Identiteitsmuntje bij begraven
11 mei 2022
Vraag nummer: 64901
Goedemorgen,
Ik ben werkzaam op een crematorium en begraafplaats, op de administratie.
Bij begraven ken ik niet beter dan dat er een muntje met uniek nummer meegaat op kist bij begraven. Dit voor identiteitsvaststelling mocht er ooit worden opgegraven…. dacht ik.
Gisteren hoorde ik dat wij wat aangepaste protocollen krijgen. Hieronder het muntje wat niet meer gebruikt gaat worden.
Bij naspeuring over vragen betreffende dit identiteitsmuntje/steentje, las ik van mr. Van der Putten dat dit al sinds 1998 niet meer verplicht is.
Mijn vraag: waarom is dit toen afgeschaft en hoe word identiteit zonder bij opgraven dan bevestigd? Dat zal dan puur zijn door de controle bij aanname vóór het begraven?
Met vriendelijke groet,
XX
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Van 1991 tot 1998 was in het Besluit op de lijkbezorging (de meer gedetailleerde uitvoeringsregeling van de Wet op de lijkbezorging (Wlb)) geregeld dat bij zowel bij begraven als cremeren een vuurvast steentje in of op de kist moest worden gelegd.
Dat was voor 1991 al gebruikelijk voor cremeren, zodat bij de crematie een steentje in de as terecht zou komen, waarmee de as zou kunnen worden geïdentificeerd.
In het ontwerp van het nieuwe Besluit op de lijkbezorging (Blb), eind jaren '80, was dat ook opgenomen. Maar dat ontwerp werd onderworpen aan het advies van een dereguleringscommissie. Deregulering (letterlijk: ont-regelen) was destijds in de mode: er moest zo min mogelijk regelgeving zijn en de regelgeving die dan wel nodig was, moest zo eenvoudig mogelijk zijn. Een van de doelstellingen van de wetsherziening van 1991 was dat begraven en cremeren gelijkgeschakeld werden. De dereguleringscommissie deed een reeks van voorstellen om het Blb te vereenvoudigen. Sommige voorstellen waren bijzonder dom en onpraktisch, enkele waren een beetje dom en onpraktisch maar er vloeide geen bloed uit voort en er zat ook wel een enkel goed voorstel bij. Een ministerie kon het indertijd niet maken om alle domme en onpraktische voorstellen af te wijzen. Dat ging tegen de politieke wens van de Tweede Kamer in. Dus alleen de verschrikkelijk domme voorstellen konden worden afgewezen, maar de een beetje domme voorstellen moest men - in dit geval het ministerie van Binnenlandse Zaken - slikken en overnemen.
Zie over de totstandkoming van deze regeling blz. 51-52 van mijn 'Handboek Wet op de lijkbezorging', uitg. Koninklijke Vermande, 1993.
Het heeft geen zin om een vuurvast steentje toe te voegen bij een begraving. Het steentje is zo klein, dat het bij een opgraving waarschijnlijk niet gevonden wordt, want een graf is groot als je een klein steentje met een lengte van een paar cm tussen een paar kubieke meter modder moet zoeken. Bovendien is de plek van een graf vrij nauwkeurig te bepalen en de diepte van begraven ook, zodat er gewoonlijk geen verwisseling van stoffelijke resten plaats vindt. Een vuurvast steentje is niet per definitie ook een watervast steentje. Bovendien zijn er wettelijke afstanden naar boven, beneden en opzij, bij kisten en graven. Men kan geen skeletten tegen elkaar of op elkaar aantreffen.
Ik heb wel gehoord van begraafplaatsen die voor alle zekerheid de plek van een kist in een graf markeerden met een koperen plaatje met een identiteitskenmerk. Koper roest niet in de grond en het plaatje was zo groot dat men dat bij een opgraving en ruiming waarschijnlijk niet over het hoofd zou zien. Dan heb je er misschien iets aan.
Zoals zo vaak in de wereld is het zo dat als men van iets af wil, men doorslaat de andere kant op. Zo was dat ook in de jaren '90, waar uitvaartverzorgers terecht klaagden over het steentje bij de kist bij begraven. Soms legden uitvaartverzorgers het steentje IN de kist en medewerkers van een begraafplaats konden dan niet zien of het steentje wel of niet vergeten was. Er kwam natuurlijk ook een stukje administratie bij kijken, want het nummer moest worden genoteerd en de gegevens moesten worden bewaard tot na een ruiming of opgraving. Dan moest een controle plaats vinden, anders had het geen zin gehad. Niemand was er blij mee, bij begraven.
In 1998 werden in de Wlb de regels voor de asbestemming verruimd en dat moment gaf een kans om van het steentje voor begraven af te komen. Maar wat deed men: het steentje werd niet alleen bij begraven maar ook voor cremeren afgeschaft. De wetgever redeneerde daarbij het een steentje bij cremeren zo belangrijk en praktisch was, dat men dat toch wel zou blijven gebruiken, ook al was er geen wettelijke verplichting meer. Ik denk dat destijds, 25 jaar geleden, ook een rol speelde dat er nog maar een handvol crematoriumhouders was. De helft van de crematoria waren destijds van de CVN (onderdeel van AVVL die later opging in Yarden). Dan volgden DELA en Monuta en een paar grote gemeenten met crematoria.
Het aantal crematoria is in de afgelopen 25 jaar enorm gestegen. Bij mijn weten wordt nog steeds een vuurvast steentje gebruikt, al heb ik heel vreemde dingen gehoord. Namelijk dat sommige crematoria het steentje niet bij de crematie op de kist liggen, maar later los aan de familie geven. Dan heeft een steentje natuurlijk geen enkele zin.
En kan het juist voor verwarring zorgen, want is verwisseling met een andere asbus mogelijk. Ik heb wel eens gehoord van klachten en zorgen van families, omdat er geen steentje in of bij de as bleek te zitten, of twee steentjes in en bij de as. Zo'n steentje hoort per definitie in de as te zitten, vanaf het begin van het crematieproces.
Ik denk dat de wetgever het vuurvaste steentje wel weer verplicht zal geen stellen bij crematies.
Het in 1998 afgeschafte steentje bij begraven zal niet opnieuw worden ingevoerd.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Een uitvaart zoals u dat wilt, zonder compromisssen. Regel hier uw uw exclusieve begrafenis of crematie.
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
