Grafakte verplicht?
10 april 2007
Vraag nummer: 4748 (oude nummer: 9148)
Eén vraag.
Zijn wij verplicht om een grafakte uitgeven?
Het is hier tot op heden nooit gebeurt en die vraag kregen we laatst van een nabestaande.
Met vriendelijke groet,
Raymond Meyer
Gemeente Vught
Antwoord:
Geachte heer,
Het is eerst de vraag wat u of wat die nabestaande onder een grafakte verstaan.
Het is sinds 1 juli 1991 wettelijk verplicht om de uitgfite van eigen graf schriftelijk te doen. Zie artikel 29, eerste lid, Wet op de lijkbezorging over het vestigen van eigen grafrechten: het uitsluitend recht op een graf kan alleen schriftelijk worden gevestigd.
Maar ook los van de verplichting zou het natuurlijk handig en verstandig zijn om de voorwaarden en verplichtingen over en weer zwart op wit te hebben. Als een gemeente niets op schrift zou hebben, hoe weet je dan wie de rechthebbende op een graf is? Dan antwoordt men misschien "Dat hebben we elders genoteerd". Maar is dat bindend? Hoe verplicht je een rechthebbende tot de bepaling van kosten, bijvoorbeeld? Bindend is als de rechthebbende zelf een handtekening onder een overeenkomst zet. Bindend is ook als er een beschikking of besluit van B&W is, die de rechthebbende rechten en plichten geeft. Niet bindend is als men de naam van een rechthebbende zonder het bestaan van een dergelijk onderliggend document in de administratie inschrijft.
Een grafakte is een soort overeenkomst, meestal door 2 partijen getekend.
Of het uitgeven van grafrechten gebeurt in de vorm van een grafakte of een andere vorm, maakt niet zoveel uit. Het nadeel van de grafakte is, bij een gemeente, dat misschien niet zo duidelijk is dat er sprake is van een besluit waar de Algemene wet bestuursrecht (Awb) op van toepassing is. De vorm van een overeenkomst kan dan misleidend werken.
Het uitgeven van grafrechten kan bij een gemeente op dezelfde manier als zoals andere besluiten worden genomen en vergunningen worden verleend: een brief van B&W waarin wordt gezegd "Wij verlenen de rechten op graf 1111 voor 20 jaar aan Pietje Puk". Dat is dan een beschikking. Het is tevens een besluit waartegen andere belanghebbenden bezwaar kunnen maken, of waarbij de rechtverkrijgende zelf bezwaar kan maken, als hij het met de voorwaarden niet eens is of als er een fout in staat die hersteld moet worden. Kortom, de Awb is van toepassing.
Men kán ook een grafakte uitgeven, naast of in de plaats van een beschikking of besluit. Maar nodig is dit niet.
Een grafakte is een soort overeenkomst, meestal door 2 partijen getekend. Dat heb je nodig bij een privaatrechtelijke begraafplaats, zoals een kerkelijke begraafplaats. De kerk of een stichting kan niet eenzijdig verplichtingen opleggen.
Bij een gemeente hoeft de burger niet mee te tekenen, want de gemeente kan wel eenzijdig verplichtingen opleggen. Een brief of beschikking van B&W over de uitgifte van een graf is voldoende. Maar er moet natuurlijk altijd wel een schriftelijk stuk zijn.
Zie over de verplichting inzake grafrechten o.a. mijn boek 'Begraving', editie 2007, SDU uitgevers, ISDN 90 12 11 909 X.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
