Verlenging rechten enkele jaren na afloop graftermijn
29 oktober 2004
Vraag nummer: 3411 (oude nummer: 4855)
Op één van de algemene begraafplaatsen in deze gemeente worden vanaf 1960 de graven voor 20 jaar uitgegeven. Sinds 1999 is geen aandacht aan het verlengen van de aflopende grafrechten meer geschonken.
Het gemeentebestuur wil de graven die in de periode 1980 t/m heden zijn uitgegeven wel alsnog ter verlenging voor 10 jaar aanbieden. In geen van deze gevallen is echter tijdig een verzoek ontvangen om te mogen verlengen. Ook de gemeente is in gebreke gebleven door de rechthebbenden niet in kennis te stellen van de afloop van de graftermijn.
De vraag is nu op welke wijze deze graven, binnen de wettelijke mogelijkheden (alsnog) verlengd kunnen worden. Welke ingangs- en einddata moeten er dan gehanteerd worden? Dient het verlengingstarief van nu te worden betaald of dat wat op de einddatum gold?
Op deze begraafplaats wordt in enkeldiepe graven naast elkaar begraven (afzonderlijke nummering). Kan dit een extra probleem bij het verlengen van de rechten van naast elkaar begraven echtparen veroorzaken?
Antwoord:
Geachte heer,
De graven waarvan de rechten verlopen zijn kunnen formeel niet meer verlengd worden. Iets wat er niet meer is, kun je niet verlengen, juridisch gezien. Dat is net zoiets als het met je rechterhand weggooiden van een bal, vervolgens een minuut wachten en dan proberen met je linkerhand de bal nog te vangen: dan ben je gewoon te laat, het vangmoment is voorbij. Strikt genomen zou je die graven wel weer als nieuwe graven kunnen uitgeven, voor 20 jaar, maar niet ter terugwerkende kracht.
Het is enerzijds natuurlijk zo dat de gemeente - zelfs ernstig - in verzuim is door niet tijdig verlenging aan te bieden. Het is een expliciet wettelijk gebod. Van de andere kant mag je van rechthebbenden ook verwachten dat zij eveneens bijhouden wanneer hun rechten aflopen en zij in actie moeten komen.
Ik hoor wel eens van gemeenten of kerkelijke begraafplaatshouders die vergelijkbaar de fout in gaan en na enkele jaren toch verlengingen gaan regelen. Feitelijk is er ook niet zo veel op tegen. Maar juridisch kan ik geen ander antwoord op uw vraag geven dan: verlengen kan niet meer. Het komt niet zo strikt dat we op een dag of een week of een maand moeten kijken, maar jaren verzuim is een andere zaak.
Je hebt als gemeente mogelijk ook een probleem met de legestarieven. De gemeente heeft waarschijnlijk geen tarief voor verlenging met terugwerkende kracht. Als u dan toch een tarief gaat rekenen en een calculerende burger weigert te betalen en brengt de zaak voor het Hof, de belastingrechter, dan hebt u geen poot om op te staan. Je kunt mijns inziens nooit betaling met terugwerkende kracht afdwingen. Misschien wel vragen, maar niet afdwingen. Maar het is dan eigenlijk meer een fiscaal probleem, waarvan de afdeling Financiën en Belastingen van uw gemeente de oplossing kan aanreiken.
Als u de naast elkaar gelegen graven voor (echt)paren pas uitgeeft als er iemand begraven wordt, lijkt me dat inderdaad erg lastig. Ik zou dat nooit doen. Als een echtpaar een dubbelgraf wenst, 2 eenpersoons graven naast elkaar, dan zou ik als de eerste persoon overlijdt, beide graven samen uitgeven. En niet het tweede graf pas als de langstlevende overlijdt. Het is onnodig om het reserveren van die plek een gratis service te laten zijn. Er zitten ook juridisch haken en ogen aan die gratis reservering. Vaak zie je op dubbele graven één grafmonument in het midden staan. Als u het tweede graf niet of ongelijk uitgeeft staat zo'n monument voor de helft op een soort niemandsland. Nou, dan kan ik nog wel een paar problemen verzinnen, als ik rechthebbende zou zijn. Waarom zou ik dan onderhoud voor hel hele monument moeten betalen, bijvoorbeeld. En ik zou mij ook niet aanspreekbaar voelen als er iets met het monument zou gebeuren.
Als u dergelijke graven als één dubbelgraf uitgeeft, is het toch handig om 2 nummers te gebruiken. Veel andere gemeenten met 1-diepe graven doen dat ook. Je kunt dan namelijk veel exacter registreren wie waar precies begraven is. Ik ben de laatste maanden geschrokken van het aantal gevallen waarin ook hoorde/las dat er vergissingen zijn gemaakt met het dubbel of 3-dubbel diep begraven. Dat als men beschreef: X is op laag 1 begraven en Y op laag 2, opvolgende beheerders een ander idee hadden wat laag 1 en wat laag 2 was. De een rekende van boven af en de ander van beneden af. Bij op- en herbegravingen bleek men de verkeerde persoon te hebben, wat in enkele gevallen niet alleen tot veel leed, maar ook tot vrij forse schadevergoedingen door de rechter heeft geleid.
Laat die afzonderlijke nummer maar lekker zo. Dat voorkomt vergissingen.
mr W.G.H.M. van der Putten
