Uitgiftemomenten grafakte (ook bij wijziging rechthebbende?)
9 september 2008
Vraag nummer: 5669 (oude nummer: 11245)
Onze begraafplaats geeft een grafakte uit aan degene die als rechthebbende een nieuw graf in gebruik neemt. Is het nodig een nieuwe grafakte uit te geven als het recht op het graf wordt overgedragen aan bijv. een familielid, terwijl de huurtermijn gewoon doorloopt?
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Het is in ieder geval nodig om 'iets' uit te geven als het recht op een graf wordt overgedragen. Want tegenover de rechten staan ook plichten en hoe is iemand daar dan aan gebonden? Niet door alleen overschrijven.
De kern van de zaak is de volgende. Niet alleen de uitgifte maar ook het hebben en houden van een graf is een contract. De grafakte is in feite een overeenkomst; een goede grafakte wordt ook door beide partijen getekend, anders heb je nog geen overeenkomst. Als meneer A de rechthebbende is en het recht wil overdragen aan mevrouw B, dan moet er met mevrouw B ook een contract gesloten worden.
Wat in de praktijk nog wel eens gebeurt is dat de rechthebbende op een graf overlijdt en dat de uitvaartverzorger aan de beheerder van de begraafplaats meldt dat het graf op naam van zoon Jan kan worden gesteld. De begraafplaatshouder neemt dan Jan in zijn administratie op en dat was het dan.
Wel... dat is dus fout. Zo komt er geen nieuw contract tot stand. Jan moet weten wat zijn rechten en plichten zijn als nieuwe rechthebbende en Jan moet daar ook voor tekenen. Er moet dus een nieuwe overeenkomst met Jan gesloten worden.
Dat kan door een nieuwe grafakte uit te geven op naam van Jan. Daarin blijven zaken als op welke datum het lopende grafrecht afloopt, natuurlijk gelijk aan de vorige grafakte. Inhoudelijk moet de grafakte overigens verder geheel gelijk zijn aan de akte met de voorganger van Jan. Stel dat een graf in 1995 is uitgegeven voor 3 personen, maar dat het bestuur van de begraafplaats in 2000 heeft besloten om graven voortaan alleen voor 2 personen uit te geven, dan moet in de akte in 2008 voor Jan blijven staan dat het betreffende graf voor 3 personen bestemd is. De wisseling van de rechthebbende mag en moet de inhoud van het grafrecht niet veranderen.
Je kunt er ook voor kiezen om niet een hele nieuwe grafakte uit te geven, maar een aanvullende overeenkomst te maken. Daarin staat dat de vorige rechthebbende is overleden en dat Jan vanaf de datum van het overlijden diens rechten en plichten integraal overneemt. Beide partijen, begraafplaats en Jan, moeten tekenen.
Bij sommige begraafplaatsen hanteert men ook een soort middenweg: daar staat onder aan elke grafakte al standaard een tekst dat het grafrecht kan worden overgedragen aan een ander. Waarbij beide partijen tekenen. Dat is ook een heel goede methode: de oude grafakte blijft letterlijk in stand, er is ook geen discussie (mogelijk) welke rechten en plichten op het graf rusten.
De begraafplaats moet trouwens ook altijd het beheersreglement en eventuele andere regels, bijvoorbeeld voor monumenten, direct aan Jan verstrekken. Anders gelden die algemene voorwaarden niet. Het is ook altijd goed om in de grafakte of nieuwe overeenkomst te zetten dat Jan ze gehad heeft.
Persoonlijk geef ik de voorkeur aan grafaktes die onderaan al een tekstje hebben waarbij een nieuwe rechthebbende kan worden ingevuld, net als een datum van ingang van deze wijziging en waarbij beide partijen tekenen.
Als de oude grafakte die mogelijkheid niet kent en er geen ruimte is om het er alsnog onder te zetten, geef ik de voorkeur aan het opmaken van een nieuwe complete grafakte - dus de tekst van de oude akte met een nieuwe naam - boven een aanvullende overeenkomst. Simpelweg omdat je dan 1 stuk hebt, waar de belangrijke dingen in staan. Bij een aanvullende overeenkomst moet je er nog steeds de oude akte bij pakken om te zien wat nu precies van toepassing is. Dan heb je dus 2 stukken nodig. Dat vind ik minder handig.
Overigens is niet te voorkomen dat er naast de akte altijd nog een reglement van toepassing is.
Het is belangrijk om de grafakte of andere overeenkomst altijd in 2-voud op te maken, waarbij de begraafplaats 1 exemplaar houdt en de rechthebbende het andere exemplaar. Beide partijen zijn gelijkwaardig en moeten ieder een compleet getekend stuk hebben.
Dit hele verhaal is trouwens niet van toepassing op graven op gemeentelijke begraafplaatsen. Daar hoeft geen door 2 partijen te tekenen akte worden opgemaakt: de gemeente kan eenzijdig een akte of brief afgeven. Dit omdat bij gemeenten het bestuursrecht van toepassing is: gemeenten kunnen wel eenzijdig een verlof of vergunning afgeven en een graf uitgeven. De 'wederpartij' hoeft er niet voor te tekenen. Bij kerkelijke en andere particuliere begraafplaatsen is burgerlijk recht van toepassing en moeten wel beide partijen tekenen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
