Overdracht grafrechten RK begraafplaats
17 november 2004
Vraag nummer: 3485 (oude nummer: 4981)
L.s.,
In de beginjaren 70 heeft een echtpaar een plaatsje uitgekozen op de R.K. Begraafplaats en daarvoor rechten betaald om er t.z.t. begraven te worden.
Mevrouw is in 1996 overleden en gecremeerd. Er is geen gebruik gemaakt van het graf en er is voor haar geen rechtsopvolger aangewezen. M.i. zijn deze rechten derhalve vervallen en heeft alleen mijnheer nog rechten.
Hij wil na zijn dood eveneens gecremeerd worden en wil nu de grafrechten overdragen aan zijn zwager (broer van zijn vrouw). Maar deze is overleden en gecremeerd. Diens vrouw wil graag dat de urn van haar man begraven wordt in dat gereserveerde graf. De urn bevindt zich thans nog in het crematorium.
Vragen:
a. kun je het recht overdragen aan iemand die al is overleden? (Wat is dan zijn adres? Moet de rechtsopvolger mee ondertekenen?) en
b. heeft de echtgenote van de overledene t.z.t. ook recht om daar later bijbegraven te worden?
Ter informatie nog het volgende:
Het bestuur heeft de begraafplaats in 1973 min of meer gesloten verklaard (niet officieel) en wil alleen de rechten die toen bestonden (om daar begraven te worden) nakomen.
Vanaf dat moment zijn ook geen tarieven voor grafrechten of onderhoud in rekening gebracht. Het bestuur wil geen verplichtingen voor de toekomst vastleggen.
Enkele artikelen uit het reglement:
Artikel 9.
1.Het vestigen van grafrechten is sinds 3 november 1973 niet meer mogelijk.
2.Het is niet toegestaan om hen die geen grafrechten hebben te begraven op de H. Laurentiusbegraafplaats.
3.Het is niet toegestaan urnen in een graf bij te zetten, indien men geen recht heeft op begraven.
Artikel 10.
Alleen zij die voor 3 november 1973 grafrechten hebben afgesloten en dit kunnen aantonen, zulks ten genoege van het bestuur, kunnen van deze rechten gebruik maken om begraven te worden.
Bij het bestuur is een lijst aanwezig van hen die nog gebruik kunnen maken van hun rechten. (Op deze lijst staat degene die zijn rechten wil overdragen vermeld.)
Dit recht strekt zich ook uit tot het bijzetten van een asbus of urn in een bestaand graf.
Artikel 11.
Bestaande grafrechten worden niet verlengd.
Artikel 12.
Er vindt geen uitgifte van graven meer plaats.
Artikel 13.
Degene die nog rechten kan ontlenen aan de periode van vóór 3 november 1973 is verplicht zijn adres aan het bestuur op te geven, alsmede de wijziging van zijn adres.
Artikel 14.
Na overlijden van een rechthebbende moeten de rechtverkrijgenden één persoon aanwijzen, die als rechthebbende zal optreden. Deze persoon moet met vermelding van zijn adres aan het bestuur schriftelijk worden bekend gemaakt, binnen één jaar na bedoeld overlijden. Wanneer na één jaar na bedoeld overlijden geen aanwijzing, zoals hierboven omschreven, heeft plaatsgevonden en aan het bestuur is gemeld, vervalt het verleende grafrecht. Er bestaat dan geen recht op evenredige terugbetaling.
Overdracht grafrecht.
Artikel 15.
Een rechthebbende kan zijn rechten aan een ander persoon overdragen, wanneer dit schriftelijk geschiedt en een afschrift van deze overdracht met vermelding van het adres van de rechtsopvolger, door de rechthebbende aan het bestuur is toegezonden.
Overdracht aan een ander dan de echtgenoot, pleeg- of stiefkind of een bloed- of aanverwant tot en met de vierde graad van de rechthebbende is slechts mogelijk, indien daarvoor gewichtige redenen bestaan naar het oordeel van het bestuur.
Artikel 18.
De grafrechten vervallen:
b.indien de rechthebbende is overleden en geen aanwijzing en mededeling volgens artikel 13 heeft plaatsgevonden;
Op www.uitvaart.nl heb ik geen antwoorden op mijn vragen kunnen vinden.
Ik hoop dat u mij kunt helpen.
