Ruimen graven verlopen termijnen zonder rechthebbende meer en zonder afstandsverklaring
24 oktober 2024
Vraag nummer: 69187
Goedemiddag,
Op een begraafplaats in onze gemeente wil ik de achterstanden bijwerken en dit betekent dat ik graven wil ruimen, waarvan de termijnen al een hele ruimte tijd zijn verlopen bijv. van graven die liepen tot 2001 tot en met 2006. Bij deze graven zijn de rechthebbenden overleden en zijn er geen afstandsverklaringen, maar de rechten zijn allang verlopen. Grafstenen hiervan liggen nog op dit veld van de begraafplaats en het wordt nu tijd om deze te verwijderen en plaats te maken voor nieuwe.
Aangezien ik nieuw ben en terug kan vinden dat er bij sommige graven wel onderzoek is gedaan door het plaatsen van een bordje en bij sommige niet, weet ik niet zo goed of ik deze graven wel (bovengronds) kan ruimen. Het lijkt mij dat als de rechten al sinds 2006 of eerder zelfs al zijn verlopen, ik deze grafstenen nu wel kan verwijderen aangezien de termijn allang is verlopen. Of moet ik nu nog steeds onderzoek doen naar de rechthebbende als deze zijn overleden? Het lijkt mij niet te doen om dan alsnog de rechten te verlengen en terug te rekenen vanaf 2006 qua betalen, terwijl de gemeente misschien nalatig is geweest om de rechthebbende te achterhalen en nu pas actie onderneemt om de steen te verwijderen.
Wat is uw advies in deze zaak en kan ik de achterstanden bijwerken door de grafstenen te ruimen (bovengronds). Ondergronds wordt pas weer gedaan bij nieuwe uitgifte.
Ik ben bang dat bij de graven die wel nog een rechthebbende hebben ook al zijn de grafrechten al meer dan 12 jaar verlopen juridische stappen gaan ondernemen omdat een afstandsverklaring ontbreekt terwijl ik denk na 12 jaar wist de rechthebbende ook allang dat de rechten verlopen waren.
Ik hoor graag van u en alvast bedankt.
Antwoord:
Geachte mevrouw,
U mag niet zomaar grafmonumenten en graven ruimen. In de beheersverordening van uw gemeente staat namelijk in artikel 23 lid 2 en artikel 24 lid 1:
Artikel 23. Verwijdering grafbedekking na verstrijken van de termijn
(1. De grafbedekking zal na het verstrijken van de termijn van uitgifte van het graf door het college worden verwijderd.)
2. Het voornemen tot verwijdering van de grafbedekking maakt het college ten minste een jaar voorafgaande aan het tijdstip waarop de grafbedekking zal worden verwijderd per brief aan de rechthebbende of, wanneer het een algemeen graf betreft, aan de belanghebbende bekend. Wanneer het adres van de rechthebbende of belanghebbende niet bekend is, maakt het college het voornemen tot verwijdering van de grafbedekking gedurende ten minste een jaar voorafgaande aan het tijdstip waarop de grafbedekking zal worden verwijderd door middel van een bij het graf te plaatsen bordje en bij de ingang van de begraafplaats bekend.
en voort staat er ook:
Artikel 24. Ruiming, bezorging van overblijfselen en as
1. Het voornemen van het college om een graf te ruimen wordt ten minste een jaar voorafgaande aan het tijdstip waarop het graf geruimd zal worden per brief aan de rechthebbende of, wanneer het een algemeen graf betreft, aan de belanghebbende bekend gemaakt. Wanneer het adres van de rechthebbende of belanghebbende niet bekend is maakt het college het voornemen tot ruiming van het graf gedurende ten minste een jaar voorafgaande aan het tijdstip van ruiming door middel van een bij het graf te plaatsen bordje en bij de ingang van de begraafplaats op het mededelingenbord bekend.
Kortom, als u grafstenen en graven wilt ruimen, zal dat minstens een jaar tevoren aan de (voormalige) rechthebbende bekend moeten worden gemaakt.
En dat is heel, heel, heel erg jammer. Want het kost heel veel tijd om (voormalige) rechthebbenden op te sporen, als ze nog leven. En dan moet u alleen melden dat de grafsteen in 2026 zal worden geruimd en vernietigd, tenzij ze zelf eerder de steen hebben verwijderd.
Het is een klus die de gemeente zichzelf heeft aangedaan, door een in mijn ogen totaal overbodige en tijdslurpende regeling in de artikelen 23 lid 2 en 24 lid 1 van de beheersverordening op te nemen.
Als u oudere vragen rond dit thema leest, ziet u dat ik altijd adviseer om deze regelingen uit de verordening te schrappen. Ook artikel 23 lid 3 zou ik schrappen.
Dat advies herhaal ik dan nu maar voor uw gemeente.
Nog een paar opmerkingen.
U schrijft bang te zijn dat rechthebbenden, ook al zijn de grafrechten al meer dan 12 jaar geleden verlopen, juridische stappen ondernemen omdat een afstandsverklaring ontbreekt.
Welnu, daar hoeft u helemaal niet bang voor te zijn. Als de rechten verlopen zijn, is een rechthebbende geen rechthebbende meer. Er is helemaal geen afstandsverklaring nodig als de rechten verlopen zijn.
Een afstandsverklaring is alleen nodig als iemand de rechten ergens halverwege de looptijd wil beëindigen. Stel dat de rechten lopen tot 2028 en dat iemand in 2024 het graf wil opheffen. Dan moet hij of zij in 2024 een afstandsverklaring tekenen. Maar als iemand grafrechten niet verlengt, hoeft hij geen enkele verklaring te tekenen. De rechten verlopen vanzelf.
U schrijft: "Het lijkt mij niet te doen om dan alsnog de rechten te verlengen en terug te rekenen vanaf 2006 qua betalen". Daar hebt u gelijk in. Het is niet alleen ondoenlijk, maar het mag ook niet volgens de wet. Ten eerste kan alleen iets in rekening worden gebracht, als de rechthebbende zelf heeft aangegeven voor die periode nog rechthebbende te willen zijn. Dat is hier niet het geval. Ten tweede is het zo dat er maar een beperkte periode is waarover een gemeente nog vorderingen kan innen. Die periode is 3 x 365 dagen. Dat betekent dat als uw gemeente vanmiddag meteen aan de slag zou gaan, zij nog rechten zou kunnen innen over de periode van 24 oktober 2021 tot vandaag. Maar alles wat betrekking heeft van voor 24 oktober 2021, mag de gemeente (en de andere overheden) niet meer innen.
Misschien is het een idee om volgend jaar een keer een cursus over begraafplaatsenbeleid bij Segment.nl te volgen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Nieuwe site voor mensen die zelf de regie over hun overlijden in handen willen hebben:
www.exit.nl. Met:
- documenten voor medische beslissingen: euthanasieverklaring, volmacht, behandelverbod etc.;
- uitvaartwensen vastleggen;
- een eenvoudige crematie regelen.
TIP
Een uitvaart zoals u dat wilt, zonder compromisssen. Regel hier uw uw exclusieve begrafenis of crematie.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals over de aankoop en het behoud van een graf voor eeuwig:
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
TIP
www.urnenwinkel.nl. De mooiste collectie urnen voor de beste prijs.
