Rijdende baar en zinktoestel (wie moet begraven: gemeente of uitvaartondernemer?)
1 augustus 2002
Vraag nummer: 856 (oude nummer: 1181)
Geachte heer van der Putten,
Onlangs is in Bedum op de algemene begraafplaats een opslaghuisje afgebrand, waarin zich diverse zaken bevonden en wat als "schaftlokaal" werd gebruikt door de grafdelvers.
O.a. bevond zich in dit opslaghuisje een rijdende baar alsmede een graflift. Beide waren eigendom van de plaatselijke uitvaartvereniging.
In verband met een slechter functioneren van de graflift was 2 jaar al aan de gemeente gevraagd om vervanging. Deze stelde zich op het standpunt dat dat een zaak was van de uitvaartvereniging.
Nu alles verloren is gegaan door de brand en ook al is verwijderd, wordt opnieuw bij de gemeente aangeklopt,gezien ook de hoge investering van graflift en rijdende baar (f 17.500,-).
De gemeente stelt zich op het standpunt dat zij alleen verplicht tot het beschikbaar stellen van de grafruimte en het delven van het graf.
De vraag rijst: indien een uitvaartonderneming van elders in Bedum wil begraven,hoe krijgt het personeel de kist bij het graf en hoe laat men de kist dalen. Op meerdere algemene begraafplaatsen is dit alles eigendom van de gemeente en wordt dit kennelijk doorberekend in de totale kosten.
De pijn zit waarschijnlijk in het feit dat zowel de gemeente niet is verzekerd voor de stalling van goederen die haar eigendom niet zijn en dat de plaatselijke uitvaartverenigng onvoldoende is verzekerd,aangezien zowel de graflift en de rijdende baar natuurlijk al zijn afgeschreven. Bovendien was het bezoek van een expert van de verzekering al overbodig omdat de gemeente, zonder overigens bericht te geven, alles al had laten afvoeren.
Concrete vragen:
1. Wie is verantwoordelijk voor het vervangen van zowel de graflift als de rijdende baar.
2. Is het juist dat de gemeente zich op het standpunt stelt dat zij op een algemene begraafplaats alleen de grafruimte ter beschikking hoeven te stellen alsmede zorg te dragen voor het openen en sluiten van het graf.
3. Indien de gemeente niet de beschikking heeft over voornoemde zaken en een onderneming van elders komt begraven, hoe dient de begrafenis dan te verlopen?
Met vriendelijke groet,
D. Douma
Antwoord:
Thu Feb 10 16:20:51 2000
Geachte heer Douma,
U verrast mij altijd weer met vragen die anders dan die van anderen zijn (dat heb ik natuurlijk graag; bij de 10e vraag of je as in je achtertuin mag verstrooien is de lol er een beetje af).
Met de antwoorden houd ik niet de volgorde van uw vragen aan, want andersom is het voor mij een makkelijker verhaal.
De gemeente (en ook een kerkelijke begraafplaatshouder) is niet alleen verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van grafruimte en voor het delven van het graf, maar óók voor het begraven zelf. De uitvaartondernemer of de familie leveren de kist of de wade met het stoffelijk overschot bij de begraafplaats aan, maar het is de zorg - althans de verantwoordelijkheid - van de begraafplaatshouder dat het stoffelijk overschot onder de grond komt, om het simpel doch duidelijk te zeggen.
Nu kan het zijn dat er een afspraak of gegroeid gebruik is dat de dragers de kist laten zakken, maar dat hoeft niet. De gemeente moet in principe zelf er voor zorgen dat de kis zakt en dat het graf gesloten wordt. Er moeten ook mensen van de begraafplaats/gemeente aanwezig zijn om de papieren te controleren voordat de kist zakt.
Dit is het antwoord op uw vragen 2 en 3.
De gemeente heeft geen verplichting om een rijdende baar ter beschikking te stellen, noch om een graflift ter beschikking te stellen. Het kan ook allemaal met de hand. Maar
. dan doet het gemeente het zelf maar. Dan laat ze zelf maar mensen komen die de kist met touwen of zo laten zakken. Als u of een ander als begrafenisondernemer er voor zorgt dat de kist zakt, dan kunt u ook eisen stellen, namelijk dat u dat doet onder de voorwaarde dat er goed materieel is. Geen materieel? Dan doet de gemeente het zelf maar. Simpel, he?
Dan het antwoord op uw vraag 1. Voor het vervangen van de graflift en de rijdende baar, is de eigenaar van die spullen verantwoordelijk. Als dat de begrafenisvereniging was, had die pech. Ik vraag mij echter af of, als de vereniging een verzekering had, die terecht zou weigeren om de spullen te vergoeden. Het feit van de brand is objectief vaststelbaar. Dat die spullen daar stonden kan met getuigenverklaringen worden vastgesteld. Het is ook logisch dat ze daar waren. Mij lijkt het geen discussiepunt. Maar verzekeraars (natuurlijk niet uitvaartverzekeraars, maar alle andere wel) zijn boeven en beginnen automatisch meteen te roepen dat dan een verzekering niet uitkeert.
Wel, daar zouden ze bij mij niet klaar mee zijn.
Kortom, de gemeente is niet verantwoordelijk voor het verlies van de baar en de graflift van de begrafenisvereniging. Echter, het begraven is de taak en verantwoordelijkheid van de gemeente. En als zij daar assistentie van u, uw collegae of de begrafenisvereniging bij wenst, dan bent u vast heel behulpzaam, maar alleen als de gemeente voor het materieel zorgt.
Ik heb ook nog een ondeugend plan. Als u dat de gemeente mededeelt, en zij doet niets, is het ook nog af te dwingen. U stelt, samen met collega's en de begrafenisvereniging een termijn dat u wenst dat materieel aanwezig is, bijvoorbeeld een maand. U zegt de begraving te willen uitvoeren namens de gemeente, als er - ten onrechte - niemand van de gemeente is, omdat je redelijkerwijs de familie niet met de kist kunt laten staan. Dan is sprake van zaakwaarneming. U wilt het liever niet, maar u moet redelijkerwijs wel. Maar dan brengt u wel kosten voor de extra manuren en voor het van elders te huren materieel in rekening; bijvoorbeeld een graflift is tegenwoordig geen overbodige luxe. Betaalt men dat niet, dan kunt u naar de kantonrechter. Met alle ophef en publiciteit er om heen, heeft de gemeente geen andere keuze dan om een goede regeling te treffen. En zo hoort het ook.
mr W.G.H.M. van der Putten
10 februari 2000
