Bepalen rechten en plichten rechthebbende
22 november 2011
Vraag nummer: 26776
Geachte heer van der Putten,
Ik zou graag onze administratie en grafuitgevers een vuistregel willen meegeven voor het bepalen van de rechten en plichten rechthebbenden vooral waar het oude particuliere graven betreft. Het gaat dan met name om het betalen van grafrechten/onderhoudsrechten en wie verantwoordelijk is voor het onderhoud aan de grafbedekking. Ik probeer mijn vraag zo te stellen dat iedere begraafplaats beheerder aan uw antwoord iets heeft.
Wat vindt u van de volgende:
De rechten en plichten van de begraafplaats en rechthebbende voor een bepaald particulier graf worden bepaald door:
1. De bepalingen in de grafakte bij de uitgifte.
2. Voor wat niet in de grafakte is geregeld zijn de bepalingen in de vigerende beheersverordening / heffingsverordening van kracht mits in de beheersverordening ten tijde van de uitgifte is bepaald dat de beheersverordening / heffingsverordening in de toekomst kan worden gewijzigd. Is dat voorbehoud niet opgenomen dan is de beheersverordening ten tijde van de uitgifte bepalend.
Nog niet eenvoudig, maar nog wel redelijk traceerbaar.
Antwoord:
Geachte heer,
Zoals u het formuleert zou ik het zelf ook formuleren, als vuistregel. Maar, het gaat niet in alle gevallen op.
De oude - ten tijde van de uitgifte van het graf - gestelde voorwaarden gelden ten aanzien van wat ik noem de kern van het grafrecht. Zaken als: hoeveel kisten of asbussen mogen er in het graf, de termijn van uitgifte en het recht om het graf eventueel te schudden, zodat het in de loop der tijd voor diverse generaties kan worden gebruikt.
Maar de oude regelingen gelden niet voor alles.
Als er bij de uitgifte van een graf bijvoorbeeld de regel gold dat staande grafstenen maximaal 100 cm hoog mochten zijn en als later de regel geldt dat zij maximaal 90 cm hoog mogen zijn, dan geldt bij vervanging van de grafsteen onder de nieuwe regeling de nieuwe hoogtemaat van 90 cm. Andersom ook, als vroeger de regel bestond dat grafstenen maximaal 90 cm hoog mochten zijn en tegenwoordig de regel geldt dat een grafsteen maximaal 100 cm hoog is, dan geldt ook 100 cm. En niet, dat voor te vervangen stenen op oude graven nog steeds maximaal 90 cm geldt.
Een ander voorbeeld. Als er vroeger geen regeling was die het leggen van bloemen op een graf verbood, maar die nieuw wordt ingevoerd, dan geldt dat verbod ook voor oude graven.
Maar als een graf is uitgegeven voor 4 overledenen/kisten en later is bepaald dat graven alleen voor 3 overledenen/kisten mogen worden uitgegeven, dan mag in dat oude graf toch 4-diep begraven worden. Dit speelt bij graven die voor 1991 zijn uitgegeven, terwijl in 1991 bij wet is bepaald dat graven alleen 3-diep mogen worden uitgegeven.
De 'vuistregel' gaat niet altijd op.
U noemt ook nog de oude heffingsverordening. Terecht! Dat is een regeling die vaak vergeten wordt als men het heeft over het bepalen van oude rechten. Maar die soms bepalend kan zijn. Veel veelal kleinere gemeenten kenden vroeger geen beheersverordening, maar natuurlijk wel altijd een heffingsverordening. Want geld innen, dat vergeet men niet. In zulke oude heffingsverordeningen staan vaak ook zaken als de termijn waarvoor een graf werd uitgegeven en het aantal personen dat er begraven kon worden.
Nieuwe regelingen zijn niet altijd beter. De modelverordening van de VNG bevat de regel dat het college van burgemeester en wethouders bij nader vast te stellen regels bepaalt hoeveel lijken en hoeveel asbussen met of zonder urnen er kunnen worden bijgezet in de particuliere graven en hoeveel verstrooiingen van as er op de particuliere graven kunnen plaatshebben. Het college bepaalt tevens de afmetingen en de uitgifteduur van de particuliere graven. Er zijn gemeenten die (vroeger en soms ook nu) vergeten (zijn) om deze regels vast te stellen... Men geeft dan soms graven uit waarbij in het besluit van uitgifte niet staat voor welke termijn of voor hoeveel overledenen dat graf is uitgegeven. Of soms staat dat er wel in, maar dan heeft het geen juridische grondslag.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
