Wie is rechthebbende? (2 namen op grafkaart)
8 januari 2020
Vraag nummer: 59689
Beste Mr. Van der Putten.
Als beheerder van ons kerkhof ben ik in het bezit van een getekende grafakte. ( graf voor onbepaalde tijd). De ondertekenaar is al meer dan 25 jaar overleden en destijds zijn op de oude grafkaart 2 namen vermeld als zijnde de nieuwe huurder. ( de enige nabestaanden).
Destijds had een nieuwe grafakte moeten worden gemaakt. Ik heb die echter niet, en de beide vermeende nieuwe rechthebbenden kunnen ook geen een bewijs overleggen. Als daarbij beide vermeende rechthebbenden elk de rechten opeisen , dan ontstaan er problemen. Een onderling gesprek lijkt niet mogelijk te zijn.
Als een van beiden wil worden bijgezet dan zal de rechthebbende hier iets over moeten roepen.
Als de ander het monument wil laten opknappen zal ook hier de rechthebbende zijn zegje hierover moeten doen.
Detail: Volgens het reglement moet bij verhuizingen de adreswijziging worden doorgegeven. Indien dit wordt nagelaten, kunnen de grafrechten vervallen. Beide personen hebben dat nagelaten. ( meer dan 1x) Een graf voor onbepaalde tijd lijkt aan de aandacht te ontsnappen omdat er niet regelmatig contact of betalingen zijn.
Wat te doen ?
Met vriendelijke groet LFM de Bock
Antwoord:
Geachte heer,
Mijn conclusie is dat er momenteel geen enkele rechthebbende van het betreffende graf is. Om rechthebbende te zijn of een rechthebbende te hebben van een graf op een niet-gemeentelijke begraafplaats moet er een door beide partijen - rechthebbende en begraafplaatshouder - getekende overeenkomst zijn. Alleen voor situaties van voor 1991 kunnen andere maatstaven gelden. In 1991 is wettelijk bepaald dat grafrechten schriftelijk moeten worden gevestigd. Bij gemeenten moet dat via een beschikking; bij privaatrechtelijke begraafplaatsen moeten partijen een schriftelijke overeenkomst aangaan.
Als een rechthebbende 25 jaar geleden is overleden, moet er met een opvolgende rechthebbende ook een schriftelijke overeenkomst worden aangegaan, waarbij hij in de voetsporen van de overleden rechthebbende treedt. De inhoud van het grafrecht mag daarbij overigens niet wijzigen.
U schrijft dat op de oude grafkaart 2 namen vermeld zijn als nieuwe huurder. Die conclusie durf ik niet te delen. De grafkaarten zijn vaak voorgedrukte kaarten, ingedeeld in vakjes met standaardtermen die niet altijd overeen zullen komen met de termen van de beheersverordening of het beheersreglement. Als er vroeger al een reglement was, want dat was ook lang niet altijd het geval. Er werden naar mijn indruk vaak namen op een kaart geschreven omdat er op die plek op een kaart ruimte was om een naam te schrijven. Bij veel kerkelijke begraafplaatsen werd zo'n 'naam' niet gezien als rechthebbende van een graf, maar als 'contactpersoon' van de familie. Als jurist lopen mij de koude rillingen over de rug bij zoiets vaags en niets-zeggends; een 'contactpersoon' heeft geen rechten en plichten. Er is geen enkele regeling, recht, wet of afspraak met, over of voor een contactpersoon.
Wat ook wel gebeurde - en nog steeds gebeurt - is dat op een grafkaart de naam en het adres werd genoteerd van een persoon die belangstelling had om het grafrecht over te nemen als de rechthebbende overleed. Dat is op zich een goed idee, ook in 2020, dat noteren van belangstellenden. Maar als de rechthebbende overleden is, moet de belangstellende zich nog wel melden of aangeschreven worden om de overdracht van de grafrechten te formaliseren, door een overeenkomst aan te gaan.
Maar goed, wat moet u er nu mee aan?
Ik zou als ik uw bestuur was, nooit beide personen als rechthebbende erkennen of samen een overeenkomst aanbieden. Daar doet u niemand een plezier mee, nog los van het feit dat het reglement van uw begraafplaats dat niet toestaat. U merkt terecht op dat als er 2 rechthebbenden zijn, zij samen toestemming moeten geven voor het openen van het graf, voor een begraving, voor wijziging van het grafmonument etc. U weet dat er geen goede verhouding is en dan komt de situatie er op neer dat waarschijnlijk de een de ander blokkeert bij het gebruik van het graf. Een graf is natuurlijk wel bedoeld om te kunnen gebruiken.
Misschien biedt de grafkaart een aanknopingspunt. Ik neem aan dat de twee namen boven elkaar staan. Dan kan het zo zijn, dat de bovenste persoon de eerste was die belangstelling voor het graf toonde en dat de onderste er later bij is gekomen. Dan kan de eerste persoon nu een overeenkomst aangeboden krijgen.
Maar dat is alleen valide als er verschillen in het handschrift zijn, waar je uit kunt afleiden dat er sprake is van 2 notaties op verschillende momenten. Als het handschrift de indruk wekt dat beide namen tegelijk zijn opgeschreven, is het niet eerlijk of logisch om de bovenste te nemen.
U zo de grafrechten vervallen kunnen verklaren, omdat er niet tijdig een nieuwe rechthebbende is gekomen. Maar dat lijkt mij geen oplossing, omdat het niet voorhanden hebben van een rechthebbende, terwijl er wel notities zijn, vooral een verzuim van het vorige bestuur was. Van een particulier kun je niet verwachten dat die de juridisch correcte gang van zaken rond de overdracht van grafrechten kent en daar op aandringt. Daar is de begraafplaatshouder primair verantwoordelijk voor.
Misschien is een loting over de grafrechten de beste oplossing. U zet 2 namen op 2 briefje die worden dichtgevouwen. Die gaan in een dichte pot. U laat een kind een briefje uit de post halen, in aanwezigheid van enkele getuigen, waaronder de beide belanghebbenden. Dat lijkt mij onder omstandigheden een eerlijke manier.
Misschien zijn er nog andere opties. U kunt ook partijen vragen of ze andere opties zien, waar de andere partij en u mee zouden kunnen leven.
Een andere optie kan zijn om niets te doen en te wachten tot een van beide partijen overlijdt. Dan kan de langstlevende de rechten krijgen. Maar als de eerst overleden persoon ook in dat graf begraven zou willen worden, geeft dat al een probleem, want een begraving is niet mogelijk zonder instemming van de rechthebbende van een graf. Als er geen rechthebbende is, mag geen begraving plaatsvinden.
Een variant kan zijn dat u met beide belangstellenden afspreekt dat de persoon die het eerst overlijdt in het graf begraven mag worden en ook mag aangeven wie dan rechthebbende mag worden (er moet een rechthebbende bekend of aangewezen zijn voordat er een begraving plaatsvindt; dat kan ook een uur tevoren zijn). Het aardige van deze variant is dat waarschijnlijk niemand zal proberen 'de gelukkige' te zijn.
Tot slot: inderdaad is het een aandachtspunt van graven voor onbepaalde tijd dat ze aan de aandacht dreigen te ontsnappen. Sommige begraafplaatsen kennen het voorschrift dat men als rechthebbende de grafrechten eens in de 10 jaar moet bevestigen. Dat komt er op neer dat men een teken van leven moet geven. Het voordeel is dat onduidelijke situaties dan niet zo lang voortleven.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
TIP
www.urnenwinkel.nl. De mooiste collectie urnen voor de beste prijs.
