zover we dit op het kerkhof hebben kunnen zien is dit ook nog niet eerder gebeurd. Wel staat er het volgende: "Vanaf 01-01-1993 geldt als regel, dat er maximaal 2 inlagen per grafplaats mogelijk zijn, mits er bij de eerste inlage vastgelegd wordt, dat het graf voor twee inlagen gebruikt gaat worden."
Een deel van het reglement gaat over het columbarium. Ook hier wordt niet gesproken over het plaatsen van de asbus in het graf.
Mijn veronderstelling is dat het grafreglement van het jaar waarin gestart is met het betalen van de grafrechten geldend is maar dat hebben we niet meer kunnen achterhalen. Mede omdat mijn man en ik voor zijn overlijden hierover hebben gesproken zouden we zo graag zien dat zijn asbus toch bijgezet kan worden in het graf van zijn ouders. We hopen dat u ons kunt adviseren in deze. Mochten u kopieën willen van de grafakte en/of het grafreglement dan hoor ik dat graag.
Vriendelijke groeten,
Erica Verhoef
Antwoord:
Tue May 1 23:11:53 2001
Geachte mevrouw Verhoef,
Ik kan het zo op grond van uw gegevens niet 100% zeker zeggen, want je moet niet alleen het hele reglement van de begraafplaats zien om met zekerheid iets te kunnen zeggen, maar eigenlijk ook het reglement dat in 1983 gold. Soms gaat het daarbij om details die een jurist als cruciaal ziet, maar waar een gewoon mens geen belang aan hecht.
In principe zit het zo:
Een begraafplaats mag de uitgifte van een graf aan niet-parochianen of aan andere personen die niet aan bepaalde criteria voldoen, weigeren. Die criteria moeten dan wel duidelijk beschreven zijn in een reglement.
Echter, als eenmaal een eigen graf (met een zogenaamd uitsluitend grafrecht) is uitgegeven, kan de rechthebbende van dat graf beslissen wie er in mag en wie niet. Dan heeft de begraafplaats er geen zeggenschap meer over. Behalve wanneer er zeer uitdrukkelijke rechten zijn voor behouden in het reglement.
Nu is er wel een beperking. Dat is het aantal inlagen in een graf. Een begraafplaats hoeft niet ongelimiteerd stoffelijke overschotten in een graf toe te staan. Bij een gewoon stoffelijk overschot heeft dat natuurlijk ook een goede praktische reden. Je mag lichamen niet te dicht op elkaar proppen om ze op natuurlijke wijze tot stof te laten uiteenvallen. Bij een asbus speelt dat niet.
Of men het plaatsen van een asbus in het graf kan weigeren, is echt alleen te beantwoorden door het hele reglement te zien. Ik kan echter nu wel voorspellen dat een reglement van een RK begraafplaats uit 1983 niet dacht aan een regeling voor asbussen. Er werd weinig gecremeerd en als dat zo was, werd er bijna altijd verstrooid.
Echter, sinds de wetswijziging van 1991 is er wel een handvat. Hoewel het geen wet is, is tijdens de kamerbehandeling wel gezegd dat men enkele zaken uitdrukkelijk moet regelen als men het niet wil. Zoals een asbus OP het graf. Dat heeft niets met aantallen inlagen van doen. De asbus zou in een urn aan het grafmonument vast kunnen worden gemaakt. Als het kerkbestuur dat niet zeer uitdrukkelijk in het reglement heeft uitgesloten, is het toegestaan.
Aardig is nu, dat u al een verzoek tot plaatsing hebt gedaan en dat het afgewezen is. Ik hoop dat u dit zwart op wit hebt. Want de genoemde argumenten spelen geen rol. Die mogen en kunnen de rechten van een rechthebbende op het graf niet doorbreken. Daarmee graaft het kerkhofbestuur - figuurlijk - het eigen graf. Haar argumenten zijn niet houdbaar.
Dat een deel van het reglement over een columbarium gaat is niet relevant, tenzij daar zeer uitdrukkelijk bij is bepaald dat asbussen uitsluitend en alleen in het columbarium mogen en niet in of op een graf. Dat is vrijwel nooit zo bepaald.
Als de conclusie luidt dat een asbus altijd op het graf mag, mag je feitelijk ook wel zeggen dat het in het graf mag. Een asbus neemt natuurlijk nauwelijks ruimte in. Het hoeft ook niet erg diep begraven te worden, dus het conflicteert niet met de grafrust van de ouders van Frans.
mr W.G.H.M. van der Putten
1 mei 2001
