Verkeerde voorlichting en ligging van het graf
21 oktober 2009
Vraag nummer: 6995 (oude nummer: 14133)
Op 11 mei is mijn oudste zoon van 19 jaar t.g.v. een ongeval overleden. Wegens een vakantie (huwelijksreis) waren mijn tweede man en ik op dat moment in het buitenland, we konden pas 24 uur later thuis zijn via de alarmcentrale. Vanuit het thuisfront en via telefonisch contact was tijdens onze reis onze zoon vanuit het ziekenhuis naar onze woonplaats gebracht. Niet op de hoogte van diverse mogelijkheden zijn wij s'avonds laat bij thuiskomst in contact gekomen met de begrafenisondernemer en door emoties overmand zijn wij daarmee automatisch verdergegaan. We hadden een dag minder om beslissingen te nemen en alles te regelen. Gelukkig voor ons werd ons veel werk uit handen genomen door defensie (mijn zoon was soldaat) en heeft hij een militaire uitvaart gekregen. Er is geen kerkmis geweest, daar mijn zoon niet gelovig was, wel een samenkomst. Door alle hectiek en haast is onze zoon nu begraven op een katholieke begraafplaats, achteraf tot onze grote spijt maar door de emoties is het pas later tot ons doorgedrongen. In een door ons later aangevraagd gesprek met de begrafenisondernemer hebben wij duidelijk aangegeven het erg te vinden dat ons niet is duidelijk gemaakt dat wij keuzemogelijkheden hadden. De begrafenisondernemer was op de hoogte van het niet-gelovig zijn van mijn zoon.
Nu, vijf maanden later, zijn wij voor de derde maal bezig om de plek te lokaliseren waar onze zoon precies ligt. Dat het in eerste instantie niet goed was is door de ondernemening erkend maar niet verholpen. Wij moesten zelf ons eigen tijdelijke monument maar verplaatsen en op de goede plek zetten. Dat hebben wij gedaan, maar doordat er nu bij aangrenzende graven stenen worden geplaatst, is gebleken dat het nog niet goed is. Het gevoel en de onrust van mijn jongste zoon en mijzelf wordt hiermee ook verklaard. Door willekeurig plaatsen van kruizen en grafstenen van naburige graven door de grafdelvers is gebleken dat alles anders is dan aanvankelijk werd aangenomen. Zelf hebben wij nog geen besluit omtrent een steen kunnen nemen. Links van mijn zoon is een steen geplaatst, als er rechts van hem binnenkort ook zal worden geplaatst, zal er slechts 70 cm totaal overblijven van de 100 cm waarop wij recht hebben. (familiegraf). Hoe kunnen wij te werk gaan om te eisen dat alles weer goed komt te liggen? Of is er een redelijke kans om een vergunning te krijgen voor een herbegraving op de algemene begraafplaats met bovenstaande argumenten?Wie zal dan voor de onkosten op moeten draaien?
De ruimte van 100 cm is ons telefonisch medegedeeld, de schriftelijke voorwaarden waaraan een steen/monument moet voldoen hebben wij nimmer gekregen. Daarom zijn wij ook niet zeker of die informatie van 100 cm (80 cm voor steen, met aan beide zijden 10 cm ruimte) wel juist is.
Met regelmaat heb ik hierover nachtmerries en wij als gezin blijven zeer onrustig, omdat we het idee hebben dat onze dierbare niet op de goede plek ligt. Onze rust hierin zal pas komen als dit in orde is gekomen.
Ik hoop dat u een antwoord weet op de gestelde vragen.
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Begrijp ik het goed dat niet helemaal duidelijk is wat de plek van het graf van uw zoon is?
Was u niet bij de begrafenis of had u bij het graf op het moment van de begrafenis geen goed punt om u te orienteren?
U zegt dat u geen inzicht had in de keuzemogelijkheden. Maar wat had u dan anders willen hebben, als u dat wel had gehad? Een andere begraafplaats of een andere plaats voor het graf (stel dat die keuzemogelijkheid er zou zijn; bij veel begraafplaatsen kan men niet kiezen en moet men het volgende graf op de rij nemen)?
Maar deze vragen zijn misschien nu niet meer relevant.
De juiste plaats van het graf weten en aan kunnen tonen is primair de verantwoordelijkheid van het bestuur van de begraafplaats. Die is daar wettelijk voor verantwoordelijk. Zij moet ook een openbaar register hebben waar dat precies is aangetekend. Als het graf te smal is, is dat ook een verantwoordelijkheid van het bestuur van de parochie. Niet van de uitvaartondernemer.
U kunt inderdaar overwegen om uw zoon te laten herbegraven op een andere begraafplaats, maar u bent er eigenlijk te laat mee. Men heeft voor een op- en herbegraving verlof nodig van de burgemeester van de gemeente waar de begraafplaats ligt. Een burgemeester moet daarover advies vragen aan de VROM-inspectie. Dit advies is al bekend want deze inspectie heeft een algemene richtlijn, die inhoudt dat men wel makkelijker kan herbegraven binnen 2 maanden na de begrafenis, of na 10 jaar na de begrafenis, maar niet in de tussenliggende periode. De meeste burgemeesters nemen een dergelijk advies over.
Of bij u de omstandigheden zwaar genoeg zijn voor de burgemeester om toch vergunning te geven voor een herbegrafenis, kan ik niet zeggen. Dat weegt een burgemeester zelf af.
Persoonlijk heb ik alle begrip voor de onrust dat een en ander geeft. Ik zou in uw geval snel de burgemeester een brief schrijven en om vergunning voor een herbegrafenis vragen en aanbieden om dat in een persoonlijk gesprek toe te lichten.
Tevens zou ik van de parochie, die verantwoordelijk is, zeker eisen dat er voldoende ruimte is voor een grafmonument. Dat u geen papieren met regels voor het grafmonument hebt ontvangen is een ernstig verzuim van de parochie. Juridisch bent u dan ook niet aan die regels gebonden; men had ze u tijdig moeten geven, zelfs voorafgaand aan de begrafenis. U mag in elk geval voldoende ruimte voor het monument eisen. Als deze parochie is aangesloten bij de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen en u komt er met de parochie niet uit, dan kunt u overwegen een klacht in te dienen bij de Ombudsman Uitvaartwezen.
U kunt ook over de ondernemer een klacht indienen bij de Ombudsman Uitvaartwezen als deze uw klacht niet voldoende oplost. Maar de uitvaartondernemer kan nu ook vrij weinig; op het kerkhof is de parochie de baas en verantwoordelijk.
Ik zou als ik u was in eerste instantie proberen om van de burgemeester vergunning te krijgen voor een herbegrafenis. In tweede instantie kunt u met de parochie aan de slag, maar daar zou ik nu meteen al een klacht deponeren.
Zie vergelijkbare vragen in de subrubriek 'Opgraven en herbegraven' van de hoofdrubriek 'Begraven'.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
