Vraag over openen van graf voor DNA-onderzoek
26 mei 2008
Vraag nummer: 5437 (oude nummer: 10765)
Geachte heer mevrouw,
Graag zou ik ivm benodigd dna materiaal het graf van mijn vader (overleden in 1975) willen laten openene en sluiten voor het laten verwijderen van een of enkele kiezen. Dit omdat mijn vader mogelijk ook de vader is van mijn halfzus welke zich kortgeleden heeft gemeld.
Enkel dna materiaal van de vader kan deze familieband bewijzen.
1) Kunt u mij zeggen of het mogelijk is om enkel met toestemming van degene op wie de grafrechten rusten en een accoord van B&W het graf geopend kan worden.
2) Daarnaast zou ik graag willen weten wat de procedure is als wij het graf laten openen als onze moeder tzt wordt bijgelegd.
Dan gaat het graf toch open en is met misschien handiger om dan de kies te verwijderen. Van wie is er dan toestemming nodig.
3) En als laatste; welke procedure moet gevolgd worden als we het dna materiaal van onze vader willen "ophalen" laten we zeggen een jaar nadat onze moeder is overleden. Klopt het dat er dan ook een gezondheidsdienst en justitie aan te pas komen? Ondanks dat degene op wie de grafrechten rusten toestemming geeft voor het openen van het graf?
4) Ik heb iets gehoord over onderscheid in behandeling in bovenstaande als het graf resp. ouder of jonger dan 10 jaar is, klopt dat?
Heel graag ontvang ik antwoord op deze vragen zodat wij op een goede manier aan de slag kunnen met het ophalen van dna materiaal om zo te zien of onze (zeer welkome) zus echt onze zus is.
Met vriendelijke groet,
XX
Antwoord:
Geachte mevrouw,
1. Voor het openen van het graf is toestemming nodig van de rechthebbende op het graf, alsmede verlof van de burgemeester voor een opgraving. Uw vader wordt weliswaar niet in zijn geheel opgegraven, maar deze situatie is er het best mee vergelijkbaar. Er zijn ook precedenten. Het zonder verlof van de burgemeester openen van een graf is strafbaar.
2. Als uw moeder te zijner tijd in hetzelfde graf begraven wordt, dan is het niet zo dat men automatisch bij de stoffelijke resten van uw vader kan en mag komen. Er zit nog een laag aarde tussen de plek waar de kist of urn van uw moeder zal komen, en de kist van uw vader. Voor het dieper mogen graven en voor het afnemen van materiaal is ook dan verlof van de burgemeester nodig.
3. Ik weet niet wat u bedoelt met het laten 'ophalen' van materiaal. Bedoelt u het transport of het openen van het graf en het wegnemen van een stukje kaak of kiezen? Ik neem aan dat óf een medewerker van het laboratorium óf een 'gewone' grafdelver het materiaal wegneemt en meeneemt of opstuurt. Voor transport is geen verlof nodig.
U moet zich echter wel realiseren dat dit (voorlopig) niet meer mogelijk is nádat uw moeder is overleden en in dit graf is bijgezet. Want uw vader ligt dan waarschijnlijk onder uw moeder en haar kist zou dan eerst uit het graf genomen moeten worden. Daar krijgt men binnen de eerste 10 jaar na een begrafenis geen verlof van de burgemeester voor.
Met de gezondheidsdienst of justitie heeft men normaal gesproken niet te maken. Bij een opgraving kán de burgemeester de voorwaarde stellen dat de opgraving onder geneeskundig toezicht plaats vindt, maar dat heeft normaal gesproken geen zin. Vroeger stond er wel iets over geneeskundig toezicht in de wet, maar dat had betrekking op wat we tegenwoordig Arbo-voorschriften zouden noemen. Het - voor en door de medewerkers van een begraafplaats - veilig en (voor zichzelf en de volksgezondheid in het algemeen) zorgvuldig werken is tegenwoordig gangbaar. Vroeger was dat geen vanzelfsprekendheid, als het ging om een noodzakelijke opgraving binnen bijvoorbeeld een paar jaar na een overlijden. Justitite heeft niets met een opgraving te maken, behalve wanneer er zónder verlof wordt opgegraven, want dat is strafbaar.
4. Ja, er is verschil tussen de situatie dat een begraving in een graf langer of korter dan 10 jaar geleden plaats vond. Binnen 10 jaar na een begraving krijgt men normaal gesproken geen verlof voor een opgraving; zie mijn opmerkingen onder punt 3.
Voor de volledigheid moet ik opmerken dat het niet zeker is dat als uw vader in 1975 overleden is, men nu nog stoffelijke resten aantreft. De bedoeling van een begraving is dat de stoffelijke resten gangzaam verteren en door de aarde worden opgenomen. Het kan soms vele tientallen jaren duren voordat ook skeletresten en kiezen vergaan zijn, maar soms gaat het relatief snel, binnen 20 jaar. Een en ander verschilt per begraafplaats. De beheerder van de begraafplaats waar uw vader begraven is kan u waarschijnlijk wel vertellen wat zijn ervaringen met opgravingen en het ruimen van graven zijn, of er een kans is dat alles geheel vergaan is of niet.
Ook niet alle soorten resten zijn bruikbaar voor een DNA-onderzoek. Ik heb wel eens gehoord dat men een heupbeen, een ruggenwervel of een schedeldeel nodig heeft.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