Met vriendelijke groet,
M. Kooiman,
Beheerder van de R.K. begraafplaatsen in Dongen,
Oudstraat 19,
5103 ML Dongen
E-mail: rien.kooiman@tiscali.nl
Tel. 0162 314956
Antwoord:
Geachte heer Kooiman,
Op uw vraag is eigenlijk geen antwoord te geven zonder beter te weten wat er begin jaren '70 is gebeurd. Het verhaal is nu vaag, maar zou veel scherper zijn als er nog een reglement uit begin jaren '70 (of eerder ) zou zijn.
U schrijft "een echtpaar heeft een plaatsje uitgekozen op de R.K. Begraafplaats en daarvoor rechten betaald om er t.z.t. begraven te worden". Wat betekent dat "plaatsje uitzoeken"? Juridisch kan dat niets anders zijn dan dat een graf is uitgegeven, dan wel een optie op een graf is verstrekt. In ieder geval was het de bedoeling van partijen dat (alleen)betrokkenen daar begraven konden worden en dat de plek niet naar anderen zou gaan. Ik denk dat je dan mag zeggen dat een graf is uitgegeven. Alleen is het de vraag voor hoe lang en wanneer ging dat in? Het kan zijn dat de looptijd van het graf direct in ging op het moment van de reservering, maar ook dat die pas inging op het moment van de eerste begraving. Daar kunnen we niets van zeggen als we geen grafbrief of reglement uit die periode hebben.
U gaat er van uit dat het bij het echtpaar gaat om 2 graven. Dat lijkt mij niet logisch. Logischer is dat het gaat om een graf met 2 plaatsen. Dat kunnen plaatsen naast elkaar of onder elkaar zijn. Als het gaat om een graf met 2 plaatsen onder elkaar dan kan geen grafrecht van 1 plaats vervallen.
Grafrecht is geen appartementsrecht als het gaat om een zogenaamd eigen graf met een uitsluitend recht.
Kortom, pas aan de hand van meer gegevens is concreet advies te geven.
Ik kan wel wat algemene opmerkingen maken.
- Dat mevrouw in 1996 is overleden en gecremeerd en haar graf niet is gebruikt, zegt helemaal niets over de grafrechten. Grafrechten zijn zogenaamde 'zakelijke rechten', wat betekent dat zij op de zaak rusten en niet gekoppeld zijn aan een persoon voor de vraag of zij bestaan of niet. Het grafrecht is gekoppeld aan het graf, los van de vraag wie rechthebbende of opvolgende rechthebbende is. Door het overlijden van een rechthebbende vervalt het grafrecht nooit, tenminste niet alleen daardoor en niet vanzelf. Het kan wel zijn dat het overlijden van de rechthebbende op termijn tot het verval van recht lijdt, namelijk wanneer het recht niet tijdig wordt overgeschreven. Maar dan moet die verplichting tot tijdig overschrijven in een reglement of grafbrief staan. Staat die verplichting nergens, dan vervalt er niets. Als een graf voor onbepaalde tijd is uitgegeven zonder verplichting om tijdig over te schrijven en de rechthebbende overlijdt, dan blijft het (graf en het) grafrecht in principe eeuwig bestaan. Tot het moment dat een kerkbestuur zich dat graf weer toeëigent. Wat formeel niet mag, maar feitelijk ongestraft kan als niemand voor het belang van het graf opkomt.
- Je kunt gfeen grafrecht overdragen aan iemand die overleden is. Maar wel aan de bloed- of aanverwant persoon, als die rechthebbende wil worden.
- Ja, de echtgenoot heeft waarschijnlijk wel rechten, als die aantoonbaar zijn.
- Latere reglementen kunnen oude rechten niet zonder meer opzij zetten. Maar ja, wat zijn die oude rechten?
Eerlijk gezegd, met zo'n vaag verhaal en zonder papieren kan ik weinig zeggen. Wat u schrijft en wat u aan bepalingen van het reglement laat zien, is weinig hoopgevend. Wat betekent het dat de begraafplaats niet formeel maar wel feitelijk gesloten is? Dat kan gewoon niet. Het tweede lid van artikel 9 bijvoorbeeld is je reinste flauwekul. Artikel 11 is tegenwoordig helemaal regelrecht in strijd met de wet. Ik mag hopen dat dit niet het nu geldende reglement is, anders moet ik adviseren om het eens grondig op te schudden.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
