'Asbusgraf' in eigen tuin
6 september 2002
Vraag nummer: 1013 (oude nummer: 1347)
Wed Sep 2 01:31:49 1998
Beste meneer vd Putten,
Ik heb een vraag aan u. Eigenlijk een paar.
Op onze begraafplaats is 15 jr. geleden een asbus in een algemeen graf gezet. Als wij ruimen kunnen de mensen kiezen wat ze doen. Deze mensen willen de asbus thuis in de tuin begraven.
Nu de vragen, die in onze kerkvoogdij boven kwamen.
Moet een asbus niet eigenlijk 20 jaar bewaard blijven, dus kunnen we het graf wel ruimen? Mag een particulier thuis een asbus begraven. De een zegt dat sinds een wetswijziging dat mag; volgens anderen is dat alleen voor verstrooien. Maar mag het dan ook in eigen tuin?
Hartelijk dank voor uw antwoord.
M. van Geest-Daams
Antwoord:
Thu Sep 3 00:16:29 1998
Geachte mevrouw,
Ik vat uw vraag even samen. Kan een asbus die 15 jaar in een algemeen graf heeft gelegen wel worden geruimd of herbegraven en door nabestaanden in hun eigen tuin worden begraven?
U noemt terecht dat de termijn waarna een asbus geruimd mag worden 20 jaar is. Dat klopt. Maar die 20 jaar zijn geen absoluut gegeven. Het is altijd mogelijk dat men tussentijds de bestemming van de as wijzigt. Daartoe is bevoegd degene die destijds de opdracht voor de uitvaart heeft gegeven (formeel degene die - al dan niet via de uitvaartondernemer - na het overlijden het verlof tot verbranding bij de gemeente heeft aangevraagd), dan wel de persoon die redelijkerwijs in zijn plaats is getreden.
Een voorbeeld. Als destijds een man is overleden en gecremeerd en zijn vrouw de uitvaart heeft geregeld, dan kan als inmiddels die vrouw ook zelf is overleden, een kind om overbrenging van de asbus of verstrooiing van de inhoud vragen.
Het eerste deel van uw vraag is de vraag of het graf nu wel geruimd mag worden. Moet u niet nog 5 jaar wachten tot 20 jaar voorbij zijn. Het antwoord luidt dus: neen. De asbus mag ergens anders worden bijgezet, met nabestaanden worden meegegeven om thuis te bewaren of de inhoud mag worden verstrooid.
Overigens zal waarschijnlijk die 20-jaar termijn voor een asbus uit de wet verdwijnen; dat is althans een voorstel van het landelijk Platform Uitvaartwezen. Gewoon omdat het geen harde termijn is en misverstanden kan oproepen.
Het tweede deel van uw vraag is of u de asbus wel uit handen mag geven om haar thuis te begraven. Ja en nee. U mag de asbus meegegeven. Sterker, u moet de asbus meegeven, als nabestaanden dat vragen.
Het thuis bewaren van een asbus is immers een wettelijke toegestane vorm van bestemming van de as.
Echter, de asbus mag niet thuis worden begraven. Hij mag alleen in de woning worden bewaard. Het is tegenwoordig wel mogelijk om de inhoud van een asbus op diverse plaatsen te verstrooien. Waar precies, dat is per gemeente individueel verschillend geregeld. Maar men mag niet de asbus begraven.
Dan is immers sprake van een graf. En begraven buiten een begraafplaats is verboden en strafbaar.
Wat moet en kunt u nu doen, nu u weet dat de nabestaanden een onwettige en strafbare handeling op het oog hebben? U zou kunnen weigeren de asbus mee te geven, omdat u zich niet indirect medeschuldig wilt maken aan een strafbaar feit. dat is echter geen echte oplossing. Want als u uitlegt waarom u afgifte weigert, kan men makkelijk zeggen "Oh, dan bewaren we de bus wel op de schoorsteenmantel. Geef maar mee!" en vervolgens toch de bus begraven. Daar hebt u geen controle op en het is ook niet uw taak of bevoegdheid om dit te controleren. En ik zie ook nog niet zo snel de politie een 'tuin-inval' doen bij de betreffende familie om gewapend met schop en pikhouweel na te gaan of wellicht toch niet een strafbaar feit is gepleegd.
Ik denk dat een praktische en juiste oplossing is
1. dat u de asbus meegeeft aan de familie,
2. dat u de overdracht registreert in uw register (sinds april jl. een wettelijke verplichting in het Besluit op de lijkbezorging),
3. dat u de familie laat tekenen voor ontvangst en
4. dat u de familie ook een brief schrijft en overhandigt, waarin u mededeelt dat men de as of thuis (in huis) mag bewaren, of de inhoud mag verstrooien op een door de betreffende gemeente toegestane plaats, maar dat het verboden is de asbus te begraven in eigen tuin.
Als men het laatste dan toch doet, is dat op eigen verantwoording. Niet de uwe.
mr W.G.H.M. van der Putten
3 september 1998
