Waarom extra kosten voor een opgraving als een graf toch geruimd wordt?
18 juni 2024
Vraag nummer: 68541
Aan het einde van de grafconcessie wordt het graf van mevrouw X geruimd; behalve als de grafrechthouder (mevrouw Y) de grafrechten verlengd.
Mevrouw Y beslist dat het graf opgegraven gaat worden en de restanten worden gecremeerd.
De begraafplaatsbeheerder stelt dat de kosten van de ruiming volledig betaald dienen te worden, ook als de vraag gesteld wordt of het ophalen van de resten tegelijk met de ruiming van de rest van het grafveld.
- wat zijn de regels hierover?
Hieruitvolgend vroeg ik me bovendien af, van wie de botresten überhaupt zijn als de grafconcessie vervalt. Van de begraafplaats(beheerder) of van mevrouw Y.
Antwoord:
Geachte heer,
U gebruikt de term 'grafconcessie', maar dat is geen gebruikelijke term. Ik leg het voor andere lezers even uit. Gebruikelijk is de term 'grafrecht' of 'grafhuur'. In enkele zuidelijke regio's werd in het verleden de term 'concessie' ook wel gebruikt. Maar in Vlaanderen is de term 'concessie' nog gangbaar.
Ik vat uw vraag even samen. De rechthebbende wenst dat de restanten van de overledene na het aflopen van de huurtermijn worden opgegraven en gecremeerd. De begraafplaats wil dat de kosten van de opgraving volledig worden betaald, maar de rechthebbende vindt dat onterecht omdat de opgraving kan samenvallen met de (kosteloze) ruiming van het graf.
Welnu, dat laatste is een misverstand.
Graven worden nooit zomaar geruimd, maar alleen in samenhang met een nieuwe uitgifte en een nieuw begraving in het graf. Als een grafconcessie eindigt, wordt de inhoud van het graf niet meteen geruimd, want dat heeft geen nut. Het graf wordt pas leeg gemaakt, als het voor een nieuwe begraving nodig is. Dat is meestal 1 of 2 dagen voor die begraving. Wanneer die begraving plaatsvindt, hangt meestal af van een overlijden en wanneer de familie die plek uitzoekt voor het graf. Dat laat zich dus niet plannen; dat kan soms 2 weken na afloop van de grafconcessie zijn, maar misschien ook na 2 maanden of na 2 of 20 jaar of misschien ook wel nooit.
Op deze manier kan geen rekening worden gehouden met de wens van een vroegere rechthebbende zoals mevrouw Y om de bij een ruiming opgegraven stoffelijke resten alsnog te cremeren. Er is binnen 1 of 2 dagen voor de ruiming/begraving geen tijd om de vereiste vergunning van de burgemeester voor opgraving en crematie, de opgraving, het transport en een crematie te regelen.
Bij de ruiming van een graf hoeven gewoonlijk geen kosten in rekening te worden gebracht, omdat de werkzaamheden samenvallen met het gereed maken van het graf voor de volgende begrafenis. De kosten worden dan in rekening gebracht bij die begrafenis.
Van particuliere graven worden tegenwoordig bijna nooit hele grafvelden geruimd, omdat de graven allemaal andere looptijden hebben. En het is gevaarlijk om alle graven rond een graf dat nog niet geruimd mag worden, te ruimen. Dan ontstaat een instabiele smalle kolom aarde of zand van 2 of 3 meter hoog. Die zakt waarschijnlijk in elkaar, zeker met een monument er op. Dat risico kan een begraafplaats niet lopen en dat gebeurt dus niet. Graven worden dan toch individueel geruimd.
Velden met algemene graven kunnen vaak wel in hun geheel geruimd worden, omdat die graven niet heel verschillende looptijden hebben. Maar een ruiming is heel iets anders dan een opgraving. Als een veld van monumenten e.d. is ontdaan, zijn er ook geen aanknopingspunten om van het juiste graf de stoffelijke resten op te graven. Je ontkomt er dan ook niet aan om voorafgaand aan de ruiming van het veld de resten uit het juiste graf apart op te graven, omdat het anders niet uit elkaar te houden is.
Voor een opgraving voor een crematie is trouwens ook een vergunning van de burgemeester nodig. Voor gewone ruimingen niet. Maar grafvelden worden ook niet altijd snel en meteen geruimd. Daar kunnen maanden maar soms ook jaren tussen zitten. Wil mevrouw Y daar op wachten?
Voor veel mensen lijken ruimingen en opgravingen allemaal hetzelfde. Maar wettelijk zijn het heel andere zaken. En feitelijk ook.
Bij ruimingen is een begraafplaatshouder niet aan termijnen en vergunningen gebonden en kan hij graven vrij maken van botresten, zonder er rekening mee te hoeven houden wiens resten het zijn. Alles komt op een grote hoop en in een verzamelgraf. Op een groot terrein kun je niet meer zien om welke graf het ging.
Bij een opgraving gaat het om het gericht opgraven van 1 overledene uit een graf. Dan kan er geen verwisseling met andere overledenen of graven zijn. Maar er is geen combinatie mogelijk met een nieuwe begraving in dat graf, waardoor het openen en sluiten van het graf apart in rekening moet worden gebracht.
Als de grafhuur of grafconcessie vervalt, blijven de botten gewoon in het graf liggen. Als het graf ooit geruimd worden, moeten de botten op een andere plek op de begraafplaats begraven worden. Een rechthebbende of familielid kan en mag ze nooit in handen krijgen.
Niemand is eigenaar van die botten. In het Nederlands recht kan niemand eigenaar zijn van resten van een begraven overledene.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Nieuwe site voor mensen die zelf de regie over hun overlijden in handen willen hebben:
www.exit.nl. Met:
- documenten voor medische beslissingen: euthanasieverklaring, volmacht, behandelverbod etc.;
- uitvaartwensen vastleggen;
- een eenvoudige crematie regelen.
TIP
Een uitvaart zoals u dat wilt, zonder compromisssen. Regel hier uw uw exclusieve begrafenis of crematie.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals over de aankoop en het behoud van een graf voor eeuwig:
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
TIP
www.urnenwinkel.nl. De mooiste collectie urnen voor de beste prijs.
