Keuzemogelijkheid waar begraven
2 februari 2002
Vraag nummer: 737 (oude nummer: 821)
Tue Feb 29 23:44:23 2000
kan ikzelf, bij leven bepalen waar ik t.z.t begraven wil worden?
Met dank voor de attentie.
Antwoord:
Geachte heer,
U vraagt of u zelf, bij leven, kunt bepalen waar u te zijner tijd begraven of gecremeerd wilt worden.
Jazeker kan dat. En het is zelfs erg aan te bevelen.
U kunt zelf vastleggen, waar u dat wilt. In principe ook op alle begraafplaatsen; er zijn echter wel - meestal kleine tot zeer kleine - begraafplaatsen die niet iedereen toelaten, vanwege ruimtegebrek. Men laat dan alleen inwoners van de eigen gemeente of leden van het eigen kerkgenootschap toe. U moet dus bij een begraafplaats waar u wel begraven zou willen worden, even vragen of het kan. Crematoria kennen dergelijke beperkingen niet, overigens.
Overigens kan men in principe ook in het buitenland worden begraven (of gecremeerd), als men wil.
Hoe legt u dat vast?
De eerste mogelijkheid is het welbekende testament. Daar kunt u alle wensen uitgebreid in vastleggen. Echter, ik merk nog wel eens dat een testament pas geopend wordt nadat de uitvaart al achter de rug is. Dat is natuurlijk niet de bedoeling, maar helaas wel vaak praktijk. U moet een kopie van het testament ergens opbergen waar mensen het na uw overlijden makkelijk vinden of het gewoon in een gesloten enveloppe aan familie geven (dat heb ik zelf ook gedaan aan mijn broers, voor het geval wij met ons hele gezin bijvoorbeeld een ernstig auto-ongeluk krijgen en niemand kan (na)vertellen bij welke bank in welke kluis de belangrijke papieren liggen).
Een belangrijk ander aspect van het testament is dat u daarin de erfenis kunt verdelen en bijvoorbeeld ook de voogd van uw minderjarige kinderen kunt aanwijzen.
Voor een testament moet u naar de notaris.
De tweede mogelijkheid is het codicil. Dat is een handgeschreven, gedateerde en ondertekende verklaring, waarin u alles inzake het overlijden kunt regelen (begraven of cremeren, waar, wat voor soort graf, of waar de as moet worden bijgezet of verstrooid, etc.). Ook hier moet u weer zorgen dat anderen het makkelijk vinden of hebben. In het codicil kunt u ook wat persoonlijke zaken (sieraden, het schilderijtje-dat-nog-van-oma-was, etc.) vermaken, maar geen geld of het huis etc.
Een derde mogelijkheid is de verklaring als bedoeld in artikel 19, eerste lid, van de Wet op de lijkbezorging. Zon verklaring lijkt heel erg op het codicil (met de hand schrijven, datum er op zetten en handtekening), maar er kan deels iets meer en deels iets minder. Wat meer kan, is, dat ook een persoon van 16 jaar of ouder of iemand die handelingsonbekwaam is (bijvoorbeeld een Mongooltje of een geestelijk gehandicapte), zon verklaring kan opstellen. Voor een testament of een codicil moet je meerderjarig zijn en handelingsbekwaam. Wat minder is, is dat je in zon verklaring geen persoonlijke eigendommen kunt vermaken, zoals in een codicil. Je kunt alleen de begrafenis of crematie regelen en wat daarna moet gebeuren met het graf of met de as.
Ik heb het al gezegd, maar zeg het graag nog eens: het is heel verstandig om zon testament, codicil of verklaring te maken. Vaak komt een overlijden onverwacht en nabestaanden staan dan in dubio, of maken in het ergste geval ruzie, over wat er moet gebeuren. Ik heb ook wel gehoord dat men jaren naderhand nog twijfel had als nabestaanden of men nu wel het juiste had gekozen. U moet, en kunt dat makkelijk, voorkomen.
mr W.G.H.M. van der Putten
1 maart 2000
