Vrouw in verkeerd graf begraven
25 augustus 2002
Vraag nummer: 930 (oude nummer: 1256)
Vanavond las ik in de NRC dat in Stadskanaal vorige week een vrouw in een verkeerd graf is begraven. Vandaag of gisteren is de fout hersteld. Ben je met het herstel van zo'n vergissing ook gebonden aan wettelijke regels zoals verlof voor opgraving? Had de fout niet voorkomen kunnen worden als er toestemming zou zijn geweest van de familie van het graf?
Antwoord:
Het bericht over de begraving in een verkeerd graf stond in diverse kranten, zo zag ik gisteren bij een boekhandel. Details over hoe de fout kon ontstaan werden niet gegeven.
In de gegevens die ik van de betreffende begraafplaats in Stadskanaal in mijn archief heb, blijkt dat men gewoonlijk graven voor 1 persoon uitgeeft. Alleen als een grafkelder wordt geplaatst, mogen 2 overledenen in 1 graf worden begraven. Daar maak ik uit op dat men voor een echtpaar gewoonlijk twee graven naast elkaar uitgeeft; het eerste wordt in gebruik genomen en het tweede wordt gereserveerd.
Wat hier dan gebeurd kan zijn (kàn, ik weet het niet), is dat men de betreffende vrouw heeft begraven in het graf links van de reeds eerder overleden echtgenoot, terwijl men dat had moeten doen in een graf rechts daarvan. Of andersom. Een erg vervelende fout natuurlijk. Maar ja, waar mensen werken kunnen ook wel eens fouten worden gemaakt.
Ik was het helemaal eens met het commentaar van een woordvoerder van de begrafenisvereniging, die aangaf dat sprake was van "een menselijke fout, die we moeten vergeven." Zand erover, zal ik maar zeggen.
Hoe zit het juridisch? Moet er verlof voor opgraving worden gegeven? Ja, dat moet. Normaal moet zo'n verlof worden aangevraagd door de familie van de betrokken vrouw, maar de burgemeester kan dat verlof ook ambtshalve geven (hij vraagt het als het ware aan zichzelf). Hij hoeft niet aan zichzelf een brief te schrijven om verlof te verlenen, maar er moet wel een interne nota worden opgemaakt waar het in staat en die de burgemeester parafeert.
Wat ook moe(s)t gebeuren is dat de vrouw die ontdekte dat in 'haar' graf begraven was, instemt het de opgraving. Mondelinge toestemming is voldoende; er kan in de nota melding van worden gemaakt.
De wet (artikel 29 van de Wet op de lijkbezorging) schrijft ook voor dat eerst de betrokken regionale inspecteur van de volksgezondheid moet worden gehoord.
Dit is de inspectie voor de milieuhygiëne. Ook dit hoeft niet ingewikkeld te zijn; telefonisch overleg is voldoende. Er hoeven immers niet veel gegevens overgelegd te worden. De inspectie kan geen milieuhygiënisch bezwaar maken als het gaat om iemand die pas enkele dagen begraven is; althans, dat kan ik mij niet voorstellen. Aantekeningen van dit telefonisch overleg kunnen in de nota worden opgenomen. Het is helemaal mooi als men het over een weer in een klein faxberichtje vastlegt.
Waarom noem ik telkens een nota? Is dat niet wat bureaucratisch? Misschien wel, maar het gaat om een - bestuursrechtelijk gezien - 'normaal' besluit van de burgemeester. De zaak behoort behoorlijk te worden geadministreerd en gearchiveerd. Ook staat tegen dit besluit in beginsel bezwaar en beroep ingevolge de Algemene wet bestuursrecht open. Belanghebbenden kunnen er bezwaar tegen maken. Ik zie persoonlijk niet in welk, maar in theorie kan het. Dan moet zo'n besluit goed onderbouwd zijn en moeten er een stuk zijn waar uit blijkt dat alle relevante aspecten zijn meegewogen.
Wat mensen soms verwachten, is dat het afwerken van de juridisch juiste procedures veel tijd vergt. Dat hoeft niet. Dat hoeft bijna nooit, wil ik zelfs beweren, als men maar meewerkt. In een geval als dit kan een besluit tot opgraving en herbegraving - als men de juiste mensen snel kan spreken en iemand het snel op papier zet - binnen één uur juridisch correct worden genomen.
mr W.G.H.M. van der Putten
11 januari 1998
