Aansprakelijkheid bij in graf zakken bij betreding
27 augustus 2009
Vraag nummer: 6819 (oude nummer: 13671)
Recentelijk is op onze begraafplaats iemand tot voorbij de knie in het graf gezakt bij het plaatsen van een bloemetje op de grafruimte. Deze nabestaande stond daarbij op het graf zelf en niet op de randen van de zerk. Door het inzakken van de kist(en) gebeurt het natuurlijk regelmatig dat een graf wat inzakt. Dat is onvermijdeljk en onvoorspelbaar.
Als begraafplaatsbeheerder is de gemeente juridisch aansprakelijk voor het geplaatste monument.
Mijn vraag is nu:
In hoeverre zijn wij aansprakelijk voor schade of letsel die voortvloeien uit betreding van de grafruimte door derden.
Met vriendelijke groet,
R. van Westbroek
Antwoord:
Geachte heer,
Dat kan ik niet zomaar zeggen. Het hangt van de omstandigheden af.
Naar de aard van de zaak zakt een graf in, door het inzakken van de kist. Dat is - precies zoals u zegt - onvermijdeljk en het moment waarop is onvoorspelbaar. De effecten zijn daarnaast afhankelijk van de grondsoort, diepte van begraven etc.
De gemeente is als eigenaar van de begraafplaats ook juridisch eigenaar van het monument op het graf, door natrekking. Dat verandert overigens waarschijnlijk per 1-1-2010, omdat dan door een wijziging van de Wet op de lijkbezorging grafmonumenten worden uitgezonderd van de natrekkingsregel in het Burgerlijk Wetboek.
Maar een verstandige begraafplaatshouder zal de risico's van het juridisch eigenaar zijn van een monument in zijn verordening neerleggen bij de rechthebbende op het graf.
Het verzakken van de aarde heeft echter weinig of niets van doen met het grafmonument (er naast of er om heen).
De houder van de begraafplaats is verantwoordelijk voor de veiligheid van de begraafplaats en moet voorkomen dat er ongelukken kunnen gebeuren. Je moet bij zo'n voorval dat u beschrijft dan eigenlijk onderzoeken hoe de staat van het graf is. Zakt de rest ook even snel zo ver in, of is dit een toevallige zwakke plek? Als de rest ook zo makkelijk ver inzakt, lijkt het er op dat het graf na de begrafenis niet goed is gedicht. Dat de aarde te losjes in het graf is gegooid en niet goed is aangestampt. Misschien was er echter in dit geval een kapkist gebruikt, waardoor er verhoudingsgewijs veel lucht in de aarde zat en er na het inzakken van de kist veel ruimte te vullen was en de aarde sterker verzakt. Voor het een zou men de begraafplaatshouder een verwijt kunnen maken, voor het ander niet.
Het is een beetje een grijs gebied, waar de omstandigheden de situatie zwarter of witter inkleuren.
Ik neem aan dat eventuele schade gedekt wordt door de WA0-verzekering van de gemeente. Erg veel schade zal er niet kunnen ontstaan, maar iemand kan wel een been breken. En de schrik dat zoiets kan gebeuren zal het ergste zijn.
Juridisch is het verstandig om in de beheersverordening te zetten dat men niet op de graven mag lopen of staan. Dan dek je ook aansprakelijkheid voor dit soort ongevallen af. Wie dan op het graf staat en er in zakt, is dan zelf in verzuim.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
