Onderhoud grafstenen op gesloten begraafplaats
9 november 2020
Vraag nummer: 61924
Beste heer Van der Putten,
Vorige week kreeg ik een vraag van een bezoekster aan begraafplaats Parkstraat in Nistelrode. Ook de beleidsmedewerker van de gemeente Bernheze wist hier niet goed op te reageren. Dus kom ik bij u uit.
Onderhoud van grafstenen
De begraafplaats aan de Parkstraat in Nistelrode gemeente Bernheze is al een tijdje gesloten, er worden geen mensen meer begraven en er zijn geen rechthebbenden. Nu blijkt dat er grafstenen schuin staan, en aan het verzakken zijn? Wie is hier nu verantwoordelijk voor?
Hartelijk dank alvast voor het meedenken.
Met vriendelijke groet,
Ellen van der Heijden
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Men moet het antwoord op zo'n vraag altijd in de eigen verordening zoeken.
De Beheersverordening uit 2011 voor de begraafplaatsen van de gemeente is van toepassing. In artikel 1 Begripsbepalingen staat:
"In deze verordening wordt verstaan onder:
a. begraafplaatsen: de begraafplaats Loo en de begraafplaats Parkstraat te Nistelrode." Dat is dus de goede begraafplaats.
In artikel 19 lid 2 van de beheersverordening voor de begraafplaatsen van de gemeente staat: "De rechthebbende is verplicht de grafbedekking behoorlijk te onderhouden of te herstellen."
De vraag is vervolgens of er rechthebbenden van de graven zijn, die verantwoordelijk zijn voor het onderhoud van de graven en de grafstenen, volgens de beheersverordening.
Als grafrechten vervallen zijn, is er geen rechthebbende van een graf. Dan is dus niemand verantwoordelijk voor het onderhoud, is het simpele antwoord.
Onderhoud is ook niet nodig; de gebruiksrechten zijn immers vervallen. Dan kunnen de graven en de grafmonumenten geruimd worden.
Net als dat je van een huis dat rijp is voor de sloop niet meer de kozijnen gaat schilderen, ligt het niet voor de hand om van graven zonder rechten de grafstenen op te knappen.
De gemeente hoeft niets te doen. Als de verzakkende graven een gevaar gaan vormen voor mens of dier, heeft de eigenaar van het terrein de verantwoordelijkheid om de monumenten tijdig te verwijderen, of ongevaarlijk te maken, bijvoorbeeld door ze plat neer te leggen.
Overigens is het feit dat de begraafplaats gesloten is, niet relevant voor de vraag of er nog grafrechten op de graven rusten. Ook op een gesloten begraafplaats kunnen nog graven met grafrechten bestaan. het gesloten zijn betreft alleen het verbod om mensen met kisten te begraven. Men zou er nog wel asbussen kunnen begraven. Of as verstrooien. En rechthebbenden kunnen de graven verzorgen en nog geld betalen. Ik snap nooit dat gemeente zelf hun geldkraan dichtdraaien, maar het komt herhaaldelijk voor.
Ik vroeg mij af hoe het bij deze begraafplaats geregeld zou zijn. Ik vond een beleidsnota van de gemeente uit 2008, waar in stond dat deze begraafplaats 'in principe' gesloten was, maar dat er in 7 graven nog begraven kon worden. Tja, dat kan dus niet. Je kunt een begraafplaats niet 'in principe' sluiten. Hij is helemaal gesloten of niet. Als er nog in 7 graven begraven kon worden, dan was hij dus niet gesloten.
Ik weet niet wat de bedoeling was van deze halfslachtige non-maatregel die misschien niet eens geformaliseerd is. Maar als het de bedoeling was dat er niet meer begraven zou worden - een aantal bestaande graven uitgezonderd - dan had je gewoon moeten besluiten geen nieuwe graven uit te geven.
U schrijft dat er geen rechthebbenden zijn. Maar ik betwijfel dat, want als er in 7 graven nog wel begraven mocht worden, had je wel rechthebbenden nodig. Zonder een rechthebbende zou je niemand hebben die de begraving zou kunnen toestaan. En die het graf zou beheren, wanneer er begraven zou zijn.
Maar goed, het antwoord op de vraag blijft hetzelfde: als er rechthebbenden van de graven zijn, zijn die verantwoordelijk voor het onderhoud.
Zijn er geen rechthebbenden, dan is niemand aanspreekbaar. De gemeente hoeft het onderhoud niet te doen. De gemeente kan de monumenten verwijderen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP voor gemeenten
De Interactieve dagen Wet op de lijkbezorging / Adviesdag begraafplaatsen / Islamitisch begraven gaan door op:
1. Maandag 30 november 2020 van 09.30 uur tot 16.30 uur; of
2. Maandag 14 december 2020 van 09.30 uur tot 16.30 uur.
Voor 30 november 2020 zijn inmiddels 16 aanmeldingen ontvangen; er is nog ruimte voor 4 andere.
Voor 14 december zijn nog maar 7 meldingen ontvangen. Voldoende om de dag door te laten gaan. Maar daar is dus meer ruimte voor meer mensen. Letterlijk en figuurlijk.
Locatie:
Seats2Meet, Stationsplein 49 in Amersfoort.
De locatie voldoet volledig aan de normen van het RIVM.
Kosten:
U kunt deze training bij het adviesbureau Burger- en Publiekszaken B.V. van Johan van den Broek bijwonen voor een bedrag ad € 395,00 per persoon exclusief BTW.
U kunt zich tot 8 dagen voor deze Juridische Adviesdag aanmelden via het emailadres johanvandenbroek@burgerenpubliekszaken.nl
